1990
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vekovi: | |
| Decenije: | |
| Godine: | |
 1990 na Vikimedijinoj ostavi.
| |
1990. je bila prosta godina.
Događaji[uredi | uredi izvor]
Januar[uredi | uredi izvor]
- 1. januar — Početak ekonomske reforme Ante Markovića [1]
- 3. januar — Panamski general Manuel Norijega predao se trupama SAD posle 10 dana provedenih u vatikanskoj ambasadi.
- 7. januar — Krivi toranj u Pizi je prvi put posle 800 godina svog postojanja zatvoren za turiste radi restauracije.
- 22. januar — U toku rada 14. vanrednog kongresa Saveza komunista Jugoslavije, u Beogradu, partijske delegacije iz Slovenije i Hrvatske napustile su zasjedanje i time je kongres prekinuo rad. Ovo je bio kraj Saveza komunista Jugoslavije. Za detalje videti 14. kongres SKJ.
- 31. januar — u Moskvi je otvoren američki restoran „brze hrane“ „Mekdonalds“.
Februar[uredi | uredi izvor]
- 3. februar — Demokratska stranka obnovila svoj rad, nakon 45 godina zabrane. Za prvog predsednika izabran Dragoljub Mićunović.
- 7. februar — Plenum Centralnog komiteta Komunističke partije SSSR prihvatio predlog lidera Mihaila Gorbačova za ukidanje 70-godišnjeg monopola na vlast te partije, čime je otvoren put za višepartijski politički sistem.
- 11. februar — Lider Afričkog nacionalnog kongresa (ANC) Nelson Mandela pušten je na slobodu nakon 27 godina provedenih u južnoafričkim zatvorima.
Mart[uredi | uredi izvor]
- 11. mart — Litvanija proglašava nezavisnost od Sovjetskog Saveza
- 13. mart — Sovjetski parlament izglasao je uvođenje višepartijskog sistema, nakon 72-godišnjeg monopola na vlast Komunističke partije.
- 21. mart — Namibija je stekla nezavisnost od Južnoafričke Republike.
- 28. mart — Pokrenuta je nezavisna televizija Studio B.
April[uredi | uredi izvor]
- 7. april — Feribot „Skandinavska zvezda“ je zahvaćen plamenom tokom krstarenja u Severnom moru između Norveške i Danske, koji je usmrtio 158 osoba.
- 22. april — Na prvim višestranačkim izborima u Hrvatskoj, pobedila nacionalistička Hrvatska demokratska zajednica - HDZ na čelu sa Franjom Tuđmanom.
- 24. april — Lansiran je svemirski teleskop Habl unutar spejs-šatla Diskaveri na misiji STS-31.
Maj[uredi | uredi izvor]
- 2. maj — Afrički nacionalni kongres Nelsona Mandele i Vlada Južne Afrike u Kejptaunu počeli razgovore o okončanju vlasti bele manjine u toj zemlji.
- 5. maj — Na Pesma Evrovizije 1990. pobedu je odnela pesma Insieme: 1992 koju je izvodio Toto Kotunjo.
- 13. maj — Na fudbalskoj utakmici u Zagrebu, između beogradske Crvene zvezde i zagrebačkog Dinama, došlo do opšte tuče navijača dva kluba prilikom koje je povređeno više od stotinu osoba.
- 15. maj — Borisav Jović izabran za predsednika Predsedništva Jugoslavije.
- 17. maj — Generalna skupština Svetske zdravstvene organizacije je uklonila homoseksualnost sa spiska psihijatrijskih bolesti.
- 22. maj — Ujedinjenje Severnog i Južnog Jemena u jedinstvenu državu Jemen.
- 30. maj — Franjo Tuđman izabran za predsednika Hrvatske.
Jun[uredi | uredi izvor]
- 1. jun — Predsednici Sovjetskog Saveza i SAD Mihail Gorbačov i Džordž Buš potpisali su sporazum o prestanku proizvodnje hemijskog oružja i o uništavanju tog oružja do kraja 1992.
Jul[uredi | uredi izvor]
- 2. jul — Ne prihvatajući ustavne promene u Srbiji, albanski delegati pokrajinske Skupštine Kosova usvojili su Ustavnu deklaraciju i proglasili odvajanje Kosova od Srbije.
- 16. jul — U Beogradu osnovana Socijalistička partija Srbije, nastala ujedinjenjem Saveza komunista Srbije i Socijalističkog saveza radnog naroda Srbije.
