Moroni
| Moroni موروني Mūrūnī | |
|---|---|
 Gradska luka
.jpg)   | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Komori |
| Ostrvo |  Veliki Komori |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2011. | 54.000 |
| — gustina | 1.800 st./km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 11° 45′ J; 43° 12′ I / 11.75° J; 43.2° I |
| Aps. visina | 29 m |
| Površina | 30 km2 |
  Moroni Moroni na karti Komora | |
| Pozivni broj | 269 |
Moroni (arap. موروني, fr. Moroni) je glavni grad istočnoafričke ostrvske države Komori.[1][2] Po proceni iz 2011. grad ima 54.000 stanovnika. Nalazi se na zapadnoj obali ostrva Veliki Komori (Grande Comore) u Indijskom okeanu.[3] Moroni, koji leži duž rute Nacional 1, ima luku i nekoliko džamija kao što je džamija Baddžanani.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Znamenitosti[uredi | uredi izvor]
Istorijski centar grada, Medina, sadrži lavirint uskih uličica i drevnih zgrada, ali je loše održavan. Stari gradski centar je sličan starom gradu Lamu, ali manji od njega. Postoji mnogo džamija, među kojima se ističe džamija Baddžanani ili Ancienne Mosquée de Vendredi (stara Petkovska džamija), koja je najstarija džamija u Medini.[3][4] Prvobitno je sagrađena 1427. godine, a minaret je dodat 1921. godine.[5] Pozorište sa 300 sedišta Alijanse Franko-Komorijen služi kao mesto za nacionalne i međunarodne predstave, ceremonije, konferencije, projekcije filmova i seminare. Ostale lokacije uključuju Al-Kamar sa 700 mesta, Narodna palata sa 500 mesta i Omladinski centar Foumbouni sa 300 mesta.[6]
Klima[uredi | uredi izvor]
Morone karakteriše klima u tropskim kišnim šumama (Af), sa uglavnom obilnim padavinama tokom cele godine – samo u oktobru u proseku pada manje od 100 mm (4 in) kiše (otprilike 98 mm (3,9 in)). Prosečna godišnja količina padavina je 2.700 mm (110 in) i kiša pada tokom svih meseci u godini. Sezona monsuna traje od novembra do aprila. Vlažnost vazduha je u rasponu od 69 do 79 odsto. Moronijeve prosečne temperature tokom cele godine su relativno konstantne sa visokom u opsegu od 32—34 °C (90—93 °F) i niskom u opsegu od 14—20 °C (57—68 °F). Region doživljava česte ciklone i pošto se ostrva nalaze na više od 10 stepeni ispod ekvatora u zapadnom delu Indijskog okeana, klima se generalno naziva „pomorska tropska“.[7]
| Klima Morona, Komora | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 34 (93) |
34 (93) |
35 (95) |
34 (93) |
33 (91) |
32 (90) |
31 (88) |
31 (88) |
31 (88) |
33 (91) |
34 (93) |
36 (97) |
36 (97) |
| Maksimum, °C (°F) | 30,4 (86,7) |
30,4 (86,7) |
30,8 (87,4) |
30,4 (86,7) |
29,5 (85,1) |
28,4 (83,1) |
27,7 (81,9) |
27,7 (81,9) |
28,1 (82,6) |
29,1 (84,4) |
30,3 (86,5) |
30,8 (87,4) |
29,5 (85,1) |
| Minimum, °C (°F) | 23,4 (74,1) |
23,3 (73,9) |
23,0 (73,4) |
22,6 (72,7) |
21,2 (70,2) |
19,6 (67,3) |
18,8 (65,8) |
18,4 (65,1) |
19,0 (66,2) |
20,3 (68,5) |
21,6 (70,9) |
22,6 (72,7) |
21,2 (70,2) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 20 (68) |
20 (68) |
20 (68) |
20 (68) |
17 (63) |
14 (57) |
14 (57) |
14 (57) |
15 (59) |
16 (61) |
18 (64) |
19 (66) |
14 (57) |
| Količina kiše, mm (in) | 364 (14,33) |
293 (11,54) |
279 (10,98) |
316 (12,44) |
256 (10,08) |
266 (10,47) |
244 (9,61) |
150 (5,91) |
108 (4,25) |
97 (3,82) |
108 (4,25) |
219 (8,62) |
2,700 (106,3) |
| Dani sa kišom | 18 | 16 | 18 | 18 | 12 | 12 | 12 | 10 | 11 | 12 | 12 | 16 | 167 |
| Relativna vlažnost, % | 79 | 77 | 76 | 74 | 69 | 66 | 65 | 65 | 70 | 73 | 69 | 72 | 71 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 187 | 177 | 225 | 192 | 232 | 231 | 236 | 232 | 221 | 237 | 230 | 212 | 2.612 |
| Izvor #1: World Meteorological Organization[7] | |||||||||||||
| Izvor #2: BBC vreme,[8] Danski meteorološki institut (sunčanost i relativna vlažnost, 1931–1960)[9] | |||||||||||||
Planina Kartala[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Moroni se nalazi u podnožju planine Kartala, 10 kilometres (6 miles) severozapadno od kratera vulkana. Aktivni vulkan visok 2.361 m (7.746 ft) je jedan od najvećih aktivnih vulkana na svetu, sa prečnikom od oko 1 mile (1,6 km) i erupcijom otprilike svakih jedanaest godina u poslednjih dve stotine godina.[10] Erupcija 2005, godine izazvala je raseljavanje velikog broja ljudi zbog vulkanskog pepela.[11]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Mesto su osnovali doseljenici koji su govorili arapskim jezikom. Moroni je bio prestonica sultanata Bambao. Sačuvan je arapski ambijent, a džamija Čiundu (Chiounda) je poznato hodočasničko mesto.
