Šinzo Abe

Uredi veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Šinzo Abe
安倍 晋三
Zvanični portret iz 2020. godine
Lični podaci
Datum rođenja(1954-09-21)21. septembar 1954.
Mesto rođenjaNagato, Japan
Datum smrti8. jul 2022.(2022-07-08) (67 god.)
Mesto smrtiNara, Japan
ReligijaŠinto
UniverzitetUniverzitet Seikei, Univerzitet Južne Kalifornije
Porodica
SupružnikAkie Macuzaki (od 1987)
Politička karijera
Politička
stranka		Liberalno-demokratska partija
26. decembra 2012 — 16. septembar 2020.
MonarhAkihito
Naruhito
PrethodnikJošihiko Noda
NaslednikJošihide Suga
26. septembar 2006 — 26. septembar 2007.
MonarhAkihito
PrethodnikDžuničiro Koizumi
NaslednikJasuo Fukuda
26. septembra 2012 — 14. septembar 2020.
PrethodnikSadakazu Tanigaki
NaslednikJošihide Suga
20. septembar 2006 — 26. septembar 2007.
PrethodnikDžuničiro Koizumi
NaslednikJasuo Fukuda
Lider opozicije
26. septembar 2012 — 26. decembar 2012.
PremijerJošihiko Noda
PrethodnikSadakazu Tanigaki
NaslednikBanri Kajeda
Šef sekretarijata kabineta ministara Japana
31. oktobar 2005 — 26. septembar 2006.
PremijerDžuničiro Koizumi
PrethodnikHirojuki Hosoda
NaslednikJasuhisa Šiozaki
septembar 2003 — septembar 2004.
PrethodnikTaku Jamasaki
NaslednikCutomu Takebe

Amblem premijera Japana

Šinzo Abe (jap. 安倍 晋三; Nagato, 21. septembar 1954 — Nara, 8. jul 2022) bio je japanski političar i bivši premijer Japana (90. po redu, prvi put izabran na sednici japanske skupštine, 26. septembra 2006). Na izborima 2012. godine je ponovo izabran na ovu funkciju, 26. decembra 2012. godine nasledivši Džuničiro Koizumija. Abe je bio najmlađi premijer u japanskoj istoriji i prvi premijer Japana rođen nakon Drugog svetskog rata. Početkom 2019. godine, Abe je nadmašio Šigeru Jošidu i postao drugi po dužini vršenja premijerske dužnosti u posleratnom Japanu i treći po dužini u japanskoj istoriji.[1]

Abe je konzervativac koga su politički komentatori opisali kao desničarskog nacionalistu.[2][3][4][5] Bio je član revizionističke Nipon Kajgi i imao je revizionističke poglede na japansku istoriju, uključujući i poricanje uloge vladine prinude u regrutovanju seksualnog roblja tokom Drugog svetskog rata, poziciju koja je stvorila napetost sa susednom Južnom Korejom.[6][7][8][9] On se smatrao tvrdokornim u odnosu na Severnu Koreju i zalaže se za reviziju člana 9 pacifističkog Ustava kako bi se omogućilo Japanu da održava vojne snage.[10][11] Abe je međunarodno poznat po ekonomskoj politici svoje vlade, nazvanoj Abenomika, koja se bavi ublažavanjem monetarne politike, fiskalnim stimulacijama i strukturnim reformama.[12]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Abe potiče iz jedne od najuglednijih japanskih porodica političara (njegovi djed Kan Abe i otac Šintaro Abe su bili ugledni političari). Preko supruge Joko Kiši je povezan sa nekadašnjim premijerom Japana Nobusukijem Kišijem.

Nakon studija u Japanu i SAD, godine 1979. zaposlio se u kompaniji „Kobi stil“.[13] Od 1982. godine je radio u Ministarstvu spoljašnjih poslova Japana, baveći se politikom u sklopu vladajuće Liberalno-demokratske stranke. Godine 1993. je prvi put izabran za poslanika u Narodnoj skupštini Japana.

Dana 20. septembra 2006. godine, stranka ga je predložila kao kandidata za novog premijera, pa je 29. septembra 2006. godine zamijenio dotadašnjeg premijera Džuničira Koizumija.

Ostavku na mjesto premijera je podnio 12. septembra 2007. godine, a naslijedio ga je Jasuo Fukuda.[14]

Posle ubedljive pobede LDP-a na parlamentarnim izborima 2012. se 26. decembra 2012. vratio na mesto premijera Japana.

