16. januar
16. januar je šesnaesti dan u godini u Gregorijanskom kalendaru. 349 dana (350 u prestupnim godinama) ostaje u godini posle ovog dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| januar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | |
| 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 |
| 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 |
| 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 |
| 28 | 29 | 30 | 31 | |||
- 27. p. n. e. — Rimski Senat je dodelio naziv avgusta Gaju Oktavijanu kada je ovaj postao prvi rimski imperator.
- 929 — Kordopski emir Abdurahman III se proglasio za kalifa, osnovavši tako Kordopski kalifat.
- 1547 — Ivan IV Grozni je krunisan u Moskvi za prvog ruskog cara.
- 1778 — Francuska je priznala nezavisnost SAD tokom Američkog rata za nezavisnost od britanske kolonijalne uprave.
- 1780 — Britanska flota pod komandom admirala Džordža Rodnija je porazila špansku flotu u bici kod rta Sveti Vinsent.
- 1864 — Austrija i Pruska uputile ultimatum Danskoj zahtevajući da povuče ustav po kom su pokrajine Šlezvig i Holštajn postale deo Danske. U Drugom šlezvičkom ratu koji je usledio Danci poraženi, a sporna vojvodstva pala pod zajedničku upravu Pruske i Austrije.
- 1908 — U Beogradu otvoren hotel „Moskva“, podignut na mestu kafane „Velika Srbija“.
- 1920 — Usvajanjem 18. amandmana američkog Ustava u SAD uvedena prohibicija (Volstedov zakon).
- 1920 — U Londonu održana prva sednica Društva naroda.
- 1945 — Pobedom savezničkih snaga pod komandom generala Bernarda Montgomerija i Omara Bredlija okončana nemačka ofanziva u Ardenima, u Belgiji. Ubijeno ili zarobljeno 220.000 nemačkih i 77.000 savezničkih vojnika.
- 1969 — U centru Praga češki student Jan Palah izvršio samoubistvo spaljivanjem u znak protesta zbog okupacije Čehoslovačke koju su, po nalogu Sovjetskog Saveza, izvršile članice Varšavskog pakta u avgustu 1968.
- 1969 — Sovjetski kosmonauti u svemirskim brodovima „Sojuz 4“ Vladimir Šatalov i „Sojuz 5“ Boris Voljanov, Aleksej Jelisejev i Jevgenij Krunov prvi put u istoriji spojili dve letelice s ljudskom posadom u orbiti oko Zemlje.
- 1979 — Šah Irana Reza Šah Pahlavi je napustio zemlju pod pritiskom sledbenika ajatolaha Homeinija koji su potom preuzeli vlast.
- 1987 — Generalni sekretar Komunističke partije Kine Hu Jaobang podneo ostavku, prihvativši krivicu za političke greške koje su izazvale studentske nemire. Funkciju generalnog sekretara Partije preuzeo Džao Cijang.
- 1991 — SAD i zapadni saveznici počeli, u Zalivskom ratu, operaciju „Pustinjska oluja“ masovnim vazdušnim udarima po vojnim i industrijskim ciljevima u Iraku i Kuvajtu, 19 časova posle isteka ultimatuma Ujedinjenih nacija Bagdadu.
- 1993 — U opkoljenom Sarajevu, koje je već mesecima bez struje i vode, poginulo osam, a povređeno 19 osoba od eksplozije granate koja je pala na mesto gde su ljudi čekali u redu za vodu.
- 1996 — Zamenik premijera Rusije Anatolij Čubajs, tvorac programa privatizacije, podneo ostavku.
- 1998 — U eksploziji metana u rudniku „Soko“ u Čitluku kod Sokobanje poginulo 29 rudara.
- 2000 — Za predsednika Čilea izabran Rikardo Lagos, prvi predsednik-socijalista posle svrgnutog Salvadora Aljendea, kog su 1973. ubili pučisti predvođeni generalom Augustom Pinočeom.
- 2001 — U pokušaju državnog udara u Demokratskoj Republici Kongo ubijen predsednik Loran Kabila, a dužnost predsednika preuzeo njegov sin Žozef. Kabila na vlast došao u maju 1997. posle pobune koju su podržale Uganda i Ruanda, protiv tadašnjeg diktatora Mobutua Sese Sekoa.
