15. avgust

15. avgust (15.08.) je 227. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (228. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 138 dana.

Događaji

avgust
P	U	S	Č	P	S	N
			1	2	3	4
5	6	7	8	9	10	11
12	13	14	15	16	17	18
19	20	21	22	23	24	25
26	27	28	29	30	31

• 1057 — Ubijen škotski kralj Magbet, koji je 17 godina ranije osvojio presto ubivši tadašnjeg škotskog kralja Dankana.
• 1261 — Mihailo VIII Paleolog vratio Konstantinopolj i ponovo ga proglasio prestonicom Vizantije. Grad 1204. osvojili krstaši, spalili ga i opljačkali i s Mlečanima ga proglasili prestonicom Latinskog carstva, a prestonica Vizantije premeštena u Nikeju (Nikejsko carstvo).
• 1444 — Segedinski mir
• 1534 — Španski monah Ignasio de Lojola osnovao u Parizu rimokatolički jezuitski red, kojeg je papa Pavle III priznao šest godina kasnije.
• 1834 — Britanski parlament usvojio zakon o kolonizaciji Južne Australije.
• 1843 — U Kopenhagenu otvoren Tivoli park.
• 1914 – Prvi svetski rat: Početak Cerske bitke, prve savezničke pobede u Prvom svetskom ratu. 15-24. avgust 1914.
• 1914 — Prolaskom broda „Ankon“ otvoren Panamski kanal, prokop dug 81,6 km, koji u najužem delu srednje Amerike spaja Atlantski i Tihi okean. Kanal je zvanično otvoren tek u julu 1920.
• 1914 – World War I: Beginning of the Battle of Cer, the first Allied victory of World War I.
• 1916 — U bici na Somi u Prvom svetskom ratu prvi put upotrebljen britanski tenk Mark I.
• 1918 — SAD su prekinule diplomatske odnose s Rusijom, nakon uspostavljanja boljševičke vlasti.
• 1944 — Iskrcavanjem savezničkih trupa u južnoj Francuskoj u Drugom svetskom ratu počela je operacija „Dragon“, čime je otvoren drugi front nakon iskrcavanja saveznika u Normandiji u junu.

Osnovan KNOJ

• 1945 — Koreja oslobođena od japanske kolonijalne vlasti nakon kapitulacije Japana u Drugom svetskom ratu. Poluostrvo je zatim podeljeno na komunistički sever i kapitalistički jug.
• 1947 — Stupio na snagu akt o nezavisnosti Britanske Indije kojim su, posle 180 godina kolonijalne vladavine Velike Britanije, formirane Indijska Unija i Pakistan.
• 1948 — Južna Koreja postala nezavisna država, a za predsednika je izabran Singman Ri.
• 1950 — U zemljotresu u severoistočnoj indijskoj državi Asam poginulo više od hiljadu ljudi.
• 1960 — Proglašena nezavisnost afričke države Kongo-Brazavil, koji je od 1886. bio francuska kolonija pod nazivom Srednji Kongo.
• 1962 — Probijen drumski tunel ispod Mon Blana, kojim je francuski grad Šamoni povezan sa italijanskom dolinom Aoste.
• 1965 — Koncert Bitlsa u Njujorku okupio 55.600 ljudi, čime je postavljen svetski rekord u broju posetilaca i zaradi na pop koncertu.
• 1969 — Počeo je Festival muzike i umetnosti u Vudstoku.
• 1971 — Bahrein stekao nezavisnost nakon 150 godina britanske kolonijalne vlasti.
• 1973 — Okončano je američko bombardovanje Kambodže prema odredbama Kejs-Čerčovog amandmana koji je zabranio vojne operacije u Laosu, Kambodži i Severnom i Južnom Vijetnamu nakon Pariskih mirovnih pregovora.
• 1975 — U vojnom puču ubijen predsednik Bangladeša Mudžibur Rahman, prvi premijer nakon sticanja nezavisnosti u januaru 1972.
• 1990 — Predsednik Mihail Sergejevič Gorbačov vratio sovjetsko državljanstvo Aleksandru Solženjicinu, dobitniku Nobelove nagrade za književnost, koji je 1974. pod pritiskom vlasti prinuđen da emigrira na Zapad.
• 1994 — U Sudanu uhapšen i izručen Francuskoj jedan od najpoznatijih svetskih terorista Iljič Ramirez Sančes, poznat kao „Karlos Šakal“.
• 1995 — Japan je, 50 godina nakon završetka Drugog svetskog rata, prvi put jasno izrazio žaljenje zbog ratnih akcija u regionu.
• 1996 — Nakon četiri godine ponovo otvoren sarajevski aerodrom za komercijalne letove. Na aerodrom su tokom rata u Bosni (1992—95) sletali samo službeni avioni i avioni sa humanitarnom pomoći.
• 1998 — U jednom od najtežih terorističkih napada u Severnoj Irskoj tokom gotovo 30 godina nasilja, u eksploziji automobila-bombe u mestu Omag, poginulo je 29 ljudi.
• 2000 — Američki predsednik Bil Klinton svečano predao rukovodeću funkciju u Demokratskoj partiji potpredsedniku Alu Goru. Poginula diva hrvatskog glumišta Ena Begović.
• 2001 —
  • Potpukovnik Vojske Republike Srpske Dragan Jokić dobrovoljno se predao Međunarodnom sudu za ratne zločine koji ga je osumnjičio za ratne zločine počinjene nad Muslimanima u Srebrenici u julu 1995. godine.
  • Makedonski parlament odobrio dolazak 3.500 vojnika NATO u cilju razoružanja albanskih pobunjenika.
• 2002 — Policija u Zimbabveu počela da hapsi bele farmere koji su se oglušili o vladino naređenje da napuste svoju zemlju kako bi ona bila dodeljena crncima bezemljašima.
• 2012 — Bacač Sijetl marinersa Feliks Ernandez imao je savršenu utakmicu protiv Tampa bej rejsa.
• 2021 — Kabul, glavni grad Avganistana, pao je u ruke Talibana; predsednik Ašraf Gani je napustio državu.

