Austrijsko-srpsko kulturno društvo „Vilhelmina Mina Karadžić”
| Austrijsko-srpsko kulturno društvo „Vilhelmina Mina Karadžić“ | |
|---|---|
 Logo ASKD "Mina Karadžić" iz Beča | |
| Tip | udruženje građana |
| Pravni status | aktivno |
| Namena | kulturni rad |
| Sedište | Beč |
| Predsednik | Svetlana Matić |
Austrijsko-srpsko kulturno društvo „Vilhelmina Mina Karadžić“ osnovano je 30. oktobra 2019. godine u Beču.[1] Osnivač i predsednik Društva je prof. Svetlana Matić, književnica i profesor maternjeg jezika iz Beča. Društvo je od marta 2020. godine redovni član Zajednice srpskih klubova u Beču, krovne organizacije koja okuplja srpske kulturne i sportske organizacije u gradu i pokrajini Beč.
Ciljevi društva[uredi | uredi izvor]
ASKD "Mina Karadžić" u svom Statutu ima sledeće ciljeve:[2]
- izgradnja mostova saradnje i kulture između Srbije, Austrije i drugih zemalja;
- obogaćivanje kulturnog života;
- negovanje komunikacije;
- unapređivanje i građenje kulturnih i jezičkih veza između Srbije, Austrije i drugih zemalja;
- unapređivanje i negovanje različitih jezika;
- promovisanje kulturnih i umetničkih vrednosti Srbije i Austrije;
- organizovanje predavanja i sastanaka, izleta, diskusionih večeri;
- uspostavljanje biblioteke;
- organizovanje kulturnih događaja: čitanja, koncerata, izložbi;
- organizovanje radionica i seminara;
- transparentnost aktivnosti i dokumentacije;
- organizovanje različitih takmičenja;
- sprovođenje istraživačkih projekata, studija;
- ponuda različitih prosvetnih i kulturnih aktivnosti za odrasle, decu i mlade;
- sećanja na ličnost i delo austrijske i srpske književnice, umetnice i prevodioca Vilhelmine Mine Karadžić.
Projekti[uredi | uredi izvor]
Postavljanje spomen-ploče Mini Karadžić[uredi | uredi izvor]
28. juna 2021. godine otkrivena je spomen-ploča sa likom Vilhelmine Mine Karadžić u trećem bečkom okrugu, u ulici Razumovskigase 22.[3] Spomen-ploču su otkrili Nj.E. dr Nebojša Rodić, ambasador Republike Srbije u Austriji i Njegovo Preosveštenstvo episkop austrijsko-švajcarski gospodin Andrej.[4] Na spomen ploči na nemačkom i srpskom jeziku, pored slike Mine Karadžić, napisani su njeno ime, godina rođenja i smrti, kao i da je bila austrijsko-srpska slikarka i književnica.
Otvaranju su takođe prisustvovali i Urijah Klaus, vlasnik objekta na kome je postavljena spomen-ploča, Mladen Filipović, direktor Predstavništva Republike Srpske u Austriji, kao i Aleksandra Psihos, predstavnica treće bečke opštine.
Biblioteka "Mina Karadžić"[uredi | uredi izvor]
2021. godine otvorena je biblioteka "Mina Karadžić" u okviru Zajednice srpskih klubova u Beču.[5] Donatori knjiga su, između ostalih, Biblioteka grada Beograda, sa kojom Društvo ima ugovor o saradnji, Srpsko narodno pozorište iz Novog Sada, Centar za kulturu Kladovo, i drugi.
Kulturne manifestacije[uredi | uredi izvor]
Društvo je od 2019-te organizovalo više književnih večeri, promocija, predstavljanja knjiga i izložbi, od kojih se mogu izdvojiti:[6]
- predavanje prof. dr Predraga J. Markovića “Srbi - narod jedinstven na svetu”;
- promocija sabranih dela dr Vjere Rašković Zec;
- izložba posvećena Miloradu Paviću;
- kulturna saradnja sa Slavicom Klajn i udruženjem "Zlatna reč";
- književno veče posvećeno Milanu Radinu;
- predavanje o nalazima rimskog novca na području centralnog Pomoravlja muzejskog savetnika i arheologa Dušana S. Raškovića;
- izložba "Bio jednom jedan laf" o Dušku Radoviću, autorke: Sara Ivković Marković, Violeta Đorđević i Olga Krasić Marjanović;
- predstavljanje knjige "Nebo nad Beogradom – Andrić i prestonica" autorke dr Žanete Đukić Perišić;
- predstavljanje knjige "Miris novca" autorke mr Smiljane Vukićević;
- predstavljanje knjige "Moja ljubav Nikola Tesla" autorke Ane Atanasković;
- predavanje doc. dr Mine Đurić o Vuku Karadžiću;
- obeležavanje misije Ćirila i Metodija kroz gostovanje Miodraga Jakšića i prof. Dimitrija Buraga.
Izložba o Mini Karadžić[uredi | uredi izvor]
21. aprila 2023. godine, u Konzulatu Republike Srbije u Beču, otvorena je izložba o liku i delu Mine Karadžić.[7] Izložbu su dizajnirali prof. Svetlana Matić i Dušan Borisavljević, a svečano ju je otvorio doktor Nebojša Rodić, ambasador Republike Srbije u Austriji.[8]
Izložba se sastoji od osamnaest glavnih panela koji hronološki prate Minin život i rad, kreairanih po knjizi "Pevam danju, pevam noću - pisma Mini Karadžić" autorke Svetlane Matić, kao i šest dodatnih panela, na kojima je Mina prikazana u savremenom ruhu, kako koristi internet, mobilni telefon i računar.
„Izložba o Mini Karadžić je kruna mog dosadašnjeg rada na polju očuvanja srpskog jezika, ćirilice i našeg kulturnog i nacionalnog identiteta u rasejanju. Zahvaljujem se dizajneru Dušanu Borisavljeviću, koji je svojom kreativnošću, ovu izložbu učinio dostupnom ljubiteljima kulture. Nadam se da će uskoro ova izložba biti dostupna i na nemačkom jeziku", izjavila je tada Svetlana Matić.[9]
Nakon Beča, izložba je otvorena 17. jula u Biblioteci grada Beograda,[10] u galeriji "Atrijum", uz prisustvo Jasmine Ninkov, direktorke Biblioteke, Bilje Krstić i ansambla "Bistrik", Radmile Satarić, književnice, prof. dr Miljka Satarića, akademika SANU, i drugih.
Nakon Beograda, izložba je otvorena 14. avgusta u Herceg-Novom, kao deo JUK Herceg Festa. Mesto izlaganja je "Kuća nobelovca Iva Andrića".[11]
Novi Sad je sledeći grad u kome je izložba gostovala, da bi početkom oktobra 2023. godine bila izložena u galeriji "Krug" koja je deo Tekelijanuma. Izložba o Mini Karadžