Атинска школа

Atinska škola
Scuola di Atene

Umetnik	Rafaelo Santi
Godina	1511.
Pravac	renesansa
Tehnika	freska
Dimenzije	500 × 700 cm
Mesto	Apostolska palata, Vatikan

Atinska škola (ital. Scuola di Atene) jedno je od najpoznatijih dela italijanskog renesansnog slikara Rafaela Santija. Ovu fresku je naslikao između 1510. i 1511. kao deo narudžbine da oslika sobe (danas poznate kao „Rafaelove sobe“) u Apostolskoj palati, u Vatikanu.

Slika je deo ciklusa, koji pored „Atinske škole“ (simbol filozofije), sadrži i freske „Parnas“ (simbol poezije), „Rasprava“ (simbol teologije) i „Mudrost, umerenost i sila“ (simbol zakona). To je odraz Rafaelovog shvatanja da su četiri principa na kojima treba da se bazira ljudsko društvo: razum (filozofija, nauka), dobrota i ljubav (religija), lepota (umetnost) i pravda (pravosuđe).

Naziv dela se odnosi na filozofsku školu Stare Grčke koju oličavaju njeni glavni predstavnici i sledbenici. U centru su prikazani filozofi Platon i Aristotel. Slika je idejno u skladu sa renesansnim shvatanjem antike kao izvora evropske kulture, filozofije i nauke.

Opis

Slika je na najširem mestu široka 7,70 metara. Scena je prikazana koristeći centralnu perspektivu u monumentalnom zatvorenom prostoru. Tu su okupljeni znameniti naučnici i filozofi iz epoha od antike do renesanse. Levo su smešteni oni koji su bili bliskiji idealizmu (Platonovoj filozofiji), a desno materijalisti (Aristotelova filozofija). U pozadini su filozofi, dok su spreda matematičari, naučnici i umetnici. Ime Atinska škola, ovom delu je prvi dao Đovani Pjetro Belori 1695.

Aristotel, koji nosi svoju Etiku u ruci, ukazuje na horizontalu, što simbolično označava da svet počiva na materijalnoj realnosti. Platon, koji nosi Timeja u ruci, pokazuje nagore, što je alegorija duhovnog sveta i principa ideja.

Karton (nacrt) za Atinsku školu se čuva u zbirci Ambrozijana u Milanu.

Prikazane ličnosti

Naslikani velikani drevne misli

(detalj) Platon i Aristotel (u pozadini), Heraklit i Diogen (napred)

Ličnosti prikazane na slici Atinska škola se najčešće identifikuju na sledeći način:

1. Zenon (osnivač Stoičke škole)
2. Epikur (osnivač Epikurejske škole)
3. Frederiko II Gonzaga (vojvoda od Mantove)
4. Nije jasno da li je Boetije, Anaksimandar ili Empedokle
5. Averoes (arapski filozof i teolog)
6. Pitagora (matematičaru, u liku Bramantea)
7. Alkibijad (političar i vojskovođa)
8. Ksenofan (istoričar i sokratov biograf) ili Antisten
9. Hipatija ili Frančesko Marija I dela Rovere
10. Eshin ili Ksenofan
11. Parmenid (filozof, osnivač Elejske škole)
12. Sokrat (filozof i učitelj Platonov)
13. Heraklit (filozof, u liku Mikelanđela)
14. Platon sa natpisom Timej (filozof, u liku Leonarda da Vinčija)
15. Aristotel sa natpisom Nikomahova etika (filozof, Platonov učenik)
16. Diogen (filozof)
17. Plotin (filozof)
18. Euklid (matematičar)
19. Zaratustra (persijski osnivač religije)
20. Ptolemej (astronom i geograf)
21. Rafael, pred njim Sodoma (slikari)