Сервер

Vikimedijini serveri

U oblasti informacionih tehnologija server je računarski sistem koji pruža usluge drugim računarskim sistemima – klijentima. Komunikacija između servera i klijenta odvija se preko računarske mreže. Naziv server najčešće se odnosi na ceo računarski sistem, ali se ponekada koristi i samo za hardver ili softver takvog sistema. Klijent i server zajedno obrazuju klijent-server mrežnu arhitekturu.

Server (računar)

Kada se pod pojmom server podrazumeva računar, to se uglavnom odnosi na računar koji obavlja serverske poslove.

Server se može sastojati od standardnih hardverskih komponenti koje se ugrađuju u obične desktop računare (PC – personal computer) u slučaju da programi (aplikacije) koji se izvršavaju na serverima nisu složeni odnosno hardverski zahtevni. Serveri koji opslužuju složene programe ili veliki broj korisnika zahtevaju specijalizovan hardver koji je optimizovan za upotrebu u serverima.

Poseban hardver podrazumeva i hard diskove visokih performansi, prvenstveno brzine i pouzdanosti. Procesorska brzina nije od ključne važnosti za servere pošto se većina servera bavi uzlazno/izlaznim (I/O – input/output) operacijama i ne koristi grafički korisnički interfejs (GUI – graphic user interface).

Server (program)

Pod serverom se podrazumeva program koji od klijenta preko mreže prima zahteve, obrađuje ih i opet preko mreže šalje odgovore klijentu. Programi koji se koriste na serverima su posebno razvijani za serverske operativne sisteme i potrebe server/klijent okruženja. Primeri serverskih programa su DHCP, DNS, mail server, ruter i drugo.

Serverski operativni sistemi

Operativni sistemi koji se koriste na serverima su specijalno dizajnirani za servere. Na serverima se najviše koriste Linux, Solaris i FreeBSD operativni sistemi koji su razvijeni po uzoru na operativni sistem juniks. Koriste se i serveri iz Microsoft Windows porodice: Windows NT, Windows 2000, Server 2003.

Za operativne sisteme za servere karakteristično je:

• bezbednost i pouzdanost
• mogućnost rekonfigurisanja softvera i hardvera bez zaustavljanja sistema (ograničeno)
• fleksibilnost mrežnog povezivanja

Grafičko okruženje

Većina server programa radi u pozadini i ne očekuje ulazne podatke od korisnika niti ispisuje informacije na ekranu. Ovo je posledica toga da serveri komuniciraju samo sa klijent-računarima preko računarske mreze. Zbog toga na serverima vrlo često nema potrebe za postojanjem grafičkog radnog okruženja. A ne korišćenje takvog okruženja značajno oslobađa procesor servera za svoje namenske zadatke.

Serveri na Internetu

Skoro cela Internet struktura bazira se na klijent-server modelu. Milioni servera spojenih servera čine Internet i rade neprekidno opslužujući zahteve korisnika. Internet serveri pružaju usluge kao sto su Web, e-mail, transfer podataka, chat i mnoge druge.

Primeri servera

• Mail server
• Instant messaging server
• Web server
• FTP server
• News server
• Game server
• Sound server
• Peer-to-peer server
• Print server

Vidi još

• Internet