Aleksandar Giljferding

Aleksandar Giljferding
Lični podaci
Puno ime	Aleksandar Fjodorovič Giljferding
Datum rođenja	(1831-07-14)14. jul 1831.
Mesto rođenja	Varšava , Ruska Imperija [danas Poljska]
Datum smrti	2. jul 1872.(1872-07-02) (40 god.)
Mesto smrti	Kargopolj , Ruska Imperija
Univerzitet	Moskovski državni univerzitet Lomonosov

Aleksandar Giljferding (Varšava, 14. jul 1831. — Kargopolj, 2. jul 1872) bio je naučnik, slovenofil istraživač, putopisac i ruski konzul u Bosanskom pašaluku.

Biografija

Rođen je u Varšavi 1831. godine. Moskovski univerzitet je završio 1852. godine kao učenik Viktora Ivanoviča Grigoroviča i slaviste Josifa Maksimoviča Bođanskog. Objavio je 1853. godine rad O srodnosti slovenskog jezika i sanskrita, a nešto kasnije objavio je magistarski rad Odnos slovenskog jezika sa srodnim jezicima. Bio je zagovornik ideja o jednom slovenskom jeziku i jednoj azbuci. Od 1852. godine je u službi ruskog ministarstva inostranih poslova. Godine 1854. objavio je knjigu: Pisma o istoriji Srba i Bugara. Godinu dana kasnije objavio je Istoriju baltičkih Slovena. Bio je po opredeljenju veliki slavenofil. Izabran je 1869. godine za predsednika slovenskog odeljenja Petrogradskog dobrotvornog komiteta.

Tokom 1856. godine postao je dopisni član Ruske akademije nauka. Iste 1856. godine postavljen za ruskog konzula u Bosni koju je čitavu proputovao. Preporuku za istraživanje pravoslavnih srpskih starina napisao mu je 1856. godine patrijarh Rajačić u Karlovcima. Po povratku u Petrograd bio je funkcioner ministarstva inostranih poslova. Na putu za Bosnu obilazio je manastire na Kosovu i usput je pokupovao mnogo dokumenata o srpskoj istoriji književnosti.

Po povratku iz Bosne, objavio je putopis Putovanje po Hercegovini, Bosni i Staroj Srbiji (1859), pun značajnih informacija i dotada nepoznatih istorijskih podataka. Posle putopisa objavio je 1860. studiju Slovenski narodi u Austriji i Turskoj, a 1862. godine objavio je delo o Ćirilu i Metodiju. Svoje stavove o razvoju Hrvata je izdao u studiji „Istorijsko pravo hrvatskog naroda“.

Napisao je 1865. godine rad Seoska opština, u kome je naglašavao zadrugu kao obrazac demokratije, koji Rusija treba da sačuva i da ne ide putem Srbije, koja je uništila zadrugu. Napisao je Opšteslovensku azbuku, nastojeći da staru ćirilicu proširi i da je koriste svi Sloveni. Imao je delimičnu podršku u Hrvatskoj i Dalmaciji, a u Srbiji su ga podržavali uglavnom protivnici Vukove reforme. Vukovu reformu jezika i pisma smatrao je pobedom zapadnjaštva i latinice. Izabran je 13. januara 1857. godine za korespodentnog člana Društva srpske slovesnosti u Beogradu.

Spoljašnje veze

• Putovanje po Hercegovini, Bosni i Staroj Srbiji Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. oktobar 2019), A. F. Giljferding