- 2002 — Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija jednoglasno usvojio sankcije protiv terorističke mreže „Al Kaida“ i ostataka talibana u Avganistanu i van te zemlje.
- 2018 — U atentatu koji se desio u Kosovskoj Mitrovici ubijen Oliver Ivanović, bivši državni sekretar za Kosovo i Metohiju.
- 2021 — Terorizam: U incidentu koji se dogodio u Avganistanu, najmanje dva pripadnika bezbednosnih snaga otvorila su vatru i ubila 12 kolega u provinciji Herat na zapadu zemlje.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1831 — Jovan Ristić, srpski političar, diplomata i istoričar. (prem. 1899)[1]
- 1848 — Ljubomir Kovačević, srpski istoričar i političar. (prem. 1918)[2]
- 1877 — Kristo Dominković, srpski publicista, novinar, pisac. (prem. 1946)[3]
- 1901 — Fulgensio Batista, kubanski političar, predsednik Kube u dva navrata (1940—1944 i 1952—1959). (prem. 1973)[4]
- 1906 — Dajana Vinjard, engleska glumica. (prem. 1964)[5]
- 1907 — Aleksander Noks, kanadski glumac i pisac. (prem. 1995)[6]
- 1908 — Etel Merman, američka glumica i pevačica. (prem. 1984)[7]
- 1909 — Klement Grinberg, američki kritičar likovne umetnosti. (prem. 1994)[8]
- 1911 — Rože Lapebje, francuski biciklista. (prem. 1996)[9]
- 1924 — Aleksandar Tišma, srpski književnik. (prem. 2003)[10]
- 1932 — Dajan Fosi, američka zoološkinja i zaštitnica planinskih gorila. (prem. 1985)[11]
- 1940 — Lepa Lukić, srpska pevačica.[12]
- 1946 — Kabir Bedi, indijski glumac.[13]
- 1948 — Džon Karpenter, američki reditelj, scenarista, producent i kompozitor.[14]
- 1949 — Snežana Zorić, srpska košarkašica.[15]
- 1949 — Vera Ivković, srpska pevačica. (prem. 2012)
- 1949 — Kerolajn Manro, engleska glumica i model.[16]
- 1957 — Mitar Mirić, srpski pevač.[17]
- 1959 — Šade, englesko-nigerijska muzičarka i glumica.[18]
- 1961 — Hari Varešanović, bosanskohercegovački muzičar.[19]
- 1962 — Zlatko Portner, srpski rukometaš. (prem. 2020)[20]
- 1965 — Goca Božinovska, srpska pevačica.[21]
- 1971 — Serđi Brugera, španski teniser.[22]
- 1974 — Kejt Mos, engleski model.[23]
- 1978 — Branislav Trifunović, srpski glumac i producent.[24]
- 1979 — Alija, američka muzičarka, glumica i model. (prem. 2001)[25]
- 1984 — Pjer Boja, kamerunski fudbaler.[26]
- 1985 — Pablo Zabaleta, argentinski fudbaler.[27]
- 1990 — Mario Delaš, hrvatski košarkaš.[28]
- 1991 — Nemanja R. Miletić, srpski fudbaler.[29]
- 1993 — Saša Avramović, srpski košarkaš.[30]
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1387 — Jelisaveta Kotromanić, kćerka bosanskog bana Stefana II. (rođ. 1340)
- 1794 — Edvard Gibon, engleski istoričar. (rođ. 1737)[31]
- 1927 — Jovan Cvijić, srpski geograf, predsednik Srpske kraljevske akademije. (rođ. 1865)[32]
- 1942 — Karol Lombard američka glumica. (rođ. 1908)[33]
- 1957 — Arturo Toskanini, italijanski dirigent. (rođ. 1867)[34]
- 1962 — Ivan Meštrović je bio hrvatski i jugoslovenski vajar i arhitekta. (rođ. 1883)[35]
- 1988 — Andrija Artuković je bio hrvatski, ustaški političar, osuđen za ratne zločine 1986. godine, počinjene protiv civilnog stanovništva u vreme Drugog svetskog rata u (NDH). (rođ. 1899)[36]
- 2000 — Nikola Graovac, slikar. (rođ. 1907)[37]
- 2001 — Sergej Krajger, slovenački i jugoslovenski političar. (rođ. 1914)
- 2004 — Uroš Martinović, arhitekta, profesor i dekan Arhitektonskog fakulteta u Beogradu. (rođ. 1918)[38]
- 2009 — Bogdan Tirnanić, novinar, publicista i filmski kritičar. (rođ. 1941)[39]
- 2018 — Oliver Ivanović, srpski političar i bivši državni sekretar za Kosovo i Metohiju. (rođ. 1953)[40]
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
- Proroka Malahiju
- Svetog mučenika Gordiju
- Svetu Genovevu - zaštitnicu grada Pariza
- Svetog Petra Zastavnika
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Biografija”. Jovan Ristić (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 383.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 158.
