Jegrička
| Jegrička | |
|---|---|
 Jegrička kod Temerina | |
| Opšte informacije | |
| Dužina | 65 km |
| Sliv | Crnomorski |
| Vodotok | |
| Ušće | Tisa |
| Geografske karakteristike | |
| Država/e |  Srbija |
| Reka na Vikimedijinoj ostavi | |
Jegrička je reka u severnoj Srbiji, u južnom delu Bačke u Autonomnoj Pokrajini Vojvodina. Površina sliva ove reke je oko 144.200 ha, dužina sliva pravca zapad-istok iznosi oko 100 km, a širina oko 14,5 km.
Tok reke[uredi | uredi izvor]
Jegrička predstavlja najveću rečicu na Bačkoj južnoj lesnoj terasi. Nekada najduža autohtona vojvođanska reka, nema klasičan izvor i predstavlja sistem povezanih bara kroz koje voda otiče do svog ušća u reku Tisu. Vodom se snabdeva iz više depresija južno od mesta Despotovo, gde se i nalazi njen prirodni početak.
Kod Despotova spajaju se depresije – krakovi Jegričke i formiraju jedinstveni vodotok koji se na 37. kilometru kod Žablja uliva u Tisu.
Sa početkom u području Pivnica, Silbaša, Paraga, Ratkova i Despotova, reka dalje teče pored Ravnog Sela. Zmajeva i Siriga, uporedo sa Kanalom Dunav—Tisa—Dunav i Malim Bačkim kanalom.
U blizini Temerina Jegrička se deli na dva dela. Jednim delom teče ka severu, protiče pored sela Gospođinci i završava se u močvarama oko Žablja. Drugi deo napaja ribnjak kod Žablja, veličine 0,98 km², teče ka jugoistoku i kod Jurišne Humke se uliva u Tisu.
Poslednjim regulacijama Jegrička je uključena u veliki Hidrosistem DTD, čime je izgubila osobine prirodnog toka, tako da je danas najvećim delom kanalisana, u sklopu pomenutog sistema. Njen donji tok u dužini od oko 15 km danas je ribnjak u kome se nalaze četiri ostrva-grede. Regulacijom su na ovoj rečici izgrađeni sledeći objekti: vodozahvatna ustava Despotovo, prelivni prag kod Zmajeva za regulisanje nivoa vode, ustava Žabalj i crpna stanica na samom ulivu Jegričke u Tisu. Sa ovim objektima vodni režim Jegričke nije prirodan već dirigovan. Upravo je režim voda jedan od najvažnijih činilaca za razvoj živog sveta.
Flora i fauna[uredi | uredi izvor]
Flora[uredi | uredi izvor]
Jegričke je od posebnog značaja prisustvo zaštićenih vrsta, prema Pravilniku o proglašenju i zaštiti strogo zaštićenih i zaštićenih divljih vrsta biljaka, životinja i gljiva.
Od retkih i ugroženih vrsta pored belog lokvanja i barske paprati, ovde se nalaze vodeni orašak i mešinka. Mešinka je po svojoj životnoj formi interesantna insektivorna biljka mesožderka, koja se hrani tako što podvodnim meškovima „hvata“ sitne vodene organizme. U Jegričkoj su svoje utočište našli i današnji biljni relikti koji po mnogima predstavljaju ostatak flore iz toplih perioda tercijara, kada je na prostorima južne Evrope vladala suptropska klima. Takve su brojne vrste vlažnih i vodenih staništa: vežljika, vodoljub, drezga, krocanj, podvodnica, beli lokvanj, lokvanjić, vodena paprat, vodeni orašak i uvijuša.
Fauna[uredi | uredi izvor]
Ribe[uredi | uredi izvor]
Jegričke pored domaćih vrsta, zastupljene su i populacije stranog porekla, kao posledica uticaja čoveka.
Fauna riba predstavljena je sa 20 vrsta grupisanih u okviru šest familija. Na osnovu broja predstavnika dominira familija šarana. Unesene ili ribe stranog porekla potiču sa Dalekog istoka (srebrni karaš, beli amur i amurski čebačok) i iz Severne Amerike (američki patuljasti som i sunčica).
Na spisku riba nalazi se više retkih i ugroženih vrsta od kojih su najznačajnije čikov, štuka, smuđ, som i šaran i bucov .
Vodozemci i gmizavci[uredi | uredi izvor]
Kao vlažno područje pruža povoljne stanišne uslove za razvoj i život vodozemaca i gmizavaca. Predstavnici vodozemaca su mali vodenjak i osam vrsta žaba, a od gmizavaca prisutna je retka i ugrožena vrsta barske kornjače i dve vrste zmija: belouška i ribarica.
Barske ptice[uredi | uredi izvor]
Jegrička predstavlja jednu od retkih oaza za opstanak barskih ptica. Do sada je registrovano 198 vrsta, a neke od njih su: vodeni bik, patka kašikara, sivi barski detlić, belobrka čigra, patka gluvara i krdža, ćubasti gnjurac, mali vranac, velika bela čaplja, mrka čaplja, veliki trstenjak i brkata senica. Izuzetno je bitno prisustvo globalno ugrožene patke njorke, zatim crnovrati gnjurac i mali gnjurac, siva guska, eja močvarnica, crna čigra, modrovoljka i cvrčić tršćar.
Sisari[uredi | uredi izvor]
Sisari koji nastanjuju obalu Jegričke u velikom broju pripadaju strogo zaštićenim divljim vrstama, ima i onih koji se nalaze na Preliminarnom spisku vrsta za Crvenu knjigu kičmenjaka Srbije, a jedna od njih je vidra. Predstavnici glodara sa obale ove reke su vodena voluharica, poljski miš i poljska voluharica, kao i bizamski pacov. Od predstavnika mesoždera mogu se izdvojiti lasica, kuna belica, jazavac i lisica, a od lovne divljači srna i zec.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Kanalisani tok Jegričke -
Jegrička zimi -
Crpna stanica u Žablju
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3.
- Decision of the preliminary protection of the natural property Jegrička, Institute for natural protection, December 17, 2003
- Mišković, M. i drugi Park prirode Jegrička, JVP „Vode Vojvodine“. . Нови Сад. ISBN 978-86-88309-07-3.
