Jevanđelje Nikole Stanjevića
Jevanđelje Nikole Stanjevića je naziv za iluminirani rukopis Jevanđelja pisan raškim stilom sredinom 14. veka u Srbiji po nalogu vojvode Nikole Stanjevića.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Nikola Stanjević je bio srpski velikaš iz doba vladavine cara Dušana i cara Uroša (1331-1371). Dobio je od Dušana baštinu u severoistočnoj Makedoniji u oblasti Štipa, Bregalnice i Strumice. Tu je sagradio Konče, manastir posvećen Svetom Stefanu. Stanjević je nosio titulu velikog vojvode koja je zauzimala visoko mesto u hijerarhiji titula srednjovekovne Srbije. Izjednačavala se sa titulom mega duksa u Vizantiji.
Jevanđelje Nikole Stanjevića danas se čuva u Hilandaru pod brojem 14. Napisao ga je monah Teoktist po nalogu Nikole Stanjevića. Jevanđelje je bez figura, ali veoma bogato ornamentikom, raznovršnošću stilova, dekoracije rukopisa. Bilo je u upotrebi do 19. veka. Kada je 1896. godine mladi srpski kralj Aleksandar Obrenović posetio manastir Hilandar, dobio je "na revers" (da se vrati) Vojvodino jevanđelje. Odneto je ono u Srbiju da bi ga srpski naučnici temeljno proučili.[1] List Nikolinog jevanđelja danas se čuva u Nacionalnoj Ruskoj biblioteci u Sankt-Peterburgu. Monah Porfirije Uspenski odneo ga je u Moskvu u 19. veku. Od 1883. godine je u Sankt-Peterburgu. Delo je pisano raškim stilom. Postoje dva pozlaćena inicijala. Jedan je u starom vizantijskom, a drugi u balkanskom stilu. Naslov i veliki znaci interpunkcije širom teksta pisani su zlatnim slovima. Raznovrsnost stilova čini ovo jevanđelje posebno interesantnim za istraživače.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Carigradski glasnik", Carigrad 1900. godine
Izvori[uredi | uredi izvor]
- Mihaljčić, Rade (1975). Kraj Srpskog carstva. Beograd: Srpska književna zadruga., str. 90-1
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Trifunović, Đorđe (1990). Azbučnik srpskih srednjovekovnih književnih pojmova (2. izd.). Beograd: Nolit.