Rođenja

• 1195 — Sveti Antun Padovanski, portugalski katolički sveštenik i fratar franjevačkog reda. (prem. 1231)
• 1769 — Napoleon I Bonaparta, francuski državnik i vojskovođa. (prem. 1821)
• 1771 — Volter Skot, škotski književnik, najpoznatiji po pisanju istorijskih romana. (prem. 1832)
• 1824 — Jovan Ilić, srpski pesnik i političar. (prem. 1901)
• 1827 — Ludvig Angerer, austrijski fotograf. (prem. 1879)
• 1860 — Florens Harding, prva dama SAD, supruga predsednika Vorena Hardinga. (prem. 1924)
• 1880 — Jevto Dedijer, srpski geograf i pisac. (prem. 1918)
• 1883 — Ivan Meštrović, hrvatski i jugoslovenski vajar i arhitekta. (prem. 1962)
• 1892 — Luj de Broj, francuski fizičar. (prem. 1987)
• 1896 — Gerti Kori, američka biohemičarka, dobitnica Nobelove nagrade za fiziologiju (1947). (prem. 1957)
• 1912 — Vendi Hiler, engleska glumica. (prem. 2003)
• 1929 — Petar Šelohonov, ruski glumac. (prem. 1999)
• 1931 — Oto Logo, srpski vajar. (prem. 2016)
• 1946 — Toni Robinson, engleski glumac, komičar, pisac i TV voditelj.
• 1949 — Robert Kiršner, američki astronom.
• 1954 — Stig Larson, švedski književnik, novinar i aktivista. (prem. 2004)
• 1957 — Željko Ivanek, slovenačko-američki glumac.
• 1957 — Miodrag Loma, srpski istoričar književnosti, germanista, redovni profesor Opšte književnosti na Katedri za Opštu književnost i teoriju književnosti Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu i dopisni član Srpske akademije nauka i umetnosti.
• 1963 — Alehandro Gonsales Injaritu, meksički reditelj, producent i scenarista.
• 1966 — Olivera Jovićević, srpska novinarka i TV voditeljka.
• 1968 — Debra Mesing, američka glumica.
• 1972 — Ben Aflek, američki glumac, reditelj, scenarista i producent.
• 1973 — Nebojša Krupniković, srpski fudbaler.
• 1974 — Nataša Henstridž, kanadska glumica i model.
• 1979 — Jasmin Hukić, bosanskohercegovački košarkaš.
• 1983 — Lari O’Banon, američki košarkaš.
• 1986 — Tijana Arnautović, kanadsko-srpski model.
• 1988 — Boban Marjanović, srpski košarkaš.
• 1989 — Džo Džonas, američki muzičar i glumac, najpoznatiji kao član grupe Jonas Brothers.
• 1990 — Dženifer Lorens, američka glumica.
• 1991 — Filip Mladenović, srpski fudbaler.
• 1993 — Aleks Okslejd-Čejmberlen, engleski fudbaler.
• 1994 — Rašon Tomas, američki košarkaš.
• 1994 — Kosuke Hagino, japanski plivač.
• 2002 — Stefan Mitrović, srpski fudbaler.

Smrti

• 423 — Honorije, zapadnorimski car. (rođ. 384)
• 1038 — Sveti Stefan Mađarski, mađarski kralj (rođ. otprilike 975)
• 1929 — Luka Ćelović, srpski patriota, političar i dobrotvor. (rođ. 1854)
• 1990 — Viktor Coj, ruski muzičar. (rođ. 1962)

Praznici i dani sećanja

• Dan nezavisnosti (Indija)

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma