Crkva Svetog proroka Jeremije u Vrbovcu
| Crkva Svetog Proroka Jeremije u Vrbovcu | |
|---|---|
 Crkva Svetog Proroka Jeremije | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Vrbovac |
| Opština | Smederevo |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 1939. |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo |
Crkva Svetog Proroka Jeremije u Vrbovcu, mestu na teritoriji grada Smedereva, podignuta je 1939. godine i kao nepokretno kulturno dobro ima status spomenika kulture.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Crkva u Vrbovcu je posvećena Svetom proroku Jeremiji, sazidana je kao spomen crkva sa kosturnicom u koju su preneti zemni ostaci ratnika 11. puka Šumadijske divizije I poziva, palih u borbama na Vrbovačkim kosama i Cerjaku oktobra 1915. godine. Istorijske okolnosti su uslovile da ona ne bude samo trajna memorija na izginule ratnike u bici na Vrbovačkim kosama i Cerjaku, već i na ljude i događaje u ratovima 1912-1918. godine o čemu svedoče i tri spomen ploče od crnog mermera. Spomen-crkva je osvećena 14. maja 1939.[2]
Arhitektura[uredi | uredi izvor]
Crkva je izgrađena u duhu moravske škole srpske srednjovekovne arhitekture. U osnovi je trikonhalna građevina sažetog tipa sa jednom kupolom, dobijena tako što su pravougaonoj osnovi, u koju je upisan krst, dodate tri apside sa istočne, južne i severne strane. Na taj način je stvorena kompaktna celina sa oltarskim prostorom na istoku, naosom sa kupolom i dvema pevnicama sa severne i južne strane i pripratom na zapadu nad kojom su galerija i zvonik sa kupolom. Ispod oltarskog prostora, nalazi se spomen kosturnica. Reč je o maloj prostoriji polukružne osnove u gabaritima oltarske apside u koju se ulazi preko otvora u podu naosa. Crkva je zidana opekom u krečnom malteru, malterisana i okrečena belom bojom uz upotrebu crvene za naglašavanje pojedinih arhitektonskih i dekorativnih elemenata. Dekorativna obrada fasada zasnovana je na uzorima tradicionalne srednjovekovne arhitekture moravske stilske grupe (horizontalna i verikalna elevacija, polihromija, dekorativna plastika).
Zidno slikarstvo i ikone na ikonostasnoj pregradi vrbovačke crkve rad su ruskog akademskog slikara Andreja Bicenka, koji je bio angažovan na njenom oslikavanju tokom 1938. godine.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo/Crkva Svetog proroka Jeremije u Vrbovcu”. Arhivirano iz originala 26. 12. 2014. g. Pristupljeno 10. 12. 2014.
- ^ "Politika", 15. maj 1939, str. 6
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Lela Marković: „Spomenik koji opominje na greh zaborava”, str. 59-64, Pravoslavni misionar, sveska 364, novembar/decembar 2018, ISSN 0555-0122.
