Ljubomir Zuković

Ljubomir Zuković
Lični podaci
Datum rođenja	(1937-03-05)5. mart 1937.
Mesto rođenja	Glibaći, Pljevlja, Kraljevina Jugoslavija
Datum smrti	19. oktobar 2019.(2019-10-19) (82 god.)
Mesto smrti	Novi Sad, Srbija

Ljubomir Zuković (Glibaći, Pljevlja, 5. mart 1937 — Novi Sad, 19. oktobar 2019) bio je srpski književnik, profesor Univerziteta u Istočnom Sarajevu i nekadašnji profesor Univerziteta u Sarajevu, redovni član i potpredsednik Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske i član Senata Republike Srpske. Ljubomir Zuković je bio prvi ministar obrazovanja, kulture, fizičke kulture i vjera Vlade Republike Srpske.

Biografija

Studirao je na Filozofskom i potonjem Filološkom fakultetu u Beogradu (Odsek za istoriju jugoslovenske i svetske književnosti), gde je i diplomirao 1961. godine. Na istom fakultetu je završio i postdiplomske studije, oktobra 1963, odbranivši magistarski rad Vukov pevač starac Milija. Po odsluženju vojnog roka radio je na Pedagoškoj akademiji u Nikšiću kao profesor za Savremenu književnost i Teoriju književnosti. Na poziv tadašnjeg šefa Odseka za istoriju jugoslovenske književnosti i srpsko-hrvatskog jezika Filozofskog fakulteta u Sarajevu, prof. dr Salka Nazečića, došao je za asistenta za Narodnu književnost.

Narodna (ili usmena) književnost osnovna je oblast njegovih opredeljenja još od studija i zatim za sve vreme rada i delovanja u nauci i na univerzitetu. Školsku 1967/68. godinu proveo je na studijskom boravku na Slobodnom univerzitetu u Zapadnom Berlinu i Balkanološkom institutu kod prof. N. Rajtera, kojom prilikom je na Geteovom institutu završio i kurs nemačkog jezika. Doktorsku disertaciju Vukovi saradnici iz Crne Gore odbranio je na Filološkom fakultetu u Beogradu. Potom je kao gost-docent, školske 1972/73. godine predavao Istoriju srpske književnosti na Slavističkoj katedri Univerziteta u Manhajmu.

Na matematičkom fakultetu, na kome je biran za vanrednog, a potom za redovnom profesora, dve godine (1973/74. i 1974/75) obavljao je i dužnost prodekana za nastavu. Isto toliko bio je i predsednik Republičkog društva nastavnika srpskohrvatskog jezika i jugoslovenske književnosti. Predavanje iz istorije jugoslovenske književnosti držao je u Manhajmu, Hajdelbergu, Inzbruku, Erpandgenu i Darmštatu. Učestvovao je sa saopštenjima na raznim naučnim skupovima u našoj zemlji i inostranstvu. Posle prvih višestranačkih izbora imenovan je za zamenika ministra za obrazovanje, nauku, kulturu i fizičku kulturu u Vladi tadašnje SR BiH, na kojoj je dužnosti bio sve do izbijanja rata.

Od početka rata pa do kraja 1995. nalazio se na dužnosti ministra za obrazovanje, nauku, kulturu i sport u Vladi Republike Srpske, a sve do izdvajanja Ministarstva vjera vodio je i poslove tog resora. Potom je biran za ministra bez portfelja, a istovremeno je držao nastavu na Filozofskom fakultetu u Srpskom Sarajevu. Od 1998. pa do kraja 2001. bio je ambasador BiH u Atini. Za vreme Jugoslavije bio je član raznih redakcija, komisija i odbora koji su se bavili prikupljanjem građe i pisanjem priloga za istoriju književnosti naroda bivše jugoslovenske SR BiH. Određene projekte radio je za Crnogorsku akademiju nauka i umjetnosti. Član je Odbora za narodnu književnost Srpske akademije nauka i umetnosti od njegovog osnivanja.

Književnopću se bavi na višestruk način, naporedo na više područja. Od gimnazijskih dana počeo je da objavljuje pesme i pripovedke, i to njegovo učešće u umetničkoj književnosti traje neprestano. Svoje radove tog roda objavljivao je u svim listovima i časopisima koji izlaze u Crnoj Gori, a štampani su i u Poletu, Životu, Odjeku, Licima, Prosvjetnom radu i druge. Pretežniji je, zapravo osnovni, njegov rad u oblasti nauke o književnosti. Ponajviše proučava narodnu (ili usmenu) književnost, ostvarivanu tokom vekova na srpskom jeziku na svim prostorima na kojima živi naš narod. O toj književnosti objavio je više stotina radova, štampanih u posebnim knjigama, naučnim časopisima i drugim publikacijama. Izradio je desetak antologija narodnih pesama, pripovedaka, pitalica i zagonetaka, koje su gotovo sve štampane po više puta, dve hrestomatije i dve čitanke za srednje škole. Za poznatu ediciju Sabranih dela Vuka Karadžića, koja već decenijama izlazi u beogradskoj Prosveti, priredio je kritičko izdanje četvrte Vukove knjige Srpskih narodnih pjesama, sa iscrpnim kritičkim aparatom i opsežnim studijom kao pogovorom.

Za dopisnog člana ANURS izabran je 27. juna 1997, a za redovnog člana 21. juna 2004. Potpredsednik ANURS bio je od 18. oktobra 2004. godine. Preminuo je 19. oktobra 2019. godine u Novom Sadu.

Objavljenja djela

Spisak objavljenih djela:

• O našem usmenom pjesništvu, Svjetlost, Sarajevo 1985;
• Narodni ep o Marku Kraljeviću, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 1985;
• Karadžićev saradnik pop Vuk Popović, Rad - Vukov sabor, Beograd 1987;
• Stazama usmenosti, Univerzitetska riječ, Nikšić 1988;
• Vukovi pevači iz Crne Gore, Rad - Vukov sabor, Beograd 1988;
• U narodnom duhu, Univerzal, Tuzla 1989;
• Srpska i hrvatska narodna epika, Svjetlost, Sarajevo 1991;
• Putovođe i putokazi, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Srpsko Sarajevo 1994;
• Istorijski kralj Marko i epski Kraljević Marko, Novi glas, Banja Luka 1995;
• Srpska je rođena, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Srpsko Sarajevo 1996;
• Umovanje i pripovedanje narodno, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Srpsko Sarajevo 1997;
• Srpske narodne pesme, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Srpsko Sarajevo 1998;
• Narodne pesme o Prvom srpskom ustanku, Srpsko prosvjetno i kulturno društvo Prosvjeta, Srpsko Sarajevo 2004;
• U duhovnom zavičaju, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Istočno Sarajevo 2006;
• I na nebu i na zemlji, Književna zadruga, Banja Luka 2008;
• Seme raspe proklijalo, ANURS, Banja Luka 2010.

Vidi još

• Senat Republike Srpske
• Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske

Spoljašnje veze

• Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske: Ljubomir Zuković (jezik: srpski)
• Glas Srpske: Među senatorima i bivši predsednici 19.04.2009. (jezik: srpski)
• Radio-televizija Republike Srpske: Kako je nastalo ime Republika Srpska, 9. 1. 1012. (jezik: srpski)