Pređi na sadržaj

Glavna strana

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Sjajan članak

Šećerna bolest

Dijabetesna retinopatija
Dijabetesna retinopatija

Šećerna bolest ili dijabetes (lat. diabetes mellitus grč. διαβήτης) je hronični sistemski poremećaj metabolizma, koji se karakteriše hiperglikemijom, tj. trajno povišenim nivoom glukoze u krvi. Uglavnom je uslovljen naslednim faktorima, a nastaje zbog smanjene sekrecije ili smanjenog biološkog dejstva hormona insulina, odnosno u kombinaciji ova dva faktora. Taj nedostatak ometa razmenu ugljenih hidrata, masti i belančevina u organizmu (što se ispoljava tipičnim tegobama), a nakon dužeg vremena utiče i na strukturu i funkciju krvnih sudova, živaca i drugih vitalnih organa i organskih sistema.

Dijabetes se danas ubraja među najčešća endokrinološka oboljenja, sa prevalencom u stalnom porastu (naročito u razvijenim zemljama sveta). To je posledica modernog stila života i povećanja broja spoljašnjih etioloških činilaca, među kojima se posebno izdvaja gojaznost. Šećerna bolest se najčešće javlja u starijem životnom dobu kao posledica opštih degenerativnih i sklerotičnih promena u organizmu (koja zahvataju i pankreas), a kod mladih osoba može nastati usled genetskih poremećaja ili oštećenja pankreasa kod određenih zaraznih oboljenja.

Svetski dan borbe protiv dijabetesa se obeležava širom sveta 14. novembra svake godine.

Dobar članak

Tomas Lipton

Fotografija uslikana neposredno prije Liptonove smrti
Fotografija uslikana neposredno prije Liptonove smrti

Ser Tomas Džonston Lipton (engl. Sir Thomas Johnstone Lipton; Glazgov, 10. maj 1850 — London, 2. oktobar 1931) bio je trgovac, vlasnik plantaža čaja na Cejlonu, multimilijarder, filantrop i strastveni jedriličar.

Rođen je u Glazgovu, gdje su se njegovi roditelji naselili nakon što je morao da napusti Irsku. Kao mladić je napustio Škotsku i otišao u SAD gdje je proveo nekoliko godina radeći razne poslove. Po povratku u Škotsku pomagao je roditeljima u porodičnoj trgovini, ali uskoro otvara svoju prvu prodavnicu. Primjenivši znanja koja je stekao u SAD, posebno način reklamiranja, ubrzo je proširio posao, a vremenom broj njegovih prodavnica je premašio broj od tri stotine čime je stekao veliko bogatstvo. Preduzetničkog duha, odlučio je da uđe posao sa čajem koji je tad bio skup i nedostupan za većinu stanovništva u Velikoj Britaniji. Kupivši nekoliko plantaža na Cejlonu započeo je proizvodnju čaja. Na ovaj način je zaobišao preprodavce i čaj učinio jeftinijim i dostupnijim širim slojevima društva. Posao sa čajem je uvećao njegovo bogatstvo. Zahvaljujući bogatstvu i humanosti ušao je u elitne krugove društva tadašnje Engleske, ali i znamenitih ličnosti iz cijelog svijeta. Po izbijanju Prvog svjetskog rata Lipton je pomagao ratne napore svoje zemlje, ali je i pomagao rad brojnih humanitarnih organizacija i medicinskih misija. U Srbiju, zahvaćenu tifusom dolazi 1915. godine i dopremajući veliku količinu humanitarne pomoći. Sa njim dolaze i ljekari, ali i novinari i snimatelji. Liptonov boravak u Srbiji je pomogao da se javnost u zemljama saveznicama informiše o katastrofalnom stanju u Srbiji. Bogatstvo koje je stekao omogućilo mu je da se posveti jahtama. Preminuo je 1931. u Glazgovu. Svoju imovinu zavještao je brojnim institucijama za brigu o siromašnim ili starim licima.

Izabrani spisak

Filmografija Alfreda Hičkoka

Studijska reklamna fotografija Hičkoka 1955.
Studijska reklamna fotografija Hičkoka 1955.