Postao je glavni grad francuske kolonije Komori 1962, a glavni grad nezavisne države 1975.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
![[ikona]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png){kind=small} | Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
| Godina |
|---|
| Stanovništvo |
Privreda[uredi | uredi izvor]
| Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Ima razvijenu drvnu (prerada mahagonije, palisandra, ebanovine, proizvodnja železničkih pragova) i prehrambenu industriju (šećerane, destilerije ruma i uljare). Preko luke Moroni izvoze se eterična ulja, vanila i drvo.
Saobraćaj[uredi | uredi izvor]
Moroni je brodskim vezama je povezan sa drugim ostrvima Komora, Madagaskarom i kontinentom. Međunarodni aerodrom Njaziđa otvoren je 1975. godine.
Državna uprava za civilno vazduhoplovstvo, Ministarstvo pošta i telekomunikacija za promociju novih tehnologija za informacije i komunikaciju i zaduženja za transport i turizam, nalazi se u Moroniju, kao i Nacionalna agencija za civilno vazduhoplovstvo i meteorologiju.[12] Morone opslužuje međunarodni aerodrom Princ Said Ibrahim, koji se nalazi u Hahaji, oko 15 km (9 mi) severno od grada. Međutim, nema direktnih letova za Evropu. To je civilni aerodrom na nadmorskoj visini od 28 m (92 ft) i ima popločanu pistu dimenzija 2.900 m × 45 m (9.514 ft × 148 ft).[13] Aviokompanije koje obavljaju međunarodne letove do ovog aerodroma su Er Tanzanija, Er Austral i Kenija ervejz. Međutim, između ostrva deluju lokalne avio-kompanije, Inter Ajls i AB avijacija.[14]
Dana 30. juna 2009, Jemenija let 626, na putu iz Jemena za Moroni, srušio se u Indijski okean sa 153 putnika i članova posade u avionu, mnogim iz Francuske.[15]
Postoji značajna luka iako male veličine sa redovnim prevozom do afričkog kopna i drugih ostrva u arhipelagu Komoros,[14] kao i Madagaskara i drugih ostrva u Indijskom okeanu.[11] Luka je mali kej od 80 m (260 ft) sa gazom od 3,5 m (11 ft), te stoga nije pogodna za ulazak velikih brodova jer koralni grebeni predstavljaju pretnju po bezbednost. Ona podržava maksimalnu veličinu plovila od 150 m (490 ft). Dubina kanala je 24,4 m (80 ft), sa dubinom sidrenja od 23,2 m (76 ft), dubinom pristaništa za teret od 4,9 m (16 ft) i dubinom terminala od 4,9 m (16 ft).[16] Unutar lučke mini industrijske zone, lokalnim kontejnerskim terminalom je upravljao Gulfkom Port menadžment SA u periodu 2006–2012, nakon čega je Bolor Afrika logistika dobila koncesiju i udružili su se Kofipri, luksemburškom investicionom kompanijom.[17] Skladini objekti kao što su skladišta su uspostavljeni da bi se olakšao uvoz i izvoz, kao i za skladištenje nafte.[3][18]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Subjects of UN Security Council Vetoes”. Global Policy Forum. Arhivirano iz originala 17. 3. 2008. g. Pristupljeno 27. 3. 2008.
