12. maj
12. maj (12.05) je 132. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (133. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 233 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| maj | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
- 907 — Žu Ven je naterao kineskog cara Aja da abdicira, čime je okončana vladavina dinastije Tang duga tri veka.
- 1364 — Poljski kralj Kazimir III je izdao kraljevsku povelju, kojom je osnovan Jagelonski univerzitet, najstariji u državi.
- 1804 — U Prvom srpskom ustanku oslobođen Požarevac.
- 1881 — Pod pretnjom invazije, tuniski beg Muhamed III je potpisao sporazum u Bardu, čime je Tunis postao francuski protektorat.
- 1888 — Britanija uspostavila protektorat nad Severnim Borneom i Brunejom.
- 1925 — Vrhovni sovjet Sovjetskog Saveza usvojio prvi sovjetski ustav.
- 1926 — Maršal Jozef Pilsudski izvršio državni udar i uspostavio vojnu diktaturu u Poljskoj.
- 1926 — Članovi posade cepelina Norveška, predvođeni Roaldom Amundsenom su postali prvi ljudi koji su potvrđeno leteli do Severnog pola.
- 1937 — Džordž VI u Vestminsterskoj opatiji u Londonu krunisan za kralja. Ceremoniju prenosila televizija BBC, što je bio prvi prenos.
- 1943 — Predajom nemačkog generala Hansa fon Arnima u Tunisu završene borbe u severnoj Africi u Drugom svetskom ratu.
- 1949 — Zvanično okončana sovjetska desetomesečna blokada Berlina, tokom koje je grad snabdevan iz Savezne Republike Nemačke, vazdušnim mostom.
- 1965 — Zapadna Nemačka uspostavila diplomatske odnose sa Izraelom, a arapske zemlje prekinule odnose s vladom u Bonu.
- 1985 — U nezavršenom Hramu svetog Save Patrijarh srpski German održao svečanu liturgiju koja je obeležila nastavak izgradnje hrama.
- 1988 — Svetska zdravstvena organizacija objavila da u svetu ima više od 34.000 obolelih od side.
- 1991 — Održan referendum o statusu SAO Krajine
- 1992 —
- 1994 — Palestinska policija stigla na Zapadnu obalu u okviru priprema da od Izraela preuzme grad Jerihon, sedište palestinske autonomije u toj oblasti.
- 1995 — Vlasnici centra „Rokfeler“ u Njujorku, iza kojih je stajao japanski kapital, objavili bankrot.
- 1997 — Predsednik Rusije Boris Jeljcin i čečenski vođa Aslan Mashadov potpisali sporazum o obustavi neprijateljstava.
- 2003 — U dva samoubilačka bombaška napada u Čečeniji poginulo najmanje 75, povređeno na stotine osoba.
- 2008 — Zemljotres jačine 7,8 stepeni Rihterove skale je pogodio provinciju Sečuan, u Kini. Poginulo je 69.016 ljudi, 18.830 ih se vodi kao nestalo, a bez krova nad glavom je ostalo preko 5 miliona ljudi. Zemljotres je za sobom ostavio i nekoliko stotina hiljada povrijeđenih.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1803 — Justus fon Libig, nemački hemičar. (prem. 1873)[1]
- 1820 — Florens Najtingejl, engleska bolničarka, osnivačica prve škole za bolničarke. (prem. 1910)[2]
- 1828 — Dante Gabrijel Roseti, engleski slikar i pesnik. (prem. 1882)[3]
- 1839 — rođen Adolf Svetopluk Osvald, slovački književnik i novinar, dobrovoljac u Srpsko-turskom ratu 1876. godine[4]
- 1842 — Žil Masne, francuski kompozitor. (prem. 1912)[5]
- 1872 — Anton Korošec, slovenački političar i teolog, vođa Slovenske ljudske stranke. (prem. 1940)[6]
- 1907 — Ketrin Hepbern, američka glumica. (prem. 2003)[7]
- 1910 — Doroti Kroufut Hodžkin, britanska hemičarka, dobitnica Nobelove nagrade za hemiju (1964). (prem. 1994)[8]
- 1910 — Karlo Bulić, hrvatski i srpski glumac. (prem. 1986)[9]
- 1933 — Đorđe Jovanović, srpski glumac. (prem. 2004)[10]
- 1937 — Džordž Karlin, američki komičar, glumac, pisac i kritičar društva. (prem. 2008)[11]
- 1942 — Dragoljub Velimirović, srpski šahista. (prem. 2014)[12]
- 1947 — Zdenjek Zeman, češko-italijanski fudbalski trener.[13]
- 1948 — Ričard Ril, američki glumac.
