Pređi na sadržaj

Josip Broz Tito na filmu

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Naslovna strana lista TV Novosti od 29. novembra 1985. Na fotografiji Marko Todorović u ulozi Josipa Broza Tita

Lik Josipa Broza Tita, doživotnog predsednika SFR Jugoslavije i Saveza komunista Jugoslavije i Vrhovnog komandanta NOV i POJ u Drugom svetskom ratu, bio je česta tema u filmovima i televizijskim serijama bivše Jugoslavije, kao i filmovima i serijama njenih bivših republika, a danas samostalnih država — Bosne i Hercegovine, Makedonije, Slovenije, Srbije, Hrvatske i Crne Gore. Iako česta tema, posebno u partizanskim filmovima, njegov lik se retko pojavljivao u filmskim i televizijskim ostvarenjima. Za najpoznatije tumačenje Tita na filmu smatra se uloga Ričarda Bartona u filmu Sutjeska, dok se za najuspešnije tumačenje Tita smatraju uloge Marka Todorovića u nekoliko filmova i TV serija.[1]

Prvo pojavljivanje lika Josipa Broza Tita na filmu bilo je u prvom posleratnom filmu U planinama Jugoslavije, snimljenom 1946. u jugoslovensko-sovjetskoj produkciji. Ulogu Tita u filmu tumačio je sovjetski glumac Ivan Bersenjev. Ovaj film veoma kratko se prikazivao, jer je nakon donošenja Rezolucije Informbiroa i početka političkog sukoba između Jugoslavije i Sovjetskog Saveza, povučen i bunkerisan.[2] Drugo Titovo pojavljivanje na filmu bilo je 1947. u filmu Živjeće ovaj narod, gde ga je igrao jugoslovenski glumac Vjekoslav Afrić. Nakon ova dva filma, Titov lik se dugo godina nije pojavljivao na filmu. Iako se očekivalo, njegov lik nije se pojavio u filmu Bitka na Neretvi iz 1969, a reditelj Veljko Bulajić je umesto njega u film ubacio njegovu pismenu naredbu o napadu na Prozor. Posle duže pauze, tumačenje Titovog lika povereno je holivudskom glumcu Ričardu Bartonu u najskupljem jugoslovenskom filmu Sutjeska iz 1973. godine. Iako je Barton bio jedan od tada najpoznatijih svetskih glumaca, njegova uloga bila je na udaru kritika i mnogi je smatraju najgorom. Postoje tvrdnje da je lično Tito odabrao Bartona za ovu ulogu.[3]

Godine 1974. prilikom snimanja filma i TV serije Užička republika reditelj Žika Mitrović angažovao je glumca Marka Todorovića da tumači lik Josipa Broza Tita. Todorović u ovom projektu nije imao klasičnu ulogu sa dijalogom, već se pojavio u nekoliko sekvenci, koje su zamišljene kao dokumentarni prilozi. Zbog velike sličnosti Todorovića i Tita, ostvarena uloga je naišla na veoma pozitivne kritike. Nakon ove uloge, Todorović je Tita igrao u nekoliko mini TV serija sa tematikom iz Narodnooslobodilačkog rata, koje je tokom 1980-ih snimao reditelj Sava Mrmak, zbog čega se smatra najuspešnijim glumcem koji je tumačio Tita na filmu.[1][3]

Spisak[uredi | uredi izvor]

igrani filmovi
godina film glumac reditelj ref.
1946. U planinama Jugoslavije Ivan Bersenjev Abram Rum [4]
1973. Sutjeska Ričard Barton Stipe Delić [5]
1974. Užička republika Marko Todorović Žika Mitrović [6]
1983. Igmanski marš Lazar Ristovski Zdravko Šotra [7]
1992. Tito i ja Voja Brajović Goran Marković [8]
2013. Falsifikator Radko Polič Goran Marković [9]
2015. Bićemo prvaci sveta Lazar Ristovski Darko Bajić [10]
2015. Hiljadarka Nikola Kojo Nenad Đurić [11]
2015. Narodni heroj Ljiljan Vidić Dragan Despot Ivan Goran Vitez [12]
televizijski filmovi
1978. Bombaški proces Rade Šerbedžija Branko Ivanda [13]
1983. Licem u lice u Napulju Miša Janketić Dejan Ćorković [14]
1987. Pogrešna procena Zlatko Vitez Mika Aleksić [15]
2003. Život je marš Predrag Ejdus Miško Milojević
2011. Žućko — Priča o Radivoju Koraću Voja Brajović Gordan Matić [16]
televizijske serije
1983. Dani AVNOJ-a Marko Todorović Sava Mrmak [17]
1985. Odlazak ratnika, povratak maršala Marko Todorović Sava Mrmak [18]
1986. Misija majora Atertona Marko Todorović Sava Mrmak [19]
1988. Četrdeset osma — Zavera i izdaja Marko Todorović Sava Mrmak [20]
2010. Tito Boris Svrtan Antun Vrdoljak [21]
2012. Jugoslovenske tajne službe Boris Svrtan Miljenko Manjkas
2013. Ravna gora Dragan Bjelogrlić Radoš Bajić [22]
2017. Senke nad Balkanom Miloš Biković Dragan Bjelogrlić [23]
2021. Jovanka Broz i tajne službe Nebojša Dugalić Nedeljko Kovačić
2023. Drug Marlo Dragan Vujić Nedeljko Kovačić

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b „Ko je sve igrao Josipa Broza Tita u filmovima i TV serijama”. yugopapir.com. c. 1987. 
  2. ^ „Filmska cenzura u Jugoslaviji”. novi.ba. 28. 9. 2015. 
  3. ^ a b „Tko je najbolje "skinuo" Tita na filmu?”. index.hr. 25. 5. 2016. 
  4. ^ „Ivan Bersenev: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  5. ^ „Richard Burton: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  6. ^ „Marko Todorovic: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  7. ^ „Lazar Ristovski: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  8. ^ „Vojislav 'Voja' Brajovic: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  9. ^ „Radko Polic: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  10. ^ „Lazar Ristovski: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  11. ^ „Nikola Kojo: Tito”. imdb.com. n.d. 
  12. ^ „Dragan Despot: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  13. ^ „Rade Serbedzija: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  14. ^ „Mihailo 'Misa' Janketic: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  15. ^ „Zlatko Vitez: Josip Broz”. imdb.com. n.d. 
  16. ^ „Vojislav 'Voja' Brajovic: Yugoslavian President Tito”. imdb.com. n.d. 
  17. ^ „Marko Todorovic: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  18. ^ „Marko Todorovic: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  19. ^ „Marko Todorovic: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  20. ^ „Marko Todorovic: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  21. ^ „Boris Svrtan: Tito”. imdb.com. n.d. 
  22. ^ „Dragan Bjelogrlic: Josip Broz Tito”. imdb.com. n.d. 
  23. ^ „Milos Bikovic: Josip Broz”. imdb.com. n.d. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Јосип_Броз_Тито_на_филму&oldid=27710795”