- 25. jul — Hrvatski Sabor usvojio amandmane na republički Ustav, kojima je iz naziva republike izbačen prefiks „socijalistička“.
- 31. jul — Reprezentacija Zapadne Nemačke osvojila je Svetsko prvenstvo u fudbalu 1990. pobedom u finalu 1:0 nad Argentinom.
Avgust[uredi | uredi izvor]
- 2. avgust — Iračka vojska je napala Kuvajt i okupirala ga za jedan dan.
- 17. avgust — Srbi u Hrvatskoj održali referendum na kojem se 99,7% građana izjasnilo za srpsku autonomiju unutar Hrvatske.
- 19. avgust — Reprezentacija Jugoslavije osvojila je Svetsko prvenstvo u košarci 1990. pobedom u finalu 92:75 nad Sovjetskim Savezom.
Septembar[uredi | uredi izvor]
- 7. septembar — 24. septembar - Održan šahovski turnir u Tilburgu, Holandija. Pobedili Vasilij Ivančuk i Gata Kamski.
- 24. septembar — Istočna Nemačka je formalno napustila Varšavski pakt.
- 28. septembar — Skupština Srbije usvojila novi srpski Ustav, koji je potpuno raskrstio sa prethodnim, socijalističkim, Ustavom iz 1974. Pokrajinama su, uz saglasnost njihovih skupština, oduzeti atributi državnosti.
Oktobar[uredi | uredi izvor]
- 3. oktobar — Ujedinjenje Zapadne i Istočne Nemačke.
Novembar[uredi | uredi izvor]
- 22. novembar — Margaret Tačer je najavila da se neće takmičiti u drugom krugu izbora za lidera Konzervativne partije.
- 28. novembar — Margaret Tačer je podnela ostavku posle više od 11 godina na mestu premijera, a nasledio ju je Džon Mejdžor.
Decembar[uredi | uredi izvor]
- 9. decembar — Leh Valensa, bivši lider sindikata Solidarnost, je pobedio na prvim predsedničkim izborima u Poljskoj.
- 9. decembar — U Srbiji održani prvi višestranački predsednički i parlamentarni izbori. Ubedljivom većinom za predsednika Republike izabran Slobodan Milošević, a njegova partija - SPS - osvojila je 194 poslanička mesta u Skupštini Srbije.
- 23. decembar — Slovenija na referendumu proglasila samostalnost i ovlastila svoje vlasti da, ukoliko se u roku od šest meseci ne postigne sporazum o preuređenju Jugoslavije, proglasi nezavisnost Slovenije.
- 25. decembar — Tim Berners-Li i Rober Kajo ostvarili prvu vezu između HTTP klijenta i servera preko interneta.
Datum nepoznat[uredi | uredi izvor]
Rođenja[uredi | uredi izvor]
Januar[uredi | uredi izvor]
- 1. januar — Nađa Paris, američka pornografska glumica
- 4. januar — Toni Kros, nemački fudbaler
- 6. januar — Miloš Cvetković, srpski fudbaler
- 9. januar — Stefana Veljković, srpska odbojkašica
- 10. januar — Stefan Šćepović, srpski fudbaler
- 12. januar — Nihad Đedović, bosanskohercegovački košarkaš
- 13. januar — Lijam Hemsvort, australijski glumac
- 14. januar — Grant Gastin, američki glumac i pevač
- 15. januar — Gordana Paunović, srpska glumica
- 15. januar — Kostas Slukas, grčki košarkaš
- 16. januar — Mario Delaš, hrvatski košarkaš
- 17. januar — Tomislav Zubčić, hrvatski košarkaš
- 18. januar — Gorgi Đeng, senegalski košarkaš
- 18. januar — Načo Fernandez, španski fudbaler
- 22. januar — Alize Korne, francuska teniserka
- 25. januar — Bobana Momčilović Veličković, srpska strelkinja (prem. 2020)
- 26. januar — Peter Sagan, slovački biciklista
- 29. januar — Majk Cirbes, nemački košarkaš
- 31. januar — Nikolas Laprovitola, argentinsko-italijanski košarkaš
Februar[uredi | uredi izvor]
- 1. februar — Lora Marling, britanska muzičarka
- 3. februar — Šon Kingston, američki pevač
- 4. februar — Nairo Kintana, kolumbijski biciklista
- 8. februar — Klej Tompson, američki košarkaš
