Пређи на садржај

Zlatno doba holandskog slikarstva

С Википедије, слободне енциклопедије
Johanes Vermer,[1] Mlekarica[2][3] The "Essential Vermeer" website gives a broader range of 1658–1661.[4] (1658–1660)

Zlatno doba holandskog slikarstva se odvilo tokom holandskog zlatnog doba, perioda u holandskoj istoriji u 17. veku,[5] tokom i nakon kasnijeg dela Osamdesetogodišnjeg rata (1568–1648) za nezavisnost Holandije.

Nova Holandska republika bila je najnaprednija nacija u Evropi i predvodila je evropsku trgovinu, nauku i umetnost. Severne holandske provincije koje su sačinjavale novu državu su tradicionalno bile manje važna umetnička središta od gradova u Flandriji na jugu. Prevrati i veliki transferi stanovništva usled rata, kao i oštar prekid sa starim monarhističkim i katoličkim kulturnim tradicijama, značili su da je holandska umetnost morala da ponovo otkrije sebe. Zastupljenost slike sa religioznim subjektima je naglo opala, ali je raslo veliko novo tržište za sve vrste sekularnih subjekata.

Iako je holandsko slikarstvo Zlatnog doba uključeno u opšti evropski period baroknog slikarstva, i često pokazuje mnoge njegove karakteristike, najviše mu nedostaju idealizacije i ljubavi prema sjaju tipičnog baroknog rada, uključujući i radove susedne Flandrije. Većina radova, uključujući i onaj po kome je period najpoznatiji, odražava tradiciju detaljnog realizma nasleđenog iz ranog holandskog slikarstva.

Oslepljivanje Samsona iz 1636. godine je slika koju je Rembrandt dao Hajgensu

Osobena karakteristika ovog perioda je proliferacija različitih žanrova slika,[6] sa većinom umetnika koji proizvode veći deo svog rada unutar jednog od njih. Potpuna razvijenost ove specijalizacije vidljiva je od kasnih 1620-ih, a period od tada pa do Francuske invazije iz 1672. godine predstavlja srž slikarstva zlatnog doba. Umetnici bi provodili većinske delove svojih karijera u slikanju samo portreta, žanrovskih scena, pejzaža, morskih pejzaža i brodova, ili mrtvih priroda, a često i određene podvrste u okviru ovih kategorija. Mnogi od ovih tipova tema bili su novi u zapadnom slikarstvu, a načini na koji su ih holandski slikari u tom periodu predstavljali bili odlučujući za njihov budući razvoj.

Paulus Poter, Bik (1647); 3,4 metara široka slika. Neobično monumentalna slika životinje, koja izaziva hijerarhiju žanrova.

Posebnost ovog perioda, u poređenju sa ranijim evropskim slikarstvom, bio je ograničen broj religijskih slika. Holandski kalvinizam zabranio je verske slike u crkvama, i iako su biblijski predmeti bili prihvatljivi u privatnim kućama, relativno malo ih je proizvedeno. Ostale tradicionalne klase istorijskog i portretnog slikarstva bile su prisutne, ali je овaj period mnogo izraženiji по velikом brojу drugih žanrova, podeljenih u brojne specijalizovane kategorije, kao što su prizori seljačkog života, pejzaži, prikazi gradova, pejzaži sa životinjama, pomorske slike, cvetne slike i mrtve prirode raznih vrsta. Na razvoj mnogih od ovih tipova slikarstva odlučno su uticali holandski umetnici iz 17. veka.

Široko rasprostranjena teorija „hijerarhije žanrova” u slikarstvu, prema kojoj su neki tipovi smatrani prestižnijim od drugih, naveli su mnoge slikare da prave istorijske slike. Međutim, njih je bilo najteže prodati, kao što je to čak i Rembrandt iskusio. Mnogi su bili primorani da proizvode portrete ili žanrovske scene, koje su se mnogo lakše prodavale. U opadajućem redosledu statusa, kategorije u hijerarhiji su bile:

Dirk Hals,[8][9] žanrovska scena Gospode koja puše i igraju backgammon u unutrašnjosti. Obratite pažnju na slike na zidu onoga što izgleda kao kafana; takođe ovde.

