Azavad

Nezavisna Država Azavad; ⴰⵣⴰⵓⴰⴷ / Azawad (tamašek); دولة أزواد (arapski); ; Azawad / Azawagh; Azavad
	Zastava
	; Položaj Azavada
Geografija
Kontinent	Afrika
Regija	Zapadna Afrika
Prestonica	Timbuktu, Gao
Društvo
Službeni jezik	francuski · tuareški · fulanski
Politika
Oblik države	republika
— predsednik	Mahnud Ag Aghali
Istorija
Istorijsko doba	21. vek
— Osnivanje	6. april 2012.
— Ukidanje	28. jun 2013
— Status	bivša država
Geografske i druge karakteristike
Površina
— ukupno	875.528 km²
Stanovništvo	2.517.920
Valuta	CFA franak
Zemlje prethodnice i naslednice; Azavada
Prethodnice:	Naslednice:

Azavad (arap. أزواد) teritorija je na severu Malija u zapadnoj Africi i bivša jednostrano proglašena i nepriznata država. Nastala je otcepljenjem i proglašenjem nezavisnosti od strane Tuarega, koji su zauzeli veći deo severnog Malija - tačnije gradove Timbuktu, Kidal, Gao i region Mopti. Azavad nije imao glavni grad niti predsednika, a njime je upravljalo „Izvršno veće narodnog pokreta za oslobođenje Azavada“.

Nakon sukoba sa islamistima iz grupe Ansar Dine, tuareški pobunjenici su izgubili kontrolu nad većim delom teritorije Azavada u julu 2012. Islamisti su odustali od nezavisnosti Azavada i proglasili su da je cilj njihove borbe stvaranje jedinstvene šerijatske države na teritoriji Malija.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Januara 2012. izbila ja Tuareška pobuna sa ciljem dobijanja šire autonomije ili nezavisnosti za sever Malija. Nacionalni pokret za oslobođenje Azavada, organizacija čiji je cilj da od Azavada napravi domovinu za narod Tuarega, kontrolisala je oblast od aprila 2012.

Predsednik Malija Amadu Tumani Ture je zbačen u državnom udaru 22. marta 2012. zbog svog postupanja u krizi, mesec dana pre predviđenih predsedničkih izbora.^[1] Pobunjeni vojnici, koji sebe nazivaju Nacionalni komitet za obnovu demokratije i države, su preuzeli vlast i suspendovali ustav. Kao posledica nestabilnosti izazvane državnim udarom, tri najveća grada u severnom Maliju Kidal, Gao i Timbuktu, su za tri dana pali pod vlast pobunjenika. Nakon što su osvojili grad Duenca, pripadnici Nacionalnog pokreta za oslobođenje Azavada su izjavili da su ispunili svoje ciljeve i zaustavili su ofanzivu. Sledećeg dana pokret je proglasio nezavisnost Azavada od Malija.^[2]

Nacionalni pokret za oslobođenje Azavada je u početku podržavala islamistička grupa Ansar Dine. Nakon što je vojska Malija potisnuta iz Azavada, Ansar Dine je počela da uvodi šerijatski zakon. NPOA i islamisti su zatim pokušali da pomire suprotstavljene vizije o budućnosti proglašene države. Kao posledica neuspeha ovog pomirenja, NPOA je počela da se bori protiv Ansar Dine i drugih islamističkih grupa, uključujući i pokret za jedinstvo i džihad u zapadnoj Africi, ćelije Al Kaide u islamskom Magrebu. Do 17. jula 2012. islamisti su preuzeli kontrolu nad većinom gradova u severnom Maliju (Azavadu) od NPOA.

Predsednik Francuske Fransoa Oland je 11. januara 2013. odobrio zahtev vlade Malija za stranu pomoć i naredio francuskoj vojsci da se uključi u sukob.^[3] Ubrzo su islamisti potpuno poraženi od strane francuske i malijske vojske. U ovom oslobađanju severa zemlje od islamista učestvovali su i separatisti NPOA.

Nakon poraza islamista, NPOA je nastavio sopstvenu pobunu protiv vlade Malija. Prema mirovnom sporazumu iz juna 2013. pripadnici NPOA odrekli su se težnje za nezavisnošću, a vlada Malija je pristala da Tuarezima da autonomiju. Prekid vatre je bio kratkotrajan, tako da se tuareška pobuna nastavila. U maju 2014. godine, Tuarezi su vojno kontrolisali veliki deo nekadašnjeg nezavisnog Azavada, uključujući grad Kidal, dok se ostatak teritorije nekadašnjeg Azavada sa gradovima Gao i Timbuktu nalazio pod kontrolom centralnih vlasti.^[4]