Čestin (tvrđava)
| Gradina u Čestinu | |
|---|---|
| Opšte informacije | |
| Mesto | Čestin |
| Opština | Opština Knić |
| Država |  Srbija |
| Vrsta spomenika | tvrđava |
| Tip kulturnog dobra | Spomenik kulture(CK-251) |
| Vlasnik | Republika Srbija |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture Kragujevac |
Čestin (stsl. Честинь, lat. Castrum Chestyn, Chezthyn, Cseztin, Cheznek) je tvrđava u Srbiji čiji se ostaci nalaze kod istoimenog mesta u opštini Knić, 15 km jugozapadno od Kragujevca. U izvorima se pominje krajem 14. veka, u vezi sa dešavanjima posle Kosovske bitke. Mađari su tokom jeseni 1389. godine upali u Srbiju i početkom novembra su opseli i zauzeli Čestin i obližnji Borač. Iduće godine, srpske snage, ojačane pomoćnim otomanskim odredima, su potisnule Mađare i povratile izgubljene gradove. Ruševine tvrđave, smeštene na brdu Gradina (564 m nmv), nisu arheološki istraživane.
Prošlost tvrđave[uredi | uredi izvor]
Nakon Kosovske bitke, tokom jeseni 1389. godine, u Srbiju su upale snage Kraljevine Mađarske predvođene kraljem Žigmundom (1387—1437) i u novembru su zauzete tvrđave Čestin i Borač, pod kojim je kralj izdao sedam povelja. Već tokom leta naredne godine, srpske snage, ojačane otomanskim odredima, povratile su izgubljene gradove, a borbe u oblasti oko njih, vođene su i naredne dve godine. Posle Nikopoljske bitke (1396), snage Kraljevine Mađarske ponovo upale u Srbiju. Tom prilikom je osvojen Borač, dok su napadi na Čestin i Nevade odbijeni.
Tvrđava Čestin se pominje na nadgrobnom spomeniku vlastelina nepoznatog imena koji je vladao njime 33 godine. Na oštećenom natpisu se pominju imena Altoman i Nikola, što je deo naučnika povezao sa velikim županom Altomanom i njegovim sinom Nikolom Altomanovićem, na osnovu čega je sam spomenik datiran u sedmu deceniju 14. veka (tačnije 1367. godine). Prema drugom tumačenju, na natpisu se pominje neki drugi Altoman, čiji se otac zvao Nikola, pa se on ne može vezati za velikog župana Altomana, čiji je otac bio vojvoda Vojin.
Ostaci tvrđave[uredi | uredi izvor]
Tvrđava ima oblik nepravilne izdužene elipse, dužine oko 85 m (istok-zapad) i širine oko 40 m (sever-jug), sa jednom kulom smeštenom na istočnom bedemu, pri vrhu brda. Po svom obliku (nepravilna elipsa sa jednom kulom), Čestin podseća na nekoliko drugih utvrđenja u njegovoj blizini:
- Srebrnica kod Stragara na Rudniku
- Jerinin Grad kod Pajsijevića
- Gradina kod u selu Majdan, na vrhu Đurevac na Rudniku.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Deroko, Aleksandar (1950). Srednjevekovni gradovi u Srbiji, Crnoj Gori i Makedoniji (na jeziku: srpski). Beograd: Prosveta. Pristupljeno 10. 10. 2023.
- Mišić, Siniša, ur. (2010). Leksikon gradova i trgova srednjovekovnih srpskih zemalja: prema pisanim izvorima (na jeziku: srpski). Beograd: Zavod za udžbenike. ISBN 978-86-17-16604-3. Pristupljeno 10. 10. 2023.
_Serbien.jpg)
