Buldozer

Buldozer

Buldozer je jedna od najpotrebnijih mašina gotovo na svakom površinskom kopu, jer obavlja niz pomoćnih radova i operacija u proizvodnim procesima otkrivke, dobijanja i dr.

Buldozeri se po snazi dele na male (do 100 kW), srednje (100 - 250 kW) i velike (> 250 kW). Po uređaju za transport razlikuju se buldozeri na gusenicama i na točkovima koji mogu biti i zglobni.

Po položaju i postavljanju radnog organa (pluga) za vreme rada razlikuju se buldozeri sa nepokretnim plugom u odnosu na podužnu osu osnovne mašine koji može da se pomera samo u vertikalnoj ravni, angldozeri sa pokretnim plugom koji se može postaviti i pod uglom u odnosu na podužnu osu osnovne mašine i tiltdozeri ukoliko se pokretni plug može naginjati za odredeni ugao i u vertikalnoj ravni.

Buldozeri na točkovima naročito sa pogonom na sva četirl točka u poslednje vreme sve više potiskuju bulodzere na gusenicama, naročito na lakšim radovima, većim udaljenostima transporta stenskog materijala i premeštanja, većoj razdaljini radilišta i površinskih kopova gde postižu znatno veći kapacitet i manje troškove. Veliki nedostatak buldozera na točkovima je ograničena vučna sila po uslovu adhezije točkova s podlogom, naročito na vlažnim glinovitim stenama i lošim klimatskim uslovima. Za takve uslove još uvek ostaju nezamenljivi buldozeri na gusenicama.

Osnovni delovi buldozera su:

• traktor
• plug
• nož
• noseći ram
• riper
• paralelogramski nosač

Za pomoćne operacije na površinskim kopovima na osnovnu mašinu se mogu montirati i posebni radni uređaji za tandemski rad i za guranje skrepera. Radni organ buldozera - plug, može imati različit oblik u zavisnosti od materijala koji se otkopava, transportuje ili planira.

Osnovni parametri buldozera

• nominalna vučna sila (P),
• eksploataciona masa (m) koja predstavlja zbir mase osnovne mašine i dodatnih radnih uredaja (15% - 25% mase mašine),
• brzina kretanja (prva brzina obično iznosi 2 - 3 km/h, a druga do 10 km/h za gusenične i 15 km/h i više za točkaše),
• srednje statičko opterećenje na tlo (q) q = g m/s (N/m2), (gde je: s - površina gusenica naleglih na tlo, (m2), g - sila zemljine teže, (m/s2 ) i položaj težišta buldozera

Način rada

Buldozer vrši kopanje obično u prvom stepenu prenosa na taj način što spušta plug koji se zariva u tlo i odvaja rez debijine 20 - 50 cm zavisno od čvrstoće stene. Odvojeni stenski materijal se skuplja ispred pluga obrazujući vučnu prizrnu do njegove visine kada se podizanjem pluga prekida dalje kopanje, pa buldozer vrši samo transport (premeštanje). U procesu transporta se jedan deo stenskog materijaia gubi, pa se zavisno od namene buldozera bira određeni oblik i dimenzije pluga.

Spoljašnje veze

• Caterpillar
• Slika starog buldozera.