- 14. februar — Dino Murić, slovenački košarkaš
- 20. februar — Čiro Imobile, italijanski fudbaler
- 22. februar — Natanijel Asamoa, ganski fudbaler
- 24. februar — Bogdan Riznić, srpski košarkaš
- 26. februar — Aleksandar Miljković, srpski fudbaler
- 26. februar — Leon Radošević, hrvatski košarkaš
Mart[uredi | uredi izvor]
- 2. mart — Luk Koums, američki muzičar
- 3. mart — Vladimir Janković, grčko-srpski košarkaš
- 4. mart — Drejmond Grin, američki košarkaš
- 5. mart — Mejson Plamli, američki košarkaš
- 7. mart — Teriko Vajt, američki košarkaš
- 8. mart — Petra Kvitova, češka teniserka
- 8. mart — Ivon Anderson, srpska košarkašica
- 9. mart — Dejli Blind, holandski fudbaler
- 13. mart — Saša Klements, kanadska glumica
- 13. mart — Đorđe Majstorović, srpski košarkaš
- 14. mart — Džo Alen, velški fudbaler
- 17. mart — Hozijer, irski muzičar
- 20. mart — Markos Roho, argentinski fudbaler
- 23. mart — Gordon Hejvard, američki košarkaš
- 24. mart — Kiša Kasl-Hjuz, novozelandska glumica
- 27. mart — Kimbra, novozelandska muzičarka
- 27. mart — Natalija Sančez, španska glumica i pevačica
- 29. mart — Džesi Volt, francuska pornografska glumica
April[uredi | uredi izvor]
- 2. april — Miralem Pjanić, bosanskohercegovački fudbaler
- 5. april — Rijana Rajan, američka pornografska glumica
- 9. april — Kristen Stjuart, američka glumica, rediteljka i model
- 10. april — Maren Moris, američka muzičarka i muzička producentkinja
- 13. april — Anastasija Sevastova, letonska teniserka
- 15. april — Ema Votson, engleska glumica
- 15. april — Dušan Milošević, srpski košarkaš
- 16. april — Vangelis Mancaris, grčki košarkaš
- 18. april — Vojćeh Ščensni, poljski fudbalski golman
- 19. april — Damijen Le Talek, francuski fudbaler
- 19. april — Marko Tomićević, srpski kajakaš
- 21. april — Aleksandar Prijović, srpski fudbaler
- 23. april — Dev Patel, engleski glumac
- 24. april — Jan Veseli, češki košarkaš
- 24. april — Kvabs, engleski muzičar
Maj[uredi | uredi izvor]
- 1. maj — Nikolina Moldovan, srpska kajakašica
- 2. maj — Ivana Maksimović, srpska strelkinja
- 8. maj — Kemba Voker, američki košarkaš
- 10. maj — Ivana Španović, srpska atletičarka
- 12. maj — Melih Mahmutoglu, turski košarkaš
- 14. maj — Gediminas Orelik, litvanski košarkaš
- 16. maj — Ognjen Kuzmić, srpski košarkaš
- 17. maj — Ros Batler, američki glumac
- 17. maj — Vil Klajbern, američki košarkaš
- 22. maj — Stefan Mitrović, srpski fudbaler
- 25. maj — Nemanja Milić, srpski fudbaler
- 28. maj — Kajl Voker, engleski fudbaler
- 29. maj — Tibo Pino, francuski biciklista
- 29. maj — Trej Tompkins, američki košarkaš
- 30. maj — Sandro Sukno, hrvatski vaterpolista
- 31. maj — Kvame Von, američki košarkaš
Jun[uredi | uredi izvor]
- 2. jun — Mihal Kvjatkovski, poljski biciklista
- 2. jun — Nevena Ristić, srpska glumica
- 7. jun — Igi Azejlija, australijska muzičarka
- 8. jun — Sanja Malagurski, srpska odbojkašica
- 13. jun — Aron Džonson, engleski glumac i scenarista
- 16. jun — Džon Njuman, engleski muzičar
- 17. jun — Alan Dzagojev, ruski fudbaler
- 17. jun — Džordan Henderson, engleski fudbaler
- 19. jun — Henri Kontinen, finski teniser
- 19. jun — Dušan Svilar, srpski pevač
- 19. jun — Brejdi Heslip, kanadski košarkaš
- 20. jun — Fab Melo, brazilski košarkaš (prem. 2017)
- 21. jun — Sandra Perković, hrvatska atletičarka
- 21. jun — Dušan Čantekin, srpsko-turski košarkaš
- 23. jun — Vašek Pospišil, kanadski teniser
