Jelisaveta Beba Petrov
| jelisaveta beba petrov | |
|---|---|
 Beba Petrov | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 28. jul 1919. |
| Mesto rođenja | Banja Luka, Kraljevstvo SHS |
| Datum smrti | 6. mart 1942. (22 god.) |
| Mesto smrti | Pančevo, okupirani Banat |
| Profesija | student prava |
| Porodica | |
| Supružnik | Žarko Zrenjanin |
| Delovanje | |
| Član KPJ od | 1939. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
Jelisaveta Beba Petrov (Banja Luka, 28. jul 1919 — Pančevo, 6. mart 1942), učesnica Narodnooslobodilačke borbe.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođena je 28. jula 1919. godine u Banjaluci. Godine 1923. njena porodica preselila se u Vršac, gde je završila osnovnu školu i gimnaziju. Potom je upisala Pravni fakultet u Beogradu.[1]
Još kao učenica gimnazije u Vršcu, zajedno sa mlađim bratom Branislavom Bracom uključila se u omladinski revolucionarni pokret. Odmah nakon polaganja mature, 1939. godine Jelisaveta je primljena u tada ilegalnu Komunističku partiju Jugoslavije (KPJ). Prve veze sa komunističkim pokretom dobila je od starije sestre Dragice, koja je bila student Filozofskog fakulteta i učesnica revolucionarnog studenstkog pokreta.[1]
Zajedno sa sestrom Dragicom, bila je jedan od osnivača Omladinske sekcije Ženskog pokreta u Vršcu i jedan od najaktivnijih njegovih članiova. Radila je takođe u partijskoj tehnici i pomagala Žarku Zrenjaninu pri umnožavanju partijskog materijala. Aktivno je pomagala bratu Braci na organizovanju organizacija Saveza kounističke omladine Jugoslavije (SKOJ) u Vršcu i okolini. Bila je sekretar Okružnog komiteta SKOJ-a za Vršac. Na Petoj pokrajinskoj konferenciji SKOJ-a za Vojvodinu, februara 1940. godine bila je izabrana za članicu Pokrajinskog komiteta.[1]
Godine 1940. je bila uhapšena u Vršcu. U zatvoru je tada provela oko 40 dana, ali uprkos svim mučenjima, pred policijom ništa nije priznala, pa je usled nedostatka dokaza bila puštena.[1]
Posle okupacije Jugoslavije, 1941. godine, po odluci KPJ, prebacila se u Pančevo. Tamo je radila na organizovanju ustanka i južnom Banatu. Bila je član Okružnog komiteta KPJ za južni Banat i radila u partijskoj tehnici.[1]
Početkom marta 1942. policija je saznala za sklonište Okružnog komiteta, na periferiji Pančeva. U zoru 6. marta 1942. godine, policijsko-okupacione snage, predvođene Jurajom Špilerom, opkolile su kuću u kojoj su se pored Jelisavete, nalazili i njen brat Braca Petrov, koji je bio sekretar OK KPJ za južni Banat i Slavko Tomić, član OK KPJ za južni Banat. Nakon saznanja da su opkoljeni, oni su odbili da se predaju i pružili su otpor neprijatelju. Nakon duže borbe, neprijatelj je upao u kuću. Braca Petrov je poginuo na licu mesta, dok su Jelisaveta i Slavko bili teško ranjeni. Po prebacivanju u bolnicu, Jelisaveta je istog dana preminula.[1]
U opkoljenoj kući, među uništenim partijskim materijalom, nađena je poruka „Mi umiremo za slobodu naroda”.[1]
Dom omladine u Vršcu je nosio njeno ime sve do 2001. godine.
Porodica[uredi | uredi izvor]
Čitava Jelisavetina porodica je učestvovala u Narodnooslobodilačkom ratu. Pored brata Brace (1921—1942), poginula joj je i starija sestra Dragica (1916—1942) i snaja Olga (1920—1942). Danica i Olga su bile zatočene u logoru na Banjici, a ubijene su istog dana — 9. maja 1942. godine. Olga je proglašena za narodnog heroja.
U leto 1939. godine Jelisaveta se udala za Žarka Zrenjanina (1902—1942), poznatog vojvođanskog komunistu i sekretara Pokrajinskog komiteta KPJ za Vojvodinu. Oni se nisu zvanično venčali u opštini ili crkvi, već su svoj brak „ozvaničili” pred partijskom organizacijom.[2] Žarko je poginuo 4. novembra 1942. godine u Pavlišu, kod Vršca, kada je okupator usled izadaje, otkrio kuću u kojoj se nalazio. Proglašen je za narodnog heroja, a grad Zrenjanin nazvan je po njemu.[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Žene Srbije u NOB. „Nolit“ Beograd, 1975. godina.