Ponovo je podnio ostavku na mjesto premijera 16. septembra 2020. godine, nakon što je 28. avgusta najavio povlačenje sa svih funkcija zbog lošeg zdravstvenog stanja, a naslijedio ga je Jošihide Suga.[15]

Posetio je Srbiju 15. januara 2018. godine u sklopu međunarodne turneje, prilikom koje je još posetio i Estoniju, Letoniju, Litvaniju, Bugarsku, i Rumuniju.[16][17] Bio je prvi japanski premijer koji je zvanično posetio Beograd nakon 31 godine, kada je Jasuhiro Nakasone zvanično posetio SFR Jugoslaviju 1987.[18]

Na Vidovdan 28. juna 2022. godine je, u sklopu Vidovdanske svečanosti u Predsedništvu povodom stupanja na drugi predsednički mandat, između ostalih Abe odlikovan Ordenom Republike Srbije na lenti od strane predsednika Srbije Aleksandra Vučića.[19] Nije lično prisustvovao dodeli.[20]

Dana 8. jula 2022. godine u Nari, je na njega izvršen atentat u 11.30 časova po lokalnom vremenu. U tom trenutku je držao predizborni govor. Tecujo Jamagami, koji je počinilac, je uhvatila policija. Abe je preminuo nekoliko sati posle u bolnici u Nari.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Osaki, Tomohiro (6. 6. 2019). „Abe equals Hirobumi Ito as Japan's third-longest-serving prime minister”. The Japan Times Online (na jeziku: engleski). ISSN 0447-5763. Pristupljeno 8. 6. 2019. 
  2. ^ Alexander, Lucy (17. 12. 2012). „Landslide victory for Shinzo Abe in Japan election”. The Times. 
  3. ^ „Japan election: Shinzo Abe set for record tenure”. BBC News. 23. 10. 2017. Pristupljeno 13. 6. 2019. 
  4. ^ Ohi, Akai (20. 12. 2018). „Two Kinds of Conservatives in Japanese Politics and Prime Minister Shinzo Abe’s Tactics to Cope with Them”. East-West Center. Pristupljeno 13. 6. 2019. 
  5. ^ McCurry, Justin (28. 9. 2012). „Shinzo Abe, an outspoken nationalist, takes reins at Japan's LDP, risking tensions with China, South Korea”. GlobalPost. 
  6. ^ "Tea Party Politics in Japan" (New York Times - 2014/09/13)
  7. ^ „Gov't distances itself from NHK head's 'comfort women' comment”. Japan Today (na jeziku: engleski). 27. 1. 2014. Pristupljeno 22. 7. 2018. 
  8. ^ Abe, Shinzo (22. 2. 2013). Japan is Back (Govor). CSIS. Pristupljeno 29. 12. 2015. 
  9. ^ „Abe meets Xi for first China-Japan summit in more than two years”. The Japan Times. 10. 11. 2014. Arhivirano iz originala 08. 01. 2019. g. Pristupljeno 29. 12. 2015. 
  10. ^ New Japanese Leader Looks to Expand Nation's Military Arhivirano na sajtu Wayback Machine (3. novembar 2013), NewsHour, 20 September 2006.
  11. ^ BBC website Japan upgrades its defence agency, bbc.co.uk, 9 January 2007.
  12. ^ „Definition of Abenomics”. Financial Times Lexicon. Arhivirano iz originala 28. 12. 2016. g. Pristupljeno 28. 1. 2014. 
  13. ^ „Profile: Shinzo Abe” (na jeziku: engleski). 12. 9. 2009. Pristupljeno 18. 7. 2019. 
  14. ^ „Japanese prime minister resigns” (na jeziku: engleski). 12. 9. 2007. Pristupljeno 18. 7. 2019. 
  15. ^ „Japan's next leader: How Yoshihide Suga beat the odds to succeed Shinzo Abe” (na jeziku: engleski). 14. 9. 2020. Pristupljeno 24. 9. 2020. 
  16. ^ „Vučić: Poseta Abea novi vetar u leđa odnosima Srbije i Japana”. rts.rs. RTS. 15. januar 2022. Pristupljeno 8. jul 2022. 
  17. ^ Uroš Mitrović (18. januar 2022). „Naslednik političke dinastije - U poseti Srbiji – Premijer Japana Šinzo Abe”. vreme.com. Nedeljnik Vreme. Pristupljeno 8. jul 2022. 
  18. ^ RFE/RL's Balkan Service (16. januar 2018). „Abe Makes First Visit By Japanese Leader To Belgrade Since 1987”. rferl.org (na jeziku: engleski). Radio Free Europe. Pristupljeno 8. jul 2022. „The last Japanese prime minister to come to Serbia was Yasuhiro Nakasone in 1987, when the country was part of Yugoslavia, and Belgrade was its capital.” 
  19. ^ „Vidovdanska svečanost u Predsedništvu, uručena odlikovanja zaslužnim građanima”. rts.rs. RTS. 28. jun 2022. Pristupljeno 8. jul 2022. „Bivši japanski premijer Šinzo Abe odlikovan ordenom Republike Srbije na lenti zbog očuvanja prijateljskih odnosa i poboljšanja odnosa dve zemlje.” 
  20. ^ „Svečanost povodom Vidovdanskih odlikovanja i stupanja na dužnost predsednika Srbije”. youtube.com. RTS Sajt - zvanični kanal. 28. jun 2022. Pristupljeno 8. jul 2022. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Шинзо_Абе&oldid=26606713”