Jovan Grčić (profesor)
| Jovan Grčić | |
|---|---|
 Jovan Grčić | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 31. oktobar 1855. |
| Mesto rođenja | Vukovar,  Austrijsko carstvo |
| Datum smrti | 5. februar 1941. (85 god.) |
| Mesto smrti | Novi Sad,  Kraljevina Jugoslavija |
Jovan Grčić (Vukovar, 19/31. oktobar 1855 — Novi Sad, 5. februar 1941) je bio srpski književnik, književni, pozorišni i muzički kritičar, prevodilac i profesor Srpske velike pravoslavne gimnazije u Novom Sadu.[1]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Porodica[uredi | uredi izvor]
Potiče iz ugledne srpske porodice iz Vukovara, od oca Pavla Grčića, advokata.[2] Kao jedinom preživelom detetu, otac mu je namenio da izuči pravo i nastavi njegov rad u porodičnoj kancelariji.
Obrazovanje[uredi | uredi izvor]
Osnovnu školu završio je u Vukovaru, a gimnaziju je pohađao u Vinkovcima i Novom Sadu. Studirao je četiri godine (1872-1876) na Pravno-političkom fakultetu u Gracu,[1] gde je položio "juridicialni državni ispit". Vratio se zatim 1876. godine u Vukovar gde je zatekao oca na samrti. Nakon smrti oca uredio je materijalne prilike i otišao u Prag, gde se pripremao za "rigorozu". Taj ispit koji je polagao početkom 1877. u Gracu, nije položio, jer je dobio poziv iz Novog Sada da radi u gimnaziji kao predavač. Patronat Novosadske gimnazije (u kojoj je počeo da radi 1877) dozvolio mu je početkom 1881. godine dopust od godinu dana da u Budimpešti spremi i položi profesorski ispit. Profesorski ispit sa radom na latinskom jeziku o Vergiliju položio je sa dobrim uspehom i dobio diplomu 23. maja 1882. godine u Budimpešti.[3] Osposobio se za predavanja u mađarskim i srpskim srednjim školama u Austrougarskoj, iz latinske i grčke filologije.
Profesor[uredi | uredi izvor]
.jpg)
U novosadskoj Srpskoj gimnaziji radio je od 1877. do 1901. godine,[1] počevši kao suplent-profesor klasične filologije. Potom je službu nastavio u Ženskoj gimnaziji.[4] Predavao je srpski, latinski, starogrčki, nemački i mađarski jezik sa književnošću. Uz to je predavao i notno pevanje i vodio gimnazijski hor.[4] Pisao je udžbenike za predmete koje je predavao.
Penzionisan je nerado 1. septembra 1901. godine.
Književni rad[uredi | uredi izvor]
Počinje da piše još kao đak Novosadske gimnazije, a prve pripovetke objavio je tokom studentskih dana.[5]
Književne, pozorišne i muzičke kritike objavljivao u Javoru, Letopisu Matice srpske, Pozorištu, Zastavi, Braniku, Brankovom kolu, Stražilovu, Srpskom književnom glasniku...[5]
Pokrenuo je 1885. u Novom Sadu književni časopis Stražilovo. Godine 1889. sjedinio je svoj časopis sa Javorom, koji je tri godine uređivao zajedno sa Ilijom Ognjanovićem Abukazemom. Obnovio je Stražilovo 1892, koje je u novoj seriji izlazilo do 1894. godine. U Braniku uređivao muzičku, pozorišnu i književnu rubriku (1901-1912).
Pred Prvi svetski rat prelazi u Zagreb, gde se bavio književnošću i novinarstvom pišući za lokalne listove i časopise.
U Novi Sad se vratio 1928. i nastavio je da piše do duboke starosti, objavljujući tekstove u Jugoslovenskom dnevniku, Danu, Novom Sadu, Glasu Matice srpske...
Bavio se i prevodilačkim radom, prevodeći književna dela sa mađarskog i nemačkog jezika.[3]
Član Matice srpske postao je 1877, a od 1880. do 1902. bio je u više navrata član Književnog odbora i Redakcijskog odbora Letopisa Matice srpske.[5] Takođe je bio i dugogodišnji predsednik Društva za Srpsko narodno pozorište.[6]
Sahranjen je na Uspenskom groblju u Novom Sadu.[7]
Izbor iz bibliografije[uredi | uredi izvor]
- Kratka istorija rimske književnosti (Novi Sad, 1882)
- Kratka istorija stare grčke književnosti (Novi Sad, 1883)
- Rečnik srpskog i mađarskog jezika, I-II (Novi Sad 1902, 1904)
- Istorija srpske književnosti (Novi Sad, 1903)
- Rečnik stranih reči (Novi Sad, 1904)
- Srpsko-nemački i nemačko-srpski rečnik, I-II (Novi Sad, 1905)
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Naslovna strana drugog, dopunjenog izdanja Istorije srpske književnosti (Novi Sad, 1906) -
Jovan Grčić oko 1870. godine
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 228.
- ^ "Glasnik Istorijskog društva u Novom Sadu", Novi Sad 1937.
- ^ a b Enciklopedija Novog Sada. Knjiga 6, Gag-Deč. Novi Sad: Novosadski klub "Dobra vest". 1996. str. 250—252.
- ^ a b Profesori "Jovine gimnazije" u fondovima Novosadskog arhiva. Novi Sad: Istorijski arhiv grada Novog Sada. 2010. str. 31.
- ^ a b v „GRČIĆ Jovan”. snp.org.rs. Pristupljeno 27. 1. 2022.
- ^ „Biografija Jovana Grčića na sajtu Enciklopedije Srpskog narodnog pozorišta”.
- ^ „Spisak zaštićenih grobnih mesta Uspensko groblje” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 10. 06. 2015. g.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Enciklopedija Novog Sada. Knjiga 6, Gag-Deč. Novi Sad: Novosadski klub "Dobra vest". 1996. str. 250—252.
- "Politika", 6. feb. 1941 (nekrolog)