Alfred Hičkok (1899–1980) bio je engleski reditelj i filmski stvaralac. Popularno poznat kao „majstor napetosti“ zbog upotrebe inovativnih filmskih tehnika u trilerima, Hičkok je započeo svoju karijeru u britanskoj filmskoj industriji kao dizajner špica, naslova i umetnički direktor brojnih nemih filmova snimljenih tokom ranih 1920-ih. Njegov rediteljski debi bio je The Pleasure Garden iz 1925. godine. Hičkok je potom uradio film The Lodger: A Story of the London Fog, što je bio njegov prvi komercijalni i kritički uspeh. Godine 1940. Hičkok je prešao u holivudsku produkciju, od kojih je prvi bio psihološki triler Rebeka, sa Lorensom Olivijeom i Džoan Fontejn u glavnim ulogama. Dobio je prvu nominaciju za Oskara za najbolju režiju, a film je osvojio Oskara za najbolji film. Hičkok je ponovo radio sa Fontejn sledeće godine na filmu Sumnja, u kojem je takođe glumio Keri Grant. Godine 1943. Hičkok je režirao još jedan psihološki triler Senka sumnje, u kojem su glumili Tereza Rajt i Džozef Koten. Tri godine kasnije, ponovo je sarađivao sa Grantom u filmu Ozloglašena, u kojem je takođe glumila Ingrid Bergman. U nizu daljih filmskih ostvarenja, nastavio je saradnju sa Bermanovom, kao i Grejs Keli i nitom tada najpopularnijih glumaca.

Kao priznanje za svoj rad, Hičkok je dobio nagradu Britanske akademije filmske i televizijske umetnosti (BAFTA), Memorijalnu nagradu Irving G. Talberg, Udruženje režisera američke nagrade za životno delo i Zlatnog globusa nagrade Sesil B. Demil. Dobio je dve zvezde na Bulevaru slavnih u Holivudu kao priznanje za njegova dostignuća na filmu i televiziji. Godine 1980. Hičkok je odlikovan Ordenom Britanskog carstva.

Nedavni događaji

Vesti

Miodrag Kostić je bio srpski privrednik, predsednik i osnivač kompanije MK Group
Na današnji dan

14. novembar

Car Akihito
Zanimljivosti

Da li ste znali

Izabrana slika

Đorđe Jovanović - Guslar. Skulptura akademskog vajara Jovanovića nalazi se ispred zgrade Galerije matice srpske.
Đorđe Jovanović - Guslar. Skulptura akademskog vajara Jovanovića nalazi se ispred zgrade Galerije matice srpske.

Vikipedija

Vikipedija je enciklopedijski projekat slobodnog sadržaja na internetu koji razvijaju i održavaju dobrovoljci pomoću vikisoftvera. Članke na Vikipediji možete menjati bez obavezne registracije.

Prvobitna verzija Vikipedije započeta je 15. januara 2001, dok je izdanje na srpskom jeziku započeto 16. februara 2003. godine u 21:52. Vikipedija trenutno sadrži više od 63,9 miliona članaka napisanih na 309 jezika, od kojih je preko 697.000 na srpskom.

Doprinosi

Članke na Vikipediji zajednički pišu dobrovoljci širom sveta, a većinu stranica može da uređuje svako ko ima pristup internetu. Pritom je neophodno poštovati usvojena pravila i smernice.

Postoje stranice pomoći u kojima je objašnjeno kako se izrađuju novi ili uređuju postojeći članci, kako se otpremaju ili koriste slike i drugo. U bilo kojem trenutku možete da zatražite pomoć drugih urednika ili da se obratite svom izabranom mentoru.

Zajednica

Do sada je na Vikipediji na srpskom jeziku 390.114 korisnika otvorilo nalog, a od toga je 1.208 aktivno. Svi urednici su dobrovoljci koji ulažu radne napore u okviru različitih tematskih celina.

Posetite našu Radionicu i Portale i saznajte kako vi možete pomoći. Konstruktivne diskusije i suvisli komentari o sadržaju članaka su uvek dobrodošli. Stranice za razgovor koristite za razmenu mišljenja i ukazivanje na manjkavosti u sadržaju članaka.

Srodni projekti