Stranci su primetili ogromne količine proizvedene umetnosti i velike sajmove na kojima se prodavalo mnogo slika – grubo se procenjuje da je samo za 20 godina posle 1640. godine naslikano preko 1,3 miliona holandskih slika.[10] Obim produkcije značio je da su cene bile prilično niske, osim za najpoznatije umetnike; kao i u većini narednih perioda, postojao je strm nagib cena za pomodne umetnike.[11] Oni bez jake savremeničke reputacije ili koji su izašli iz mode, uključujući mnoge koji se danas smatraju najvećima u tom periodu, kao što su Vermer, Frans Hals i Rembrant u njegovim poslednjim godinama, imali su značajnih problema da zarade za život i umrli su siromašni; mnogi umetnici su imali druge poslove, ili su u potpunosti napustili umetnost.[12] Posebno je francuska invazija 1672. (Rampjar, ili „godina katastrofe“), donela je ozbiljnu depresiju na tržištu umetnosti, koje se nikada nije vratilo na ranije visine..[13]

Distribucija slika bila je veoma široka: „da, mnogi paori, kovači, postolari i drugi, imaće neku sliku u svojoj kovačnici i u svoj štali. Takav je opšti pojam, sklonost i oduševljenje koje ovi starosedioci imaju prema slikama” izvestio je jedan engleski putnik 1640. godine.[14] Po prvi put je bilo mnogo profesionalnih trgovaca umetničkim delima, nekoliko takođe značajnih umetnika, kao što su Vermer i njegov otac, Jan van Gojen i Vilem Kalf. Rembrantov diler Hendrik van Ujlenburg i njegov sin Gerit bili su među najvažnijim. Pejzaži su bili najlakša nenaručena dela za prodaju, a njihovi slikari su bili „obični lakeji u vojsci umetnosti“ prema Samjuelu van Hogstratenu.[15]

  1. ^ Janson, Jonathan. „Complete Vermeer Catalogue & Tracker”. Essential Vermeer. Приступљено 16. 6. 2010. 
  2. ^ „The Milkmaid, Johannes Vermeer, c 1660 - Rijksmuseum”. Rijksmuseum Amsterdam. Приступљено 17. 9. 2009. 
  3. ^ „Vermeer's Masterpiece The Milkmaid (September 10–November 29, 2009)”. Metropolitan Museum of Art. Приступљено 13. 9. 2009. 
  4. ^ „The Milkmaid by Johannes Vermeer”. Essential Vermeer. Приступљено 13. 9. 2009. 
  5. ^ In general histories 1702 is sometimes taken as the end if the Golden Age, a date which works reasonably well for painting. Slive, who avoids the term (see p. 296), divides his book into two parts: 1600–1675 (294 pages) and 1675–1800 (32 pages).
  6. ^ Confusingly, one particular genre of painting is called genre painting, the painting of some kind of everyday scenes with unidentified people. But, for example, still-life is also a genre in painting.
  7. ^ Fuchs, стр. 104
  8. ^ Dirck Hals Biography in De groote schouburgh der Nederlantsche konstschilders en schilderessen (1718) by Arnold Houbraken, courtesy of the Digital library for Dutch literature
  9. ^ Dirck Hals in the RKD
  10. ^ Lloyd, 15, citing Jonathan Israel. Perhaps only 1% survive today, and "only about 10% of these were of real quality".
  11. ^ Franits, стр. 2
  12. ^ Jan Steen was an innkeeper, Aelbert Cuyp was one of many whose wealthy wives persuaded them to give up painting, although Karel Dujardin seems to have run away from his to continue his work. Conversely Jan van de Cappelle came from a very wealthy family, and Joachim Wtewael was a self-made flax tycoon. See their biographies in MacLaren. The fish artist Jacob Gillig Meijer, Fred G. (2003). The Collection of Dutch and Flemish Still-life Paintings Bequeathed by Daisy Linda Ward: Catalogue of the Collection of Paintings. Waanders. стр. 208. ISBN 978-90-400-8802-5.  Архивирано 2018-08-13 на сајту Wayback Machine Bankrupts included: Rembrandt, Frans Hals, Jan de Bray, and many others.
  13. ^ Franits, 217 and ff. on 1672 and its effects.
  14. ^ Fuchs, 43; Franits, 2 calls this "oft-quoted" remark "undoubtedly exaggerated".
  15. ^ Fuchs, стр. 104

Spoljašnje veze

[уреди | уреди извор]