Jasmin Dizdar
Jasmin Dizdar (Zenica, 8. jun 1961) bosanskohercegovački je filmski scenarista i režiser.
Biografija
[уреди | уреди извор]U rodnoj Zenici je završio osnovnu školu i gimnaziju. Kao srednjoškolac postaje član zeničkog kino kluba gdje režira kratke filmove za koje je nagrađivan na filmskim festivalima širom bivše Jugoslavije. Bio je član Predsjedništva Udruženja filmskih radnika Bosne i Hercegovine u Sarajevu.
Studira režiju na filmskoj akademiji (FAMU) u Pragu gdje pravi niz zapaženih studentskih filmova. Češki filmski režiser (dobitnik Oskara za film Trgovina na korzu) Elmar Klos dodjeljuje nagradu žirija Jasminovom studentskom filmu Tišina. U tom filmu glavnu ulogu igra legendarni češki režiser František Vlačil[1] dok u sporednim ulogama igraju poznata glumica Miloša Formana iz filma Ljubavi jedne plavuše — Milada Ježkova[2] i poznati češki glumac (dobitnik češke nagrade za životno djelo) Josef Somr.[3] Tišina je jedan od rijetkih studentskih filmova zaštićen kao narodna baština u češkom državnom arhivu. Jasminov posljednji studentski film Rodni dom predstavlja FAMU na Internacionalnom studentskom festivalu u Karlovim Varima. Jasmin Dizdar završava filmske studije publikacijom knjige o češkom i američkom filmskom režiseru Milošu Formanu Audicija za režisera (Prag, 1990).[4] Ova knjiga je publicirana u rekordnom tiražu od pedeset hiljada kopija.[5]
Prije povratka u Sarajevo gdje je planirao da nastavi filmsku karijeru Jasmin Dizdar odlučuje da provede godinu dana u Zapadnoj Evropi. Odlazi u Pariz a potom u London gdje ga zatiče rat u bivšoj Jugoslaviji. Piše scenarije za televiziju BBC, BBC Radio 4 i predaje Istočnoevropsku kinematografiju na Univerzitetu u Voriku.
1993. godine Jasmin dobija britansko državljanstvo i mijenja prezime Dizdarević na prezime svog djede — Dizdar. Posljeratno jugoslovensko sirotište je dodalo „ević” originalnom prezimenu Jasminovog oca kao što je to bila praksa sa djecom koja su izgubila oba roditelja u Drugom svjetskom ratu.
Jasmin Dizdar debituje igranim filmom Divni ljudi (engl. Beautiful People) na Filmskom festivalu u Kanu 1999. godine. Film dobija ovacije kanske publike i nagradu za najbolji film u kategoriji „Un Certain Regard”.[6] New York Time Magazine proglašava Divne Ljude za „najbolji film novog milenijuma”[7] dok su za The New York Times Divni Ljudi „...ljubavna pjesma ljudskoj dobroti”.[8]
Kratki film Mamma Roma (2006) Jasmin Dizdar je napisao i režirao za francuski dugometražni omnibus film Evropljani. Dizdar je namjerno nazvao svoj kratki film isto kao Pjer Paolo Pazolinijev film Mamma Roma (1962) kao simboličnu gestu protiv zaboravljanja i omaložavanja filmske istorije.
Reference
[уреди | уреди извор]- ^ „František Vlačil”. Arhivirano iz originala 25. 3. 2012. g. Pristupljeno 18. 3. 2012.
- ^ http://www.imdb.com/name/nm0422539/
- ^ http://www.imdb.com/name/nm0814162/
- ^ „Dizdarević Jasmin”. Arhivirano iz originala 24. 7. 2012. g. Pristupljeno 18. 3. 2012.
- ^ http://www.milosforman.com/cz/biblio/monography
- ^ „Festival de Cannes: Beautiful People”. festival-cannes.com. Pristupljeno 2009-10-09.
- ^ „Архивирана копија”. Архивирано из оригинала 12. 09. 2012. г. Приступљено 12. 09. 2012.
- ^ http://movies.nytimes.com/movie/review?res=9C06E5DB1131F93BA25751C0A9669C8B63
Spoljašnje veze
[уреди | уреди извор]- Jasmin Dizdar na sajtu IMDb (jezik: engleski)
- Filmografija na sajtu Film.britishcouncil.org (jezik: engleski)