Buprestis novemmaculata
| Buprestis novemmaculata | |
|---|---|
| |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | B. novemmaculata
|
| Binomno ime | |
| Buprestis novemmaculata (Linnaeus) 1767
| |
| Sinonimi | |
| |
Devetotačkasti krasac (lat. Buprestis novemmaculata) je insekt iz reda tvrdokrilaca (Coleoptera) i familije krasaca (Buprestidae). Pripada potfamiliji Buprestinae.[1]
Rasprostranjenje i stanište[uredi | uredi izvor]
Devetotačkasti krasac je rasprostranjen u najvećem delu Evrope, na Kavkazu, u Sibiru i severnoj Africi. Na severu areala, područje distribucije se proteže do Danske (gde se smatra invazivnom vrstom), centralne Švedske, južne Norveške i južne Finske. Ne živi na Britanskim ostrvima i zemljama Beneluksa.[2] Introdukovana je u Australiju i Čile, gde se smatra invazivnom vrstom na Monterejskom boru (lat. Pinus radiata). U Srbiji se može naći sporadično.[1] Nastanjuje četinarske šume, pre svega šume bora, smrče ili ariša.[3] Glavni faktori ugrožavanja B. novemmaculata su seča i krčenje šuma, pošumljavanje monokulturama ili alohtonim vrstama i korišćenje različitih biocida u šumama.
Opis[uredi | uredi izvor]
Devetotačkasti krasac je dugačak 12—20 mm.[4] Telo je ravno i sjajno (sl. 1, 3). Leđna strana tela je tamne boje (najčešće crne), metalno sjajna. Na pokrilcima se nalazi osam pega nepravilnog oblika (neke od njih mogu biti i spojene, pa deluje kao da ih ima manje od osam - sl. 4), dok se na glavi, između očiju, uočava jedna velika pega, pa je na osnovu ukupno devet svetlijih pega ova vrsta i dobila naziv B. novemmaculata (devetotačkasti krasac). Pege mogu biti žute, narandžaste ili crvene boje. Zbog prisustva osam pega na pokrilcima, veoma je slična osmotačkastom krascu (lat. Buprestis octoguttata). Na pokrilcima se uočavaju uzdužni paralelni nepravilni grebeni. Trbušna strana tela je dlakava, braon-sive boje, sa žutim pegama (sl. 2). Bočne strane pronotuma su obojene kao i pege na pokrilcima. Takođe, pege su prisutne i na mandibulama. Glava je uža od pronotuma. Širina glave je duplo veća od dužine. Na glavi se nalaze veoma krupne oči, bočno postavljene. Larva B. novemmaculata je bele boje, bez nogu.
Biologija i razviće[uredi | uredi izvor]
Imaga devetotačkastog krasca mogu da lete i aktivna su od juna do oktobra, dok su najbrojnija u julu i avgustu.[1][3][4] Tokom toplih sunčanih dana primećuju se uglavnom na panjevima ili srušenim stablima bora ili smrče. Ženka polaže jaja u pukotine kore drveta ili panjeva bora, smrče ili ariša. Larve se najčešće razvijaju ispod kore mrtvih ili trulih stablima, a posebno u korenju i panjevima. Razviće larvi traje 2—4 godine. Larve se ulutkavaju tokom maja i juna, najčešće ispod kore biljke domaćina.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Slika 1. Izgled leđne strane tela -
Slika 2. Izgled trbušne strane tela -
Slika 3. Bočna strana tela -
Slika 4. Izgled leđne strane tela sa nepravilnim pegama
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Alciphron - Buprestis novemmaculata
- ^ Gbif - Buprestis novemmaculata
- ^ a b Sakalian, Vladimir (2003). Catalogue of the Jewel Beetles of Bulgaria (Coleoptera: Buprestidae) (Zoocartographia Balcanica Volume 2 izd.). Pensoft Pub. ISBN 954-642-172-3.
- ^ a b du Chatenet, Gaetan (2017). Phytophagous beetles of Europe Volume I. N.A.P. Editions. ISBN 978-2-913688-28-5.