- ^ „Article 33, Repertory, Supplement 5, vol. II (1970–1978)” (PDF). United Nations, Office of Legal Affairs (OLA). Arhivirano iz originala (PDF) 6. 10. 2014. g.
- ^ a b v Encyclopædia Britannica. „Encyclopædia Britannica”. Britannica.com. Pristupljeno 30. 9. 2013.
- ^ „Lonely Planet review for Arab Quarter”. Lonely Planet. Pristupljeno 3. 10. 2013.
- ^ Michael Hodd (1994). East African Handbook. Trade & Travel Publications. str. 686. ISBN 978-0-8442-8983-0.
- ^ Rubin 1999, str. 77.
- ^ a b „World Weather Information Service – Moroni”. World Meteorological Organization. Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g. Pristupljeno 14. 4. 2013.
- ^ „Average Conditions - Moroni”. BBC. Pristupljeno 14. 4. 2013.
- ^ Cappelen, John; Jensen, Jens. „Comorerne - Ile Moroni” (PDF). Climate Data for Selected Stations (1931-1960) (na jeziku: danski). Danish Meteorological Institute. str. 70. Arhivirano iz originala (PDF) 27. 4. 2013. g. Pristupljeno 14. 4. 2013.
- ^ „Volcano Stirs on Main Comoros Island”. The New York Times. REUTERS. 14. 1. 2007. Pristupljeno 5. 10. 2013.
- ^ a b „Africa ComorosWorld Factbook”. Central Intelligence Agency. Pristupljeno 3. 10. 2013.
- ^ „ISO Country Code – KM” (PDF). FAA. 29. 7. 2013. Arhivirano iz originala (PDF) 7. 10. 2013. g. Pristupljeno 5. 10. 2013.
- ^ „Prince Said Ibrahim International Airport”. Great Circle mapper. Pristupljeno 3. 10. 2013.
- ^ a b „Flights to Comoros”. Saflights. Pristupljeno 3. 10. 2013.
- ^ Thorpe (2009). The Pearson Concise General Knowledge Manual 2010 (New izd.). Pearson Education India. str. 146—. ISBN 978-81-317-2766-9.
- ^ „Port of Moroni”. Fleetmon. Arhivirano iz originala 17. 11. 2015. g. Pristupljeno 5. 10. 2013.
- ^ „Moroni Agency”. Delmas. Arhivirano iz originala 7. 10. 2013. g. Pristupljeno 5. 10. 2013.
- ^ Peoples of Africa: Burkina Faso-Comoros. Marshall Cavendish. 2001. str. 99—. ISBN 978-0-7614-7160-8.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Karlekar, Karin Deutsch; Marchant, Eleanor (2008). Freedom of the Press 2007: A Global Survey of Media Independence. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-5582-2.
- Rubin, Don (januar 1999). The World Encyclopedia of Contemporary Theatre: The Arab world. Routledge. ISBN 978-0-415-05932-9.
- Sinclair, Ian; Langrand, Olivier (2003). Birds of the Indian Ocean Islands. Struik. ISBN 978-1-86872-956-2.[mrtva veza]
- Martin Ottenheimer; Harriet Ottenheimer (1994). Historical Dictionary of the Comoro Islands. African Historical Dictionaries; No. 59. Metuchen, NJ: Scarecrow Press. ISBN 978-0-585-07021-6.
- Iain Walker (2019). Islands in a Cosmopolitan Sea: A History of the Comoros. London, England: Hurst Publishers. ISBN 9781787381469.
- Graebner, Werner (2001). „Twarab ya shingazidja: a first approach”. Swahili Forum. 8: 129—143.
- Shepherd, Gillian M. (1. 1. 1977). „Two Marriage Forms in the Comoro Islands: An Investigation”. Africa. 47 (4): 344—359. JSTOR 1158341. S2CID 145156752. doi:10.2307/1158341. ProQuest 1298706914.
- Walker, Iain (2002). „Les aspects économiques du grand mariage de Ngazidja”. Autrepart. 23: 157—171. doi:10.3917/autr.023.0157.
- Shepherd, Gillian M. (23. 1. 2012). „Two Marriage Forms in the Comoro Islands: An Investigation”. Africa. Cambridge University Press. 47 (4): 344—359. JSTOR 1158341. S2CID 145156752. doi:10.2307/1158341. Arhivirano iz originala 27. 12. 2021. g. Pristupljeno 27. 12. 2021.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ostale | |