- 1950 — Gabrijel Bern, irski glumac, reditelj, scenarista i pisac.[14]
- 1954 — Nenad Bogdanović, srpski političar, 71. gradonačelnik Beograda. (prem. 2007)[15]
- 1959 — Ving Rejms, američki glumac.[14]
- 1959 — Branislav Aksin, trombonista i pedagog.[16]
- 1962 — Bret Gurevic, američki muzičar i muzički producent, najpoznatiji kao suosnivač i gitarista grupe Bad Religion.[17]
- 1962 — Emilio Estevez, američki glumac, reditelj i scenarista.[18]
- 1963 — Panajotis Fasulas, grčki košarkaš i političar.[19]
- 1967 — Zoran Ćosić, srpski glumac.[20]
- 1970 — Samanta Matis, američka glumica.[21]
- 1975 — Džona Lomu, novozelandski ragbista. (prem. 2015)[22]
- 1977 — Grejem Dot, engleski igrač snukera.[23]
- 1978 — Džejson Bigs, američki glumac.[14]
- 1979 — Milan Dozet, srpski košarkaš.[24]
- 1979 — Hoakim Rodrigez, španski biciklista.[25]
- 1981 — Rami Malek, američki glumac.[14]
- 1983 — Aksel Ervel, belgijski košarkaš.[26]
- 1986 — Emili Vankamp, kanadska glumica.[14]
- 1988 — Marselo Vijeira, brazilski fudbaler.[27]
- 1990 — Melih Mahmutoglu, turski košarkaš.[28]
- 1997 — Frenki de Jong, holandski fudbaler.[29]
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1465 — Toma Paleolog, bivši despot Moreje i titularni vizantijski car. (rođ. 1428)[30]
- 1671 — Sveti Vasilije Ostroški (Stojan Jovanović), mitropolit Zahumski i Istočno-hercegovački (rođ. 1610)
- 1871 — Danijel Fransoa Espri Ober, francuski kompozitor opera. (rođ. 1782)[31]
- 1879 — Ludvig Angerer, austrijski fotograf (rođ. 1827)
- 1884 — Bedžih Smetana, češki kompozitor, osnivač češke opere i moderne muzike. (rođ. 1824)[32]
- 1957 — Erih fon Štrohajm, američki filmski glumac i režiser nemog filma. (rođ. 1885)[33]
- 1966 — Feliks Štajner, SS general najpoznatiji po ulozi tokom bitke za Berlin. Komandovao je snagama za koje je Hitler mislio da mogu razbiti obruč koji se stegao oko Berlina.
- 1970 — Mihailo Dinić, srpski istoričar. (rođ. 1899)[34]
- 2001 — Peri Komo, pevač. (rođ. 1912)[35]
- 2003 — Sadrudin Aga Kan, princ, komesar UNHCR u Avganistanu. (rođ. 1933)[36]
- 2011 — Dr Aleksandar Marinčić, akademik, profesor Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu. (rođ. 1933)[37]
- 2018 — Borislav Mikelić, srpski privrednik i bivši predsednik Vlade Republike Srpske Krajine (rođ. 1939)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Arthur's Illustrated Home Magazine. T.S. Arthur & Sons. 1875. str. 17.
- ^ „Florence Nightingale | Biography & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-07. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ Rodolphe Louis Mégroz (1928). Dante Gabriel Rossetti: Painter Poet of Heaven in Earth. Ardent Media. str. 21.
- ^ Gačić, Ivana (2021-09-24). „Otkrivanje biste Adolfu Svetopluku Osvaldu u Sremskoj Rači”. Arhiv Vojvodine (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Jules Massenet | French Opera Composer & Ballet Music Creator | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Korošec, Anton - Hrvatska enciklopedija”. www.enciklopedija.hr. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Katharine Hepburn | Biography, Movies, Spencer Tracy, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-02. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Dorothy Hodgkin | Biography & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „BULIĆ Karlo | Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta” (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Djordje Jovanovic | फिल्म कलाकार”. IMDb (na jeziku: hindi). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „George Carlin | Actor, Writer, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Dragoljub Velimirovic”. www.chessgames.com.
- ^ „FK Crvena zvezda - Staffs”. FC Crvena Zvezda. 2024-01-26. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ a b v g d Editors of Chase's (30. 9. 2018). Chase's Calendar of Events 2019: The Ultimate Go-to Guide for Special Days, Weeks and Months. Rowman & Littlefield. str. 272. ISBN 978-1-64143-264-1.
- ^ „Nenad Bogdanović”. otvoreniparlament.rs. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „AKSIN Branislav”. snp.org.rs. Pristupljeno 18. 1. 2024.
- ^ „Brett Gurewitz”. www.discogs.com.
- ^ Paul T. Hellmann (14. 2. 2006). Historical Gazetteer of the United States. Routledge. str. 781. ISBN 1-135-94859-3.
- ^ „Panajotis Fasulas”. www.fibaeurope.com.
- ^ Beogradu, IT Centar Narodnog pozorišta u. „Zoran Ćosić”. Narodno pozorište u Beogradu (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Samantha Mathis | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Jonah LOMU - International rugby union caps for New Zealand. - New Zealand”. Sporting Heroes. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Graeme Dott - Players - snooker.org”. www.snooker.org (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Milan Dozet”. www.fibaeurope.com.
- ^ Archives, Cycling. „Joaquim Rodríguez Oliver”. www.cyclingarchives.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ Proballers. „Axel Hervelle, Basketball Player”. Proballers (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Marcelo - Player profile 2024”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ Proballers. „Melih Mahmutoglu, Basketball Player”. Proballers (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Netherlands - F. de Jong - Profile with news, career statistics and history - Soccerway”. int.soccerway.com. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Thomas Palaiologos”. geni_family_tree (na jeziku: srpski). 1409. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Daniel-François-Esprit Auber | Opera, Ballet, Operetta | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-25. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Bedrich Smetana | Music Department, Composer, Soundtrack”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Erich von Stroheim | Actor, Writer, Director”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Član SANU”. web.archive.org. 2016-03-04. Arhivirano iz originala 04. 03. 2016. g. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Perry Como | Music Artist, Actor, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Na dan 12.5.2003.: Umro Sadrudin Aga Kan, princ,...”. www.nadanasnjidan.net. Pristupljeno 2024-01-26.
- ^ „Aleksandar Marinčić”. www.srpskilegat.rs.
Vidi još[uredi izvor]
