40M Turan
| Srednji tenk 40M Turan | |
|---|---|
|
| |
| Osnovne karakteristike | |
| Zemlja porekla | Kraljevina Mađarska |
| Namena | srednji tenk |
| Proizvođač | 4 fabrike: WM, Raba, MAWAG i Ganz. |
| Početak proizvodnje | 1940. |
| Uveden u upotrebu | 1942. |
| Broj primeraka | 269 |
| Brzina na putu | 43 km/h |
| Dimenzije i masa | |
| Dužina | 5.50 m |
| Širina | 2.44 m |
| Visina | 2.39 / 2.44 (Turan II) m |
| Težina | 18.2 / 19.2 (Turan II) t |
| Oprema | |
| Glavno naoružanje | top od 40 mm / 75 mm (Turan II) |
| Sporedno naoružanje | 2 x mitraljez od 8 mm |
| Oklop | 40-60 mm |
| Snaga (KS) | 260 KS |
| Posada | |
| Posada | 3 |
Srednji tenk 40M Turan je mađarski srednji tenk iz Drugog svetskog rata.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Potreba za srednjim tenkom domaće proizvodnje uočena je u Mađarskoj još 1939. pre izbijanja rata: testirani su postojeći tenkovi iz Švedske i Italije (M 13/40), dok je molba za licenciranu proizvodnju nemačkih modela odlučno odbijena u decembru 1939. U junu 1940. izabran je čehoslovački prototip Škoda T-21[1] (unapređena verzija LT-35). Proizvodnja je započela krajem 1940. : naručeno je po 70 vozila od firmi WM i Raba, uz fabrike MAWAG (40) i Ganz (50 vozila), ali su prvi tenkovi isporučeni tek u aprilu 1942. Ovi tenkovi trebalo je da posluže u proširivanju dve postojeće motorizovane brigade u oklopne divizije.[2]
Karakteristike[uredi | uredi izvor]
Mađari su modifikovali čehoslovački prototip Škoda T-21[1] povećanjem kupole, lakim pojačanjem oklopa, zamenom čehoslovačkog oružja mađarskim i dodavanjem mađarskog radija. Kupola je mogla da smesti tri čoveka, što je bio veliki doprinos efikasnosti. Glavno oružje bio je top 41M kalibra 40 mm (sa 101 metkom), sa spregnutim mitraljezom MG 34/40 Gebauer kalibra 8 mm, uz još jedan isti mitraljez na trupu za radio-operatera. [2]
Turan II[uredi | uredi izvor]
U maju 1941. na zahtev armije tenk je unapređen pod imenom 41M Turan II: tenk je bio sličan, ali je glavno oružje bio kratkocevni top 41M kalibra 75 mm, sa malo podignutim krovom kupole da mu se napravi mesta. Od sredine 1944. vozilima vraćenim na popravku su dodavane perforirane oklopne ploče oko kupole i trupa. Planirani Turan III sa dugim topom od 75 mm, koji bi mu dodao potrebnu protiv-tenkovsku sposobnost, ostao je u fazi prototipa 1944.[2]
Samohodna artiljerija[uredi | uredi izvor]
Šasija tenkova Turan I&II korišćena je za proizvodnju vozila 40M Nimrod i 40M Zrinji.
U borbi[uredi | uredi izvor]
Oba modela prvi put su korišćena 1944. protiv Crvene armije u Galiciji kao deo 1. i 2. mađarske oklopne divizije: 2. divizija izgubila je 3 četvrtine vozila za samo nekoliko sati u borbi protiv sovjetskih T-34 i JS-1/2, a zatim ponovo kod Debrecina sa istim rezultatom. Ostaci su upotrebljeni u odbrani Budimpešte (januar-februar 1945). Jedan od zarobljenih tenkova sada se može videti u ruskom muzeju Kubinka.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ness, Leland (2002). Jane's-World War II Tanks And Fighting Vehicles-The Complete Guide. London: HarperCollinsPublishers. str. 119. ISBN 978-000711228-9.