- ^ Anne Commire (1994). Historic World Leaders: North & South America (A-L). Gale Research Incorporated. ISBN 978-0-8103-8412-5.
- ^ „Diana Wynyard”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ Henryk Hoffmann (2000). "A" Western Filmmakers: A Biographical Dictionary of Writers, Directors, Cinematographers, Composers, Actors and Actresses. McFarland. str. 515. ISBN 978-0-7864-0696-8.
- ^ „Ethel Merman”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Clement Greenberg Overview and Analysis”. The Art Story. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ Archives, Cycling. „Henri Fernand Lapébie”. www.cyclingarchives.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Član SANU”. web.archive.org. 2016-03-04. Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 2022-01-17. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (4. mart 2016)
- ^ „Dian Fossey Biography”. Dian Fossey (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Lepa Lukic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Kabir Bedi”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „John Carpenter”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ Zvezda, Moja Crvena (2014-01-16). „Na današnji dan: Rođena Snežana Zorić”. Moja Crvena Zvezda (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Caroline Munro”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Mitar Mirić”. Discogs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Sade | Biography, Songs, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Hari Varešanović – Hari Mata Hari Biografija”. Biografija.org (na jeziku: srpski). 2019-02-07. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Zlatko PORTNER”. Olympics.com. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Goca Božinovska biografija”. Poznati.info. Arhivirano iz originala 17. 01. 2022. g. Pristupljeno 17. 01. 2022.
- ^ „Sergi Bruguera | Overview | ATP Tour | Tennis”. ATP Tour. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Kate Moss”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Branislav Trifunovic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Aaliyah”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Cameroon - P. Boya - Profile with news, career statistics and history - Soccerway”. int.soccerway.com. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Pablo Zabaleta | Football Stats | No Club | Age 37 | 2002- | Soccer Base”. www.soccerbase.com. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „DELAS, MARIO - Welcome to EUROLEAGUE BASKETBALL”. www.euroleague.net. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Serbia - N. Miletić - Profile with news, career statistics and history - Soccerway”. int.soccerway.com. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Sasa Avramovic Player Profile, BK Iskra Svit, International Stats, Events Stats, Game Logs, Awards - RealGM”. basketball.realgm.com. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Edward Gibbon”. Internet Archive.
- ^ „Član SANU”. web.archive.org. 2008-12-27. Arhivirano iz originala 27. 12. 2008. g. Pristupljeno 2022-01-17. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. decembar 2008)
- ^ „Carole Lombard”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Arturo Toscanini | Italian conductor | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Član SANU”. web.archive.org. 2012-01-10. Arhivirano iz originala 10. 01. 2012. g. Pristupljeno 2022-01-17. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. januar 2012)
- ^ „Andrija Artuković - www.zlocininadsrbima.com”. www.zlocininadsrbima.com. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Umro slikar Nikola Graovac”. Vesti.rs. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Umro je arhitekta i profesor Uroš Martinović”. Srpski Legat.
- ^ „Bogdan Tirnanic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-17.
- ^ „Serb politician Oliver Ivanovic gunned down in Kosovo”. dw.com. Deutsche Wellle. 16. 1. 2018. Pristupljeno 16. 1. 2018.
