Jasmila Žbanić

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Jasmila Žbanić
Žbanić 2010. godine.
Datum rođenja(1974-12-19)19. decembar 1974. (49 god.)
Mesto rođenjaSarajevo, SR Bosna i Hercegovina
 SFR Jugoslavija
Zanimanjefilmska režiserka, scenaristkinja
Aktivni period1998—
SupružnikDamir Ibrahimović
Deca1

Jasmila Žbanić (Sarajevo, 19. decembar 1974) jeste bosanskohercegovačka filmska rediteljka, scenaristkinja i producentkinja, najpoznatija po tome što je napisala i režirala Quo Vadis, Aida? (2020), koji joj je doneo nominacije za Oskara za najbolji film na stranom jeziku, nagradu BAFTA za najbolji film ne na engleskom jeziku i nagradu BAFTA za najbolju režiju.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Mladost[uredi | uredi izvor]

Žbanić je rođena u Sarajevu 19. decembra 1974. godine u muslimanskoj porodici. Žbanić je išla u lokalne škole pre nego što je pohađala Akademiju scenskih umetnosti u Sarajevu, gde je i diplomirala. Jedno vreme je radila u Sjedinjenim Državama kao lutkarka u pozorištu Bread and Puppet Theater u Vermontu i kao klovn u radionici Li De Longa. Godine 1997. osnovala je umetničko udruženje „Deblokada“ i počela da snima dokumentarne i kratke filmove.

Karijera[uredi | uredi izvor]

Nakon povratka u Bosnu i Hercegovinu, osnovala je udruženje umetnika „Deblokada“. Kroz Deblokadu je Žbanić napisala i producirala mnoge dokumentarne, video radove i kratke filmove.[1] Njen rad je viđen širom sveta, prikazan na filmskim festivalima i prikazan na izložbama kao što su Manifesta 3 u Sloveniji 2000. godine, u Kaselu 2004. i Bijenale u Istanbulu 2003. godine. Od tada je snimila dobro prihvaćene igrane filmove.

Njen igrani film Grbavica iz 2006. osvojio je Zlatnog medveda na 56. Međunarodnom filmskom festivalu u Berlinu, veliku nagradu žirija na Međunarodnom festivalu dugometražnog takmičenja 2006. godine, a nagrađen je za najbolji evropski film i najbolju evropsku glumicu 2006. godine. Njen film Na putu iz 2010. godine, koji istražuje odnos mladog para koji živi u Sarajevu,[2] prikazan je na 60. Berlinskom međunarodnom filmskom festivalu.[3]

Ratna drama iz 2020. Quo Vadis, Aida? osvojio je nagradu publike na 50. međunarodnom filmskom festivalu u Roterdamu, nagradu za najbolji međunarodni film na Geteborškom filmskom festivalu 2021. učestvovao je na 77. Venecijanskom međunarodnom filmskom festivalu i takođe osvojio nagradu za najbolji međunarodni film na 36. Independent Spirit Awards. Štaviše, u martu 2021. film je nominovan za najbolji film ne na engleskom jeziku, a Žbanić je nominovana za najbolju režiju na 74. dodeli filmskih nagrada Britanske akademije. Film je 15. marta 2021. nominovan za najbolji međunarodni igrani film na 93. dodeli Oskara. Na 34. dodeli evropskih filmskih nagrada održanoj u decembru 2021, Quo Vadis, Aida? osvojio nagradu za najbolji film.[4] Takođe, Žbanić je dobila nagradu za najbolju režiju, a glumica Jasna Đuričić je na istim nagradama dobila nagradu za najbolju glumicu.[5]

Teme i likovi[uredi | uredi izvor]

Žbanić priznaje da se njeni filmovi uglavnom bave narodom Bosne i Hercegovine. Ona kaže da koristi film da istražuje njihove probleme i probleme u vezi sa svojim životom. Žbanić nastoji da stvori likove koji nisu samo „crno-beli“, jer stvarni ljudi nisu tako jednostavni. Ona ne stvara likove koji su strogi sveci i junaci, ali koji mogu biti slabi, a takođe hrabri i tolerantni.[6] Žbanić je 2017. godine potpisala Deklaraciju o zajedničkom jeziku Hrvata, Srba, Bošnjaka i Crnogoraca.[7]

Filmografija[uredi | uredi izvor]

Film[uredi | uredi izvor]

Godina Film Režiserka Scenaristkinja Producentkinja
1995 Autobiografija Da Da Ne
1997 Poslije, poslije Da Da Ne
1998 Noć je, mi svijetlimo Da Da Da
Ljubav je... Da Da Ne
2000 Red Rubber Boots Da Da Ne
2003 Sjećaš li se Sarajeva Da Da Ne
Images from the Corner Da Da Ne
2004 Birthday Da Da Ne
2006 Grbavica Da Da Ne
2010 On the Path Da Da Ne
2013 For Those Who Can Tell No Tales Da Da Da
2014 One Day in Sarajevo Da Ne Da
Love Island Da Da Ne
2017 Men Don't Cry Ne Ne Da
2020 Quo vadis, Aida? Da Da Da

Televizija[uredi | uredi izvor]

Godina Televizijska serija Epizoda Režiserka Scenaristkinja Producentkinja
2023 The Last of Us "Kin" Da Ne Ne

Nagrade i priznanja[uredi | uredi izvor]

Godina Festival Kategorija Rad Rezultat
1998 Sarajevski filmski festival Specijakna nagrada Noć je, mi svijetlimo Da
2003 ZagrebDox Big Stamp Images from the Corner Da
2006 Berlinski filmski festival Zlatni medved Grbavica Da
Nagrada žirija Da
Nagrada za film o miru Da
Sarajevski filmski festival Nagrada Ivica Matić Da
2010 Berlinski filmski festival Zlatni medved On the Path Ne
2020 Filmski festival u Veneciji Zlatni lav Quo Vadis, Aida? Ne
2021 Filmski festival u Roterdamu Nagrada publike Da
Filmski festival u Gotenburgu Najbolji međunarodni film Da
Independent Spirit Awards Najbolji međunarodni film Da
BAFTA Najbolji režiser Ne
Najbolji međunarodni film Ne
Najbolji međunarodni igrani film Ne
Evropske filmske nagrade Najbolji film Da
Najbolji režiser Da
Najbolji scenarista Ne

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „On the Path - The Match Factory”. www.the-match-factory.com. Pristupljeno 2023-02-20. 
  2. ^ „‘Na Putu’: a sublime film of compassion by Jasmila Zbanic - Today's Zaman, your gateway to Turkish daily news”. web.archive.org. 2014-02-22. Arhivirano iz originala 22. 02. 2014. g. Pristupljeno 2023-02-20. 
  3. ^ „Berlin festival unveils full lineup”. web.archive.org. 2010-02-05. Arhivirano iz originala 05. 02. 2010. g. Pristupljeno 2023-02-20. 
  4. ^ „Film Jasmile Žbanić o genocidu u Srebrenici je najbolji evropski film 2021.!”. www.klix.ba (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2023-02-20. 
  5. ^ „European Film Awards”. europeanfilmawards.eu (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-02-20. 
  6. ^ „Oslobođenje - Naslovnica”. www.oslobodjenje.ba (na jeziku: bošnjački). Pristupljeno 2023-02-20. 
  7. ^ „Donosi se Deklaracija o zajedničkom jeziku Hrvata, Srba, Bošnjaka i Crnogoraca”. www.vecernji.hr (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 2023-02-20. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Јасмила_Жбанић&oldid=27544291”