- 26. jun — Muftau Jaru, beninski košarkaš
- 30. jun — Jaka Blažič, slovenački košarkaš
- 30. jun — Nevena Jovanović, srpska košarkašica
- 30. jun — Dušan Lajović, srpski teniser
Jul[uredi | uredi izvor]
- 1. jul — Vujadin Savić, srpski fudbaler
- 2. jul — Margo Robi, australijska glumica
- 2. jul — Deni Rouz, engleski fudbaler
- 3. jul — Fabio Aru, italijanski biciklista
- 3. jul — Nenad Krstičić, srpski fudbaler
- 7. jul — Li Adi, ganski fudbaler
- 11. jul — Karolina Voznjacki, danska teniserka
- 12. jul — Dru Gordon, američki košarkaš
- 14. jul — Džejms Naneli, američki košarkaš
- 15. jul — Dejmijan Lilard, američki košarkaš
- 15. jul — Tajler Hanikat, američki košarkaš (prem. 2018)
- 21. jul — Milica Đurđević, srpska političarka
- 27. jul — Indijana Evans, australijska glumica i muzičarka
- 29. jul — Filip Barović, crnogorski košarkaš
- 29. jul — Ivan Lenđer, srpski plivač
- 31. jul — Milan Marić, srpski glumac
Avgust[uredi | uredi izvor]
- 1. avgust — Džek O’Konel, engleski glumac
- 6. avgust — Andreja Milutinović, srpski košarkaš
- 6. avgust — Petar Orlandić, crnogorski fudbaler
- 8. avgust — Brankica Sebastijanović, srpska glumica
- 9. avgust — Bil Skarsgord, švedski glumac
- 10. avgust — Tatjana Mirković, srpska atletičarka
- 10. avgust — Vladimir Mihailović, crnogorski košarkaš
- 10. avgust — Lukas Til, američki glumac
- 12. avgust — Mario Baloteli, italijanski fudbaler
- 13. avgust — Demarkus Kazins, američki košarkaš
- 15. avgust — Dženifer Lorens, američka glumica
- 16. avgust — Filip Kljajić, srpski fudbalski golman
- 16. avgust — Rina Savajama, japansko-britanska muzičarka, glumica i model
- 18. avgust — Gabrijel Enake, rumunski fudbaler
- 18. avgust — Majk Džejms, američki košarkaš
- 23. avgust — Rajan Brokof, australijski košarkaš
- 23. avgust — Set Kari, američki košarkaš
- 23. avgust — Čaba Silađi, srpski plivač
- 26. avgust — Lorenco Braun, američki košarkaš
- 28. avgust — Bojan Krkić, španski fudbaler
- 30. avgust — Džulija Džeklin, australijska muzičarka
Septembar[uredi | uredi izvor]
- 1. septembar — Gelor Kanga, gabonski fudbaler
- 5. septembar — Lens Stivenson, američki košarkaš
- 6. septembar — Džon Vol, američki košarkaš
- 7. septembar — David Jelinek, češki košarkaš
- 8. septembar — Metju Delavedova, australijski košarkaš
- 9. septembar — Dejan Kravić, srpsko-kanadski košarkaš
- 15. septembar — Darko Lazović, srpski fudbaler
- 15. septembar — Met Šajvli, američki glumac
- 18. septembar — Kristina Pajkić, srpska glumica
- 19. septembar — Kiran Tripijer, engleski fudbaler
- 20. septembar — Donatas Motijejunas, litvanski košarkaš
- 20. septembar — Monika Radulović, australijski model
- 27. septembar — Mirka Vasiljević, srpska glumica i model
Oktobar[uredi | uredi izvor]
- 5. oktobar — Federiko Delbonis, argentinski teniser
- 6. oktobar — Džinks Mejz, američka pornografska glumica
- 9. oktobar — Boris Vapenski, srpski vaterpolista
- 13. oktobar — Milica Todorović, srpska pevačica
- 16. oktobar — Brok Motum, australijski košarkaš
- 19. oktobar — Dušan Jovančić, srpski fudbaler
- 20. oktobar — Derek Nidam, američko-crnogorski košarkaš
- 21. oktobar — Riki Rubio, španski košarkaš
- 22. oktobar — Tina Blejd, hrvatska pornografska glumica
- 24. oktobar — Nikola Vučević, crnogorski košarkaš
- 25. oktobar — Milena Rašić, srpska odbojkašica
- 31. oktobar — Ifeani Onjilo, nigerijski fudbaler
Novembar[uredi | uredi izvor]
- 3. novembar — Stefan Jović, srpski košarkaš
- 6. novembar — Andre Širle, nemački fudbaler
- 7. novembar — David de Hea, španski fudbalski golman
- 7. novembar — Kortni Mari Endruz, američka muzičarka
- 9. novembar — Roman Barde, francuski biciklista
- 11. novembar — Džordžinio Vajnaldum, holandski fudbaler
- 11. novembar — Tom Dumulan, holandski biciklista
- 13. novembar — Ježi Janovič, poljski teniser
- 22. novembar — Darko Planinić, hrvatski košarkaš
- 23. novembar — Mirza Selimović, bosanskohercegovački pevač
- 24. novembar — Tom Odel, engleski muzičar
- 26. novembar — Deni Velbek, engleski fudbaler
- 26. novembar — Rita Ora, engleska pevačica i glumica
- 30. novembar — Magnus Karlsen, norveški šahista
Decembar[uredi | uredi izvor]
- 7. decembar — Kameron Berstou, australijski košarkaš
- 7. decembar — David Gofen, belgijski teniser
- 7. decembar — Nikola Čačić, srpski teniser
- 7. decembar — Ursula Radvanjska, poljska teniserka
- 11. decembar — Bili Baron, američki košarkaš
- 11. decembar — Jana Milosavljević, srpska glumica
- 11. decembar — Tejana Tejlor, američka muzičarka, glumica, koreografkinja, model i rediteljka
- 14. decembar — Robert Kovington, američki košarkaš
- 16. decembar — Marina Aleksić, srpska glumica
- 17. decembar — Bojan Subotić, srpski košarkaš
- 20. decembar — DžoDžo, američka muzičarka i glumica
- 21. decembar — Miloš Ćuk, srpski vaterpolista
- 22. decembar — Marko Ivović, srpski odbojkaš
- 25. decembar — Aleksandar Kirovski, srpski fudbalski golman
- 26. decembar — Denis Čerišev, ruski fudbaler
- 26. decembar — Aron Remzi, velški fudbaler
- 27. decembar — Miloš Raonić, kanadski teniser
- 28. decembar — Đorđe Gagić, srpski košarkaš
Smrti[uredi | uredi izvor]
Januar[uredi | uredi izvor]
- 20. januar — Barbara Stenvik, američka glumica (* 1907)
- 25. januar — Ava Gardner, američka glumica (* 1922)
Februar[uredi | uredi izvor]
- 4. februar — Toma Bebić, hrvatski muzičar (* 1935)
Mart[uredi | uredi izvor]
April[uredi | uredi izvor]
- 15. april — Greta Garbo, američka glumica (* 1905)
Maj[uredi | uredi izvor]
- 10. maj — Voker Persi, američki književnik (* 1916)
- 13. maj — Alija Sirotanović, rudar, udarnik i junak socijalističkog rada u SFRJ (* 1914)
- 31. maj — Dragan Laković, srpski glumac (* 1929)
Jun[uredi | uredi izvor]
- 2. jun — Reks Harison, engleski glumac (* 1908)
- 11. jun — Vaso Čubrilović, srpski istoričar (* 1897)
Avgust[uredi | uredi izvor]
- 1. avgust — Norbert Elijas, nemački sociolog (* 1897)
- 27. avgust — Stivi Rej Von, američki muzičar i producent (* 1954)
Septembar[uredi | uredi izvor]
- 30. septembar — Patrik Vajt, australijski pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1973. god. (* 1912)
Oktobar[uredi | uredi izvor]
- 16. oktobar — Art Blejki, američki džez bubnjar (* 1919)
Novembar[uredi | uredi izvor]
- 26. novembar — Feng Jou-lan, kineski filozof (* 1895)
- 30. novembar — Vladimir Dedijer, srpski istoričar (* 1914)
Decembar[uredi | uredi izvor]
- 14. decembar — Fridrih Direnmat, švajcarski pisac (* 1921)
Nepoznat datum[uredi | uredi izvor]
- Vikipedija:Nepoznat datum — Vlado Milošević, srpski kompozitor i etnomuzikolog (* 1901)
Nobelove nagrade[uredi | uredi izvor]
- Fizika — Džerom Ajzak Fridman, Henri V. Kendal i Ričard E. Tejlor
- Hemija — Elias Džejms Korej
- Medicina — Džosef E. Murej i E. Donal Tomas
- Književnost — Oktavio Paz
- Mir — Mihail Gorbačov
- Ekonomija — Hari M. Markovic, Merton H. Miler i Vilijam F. Šarp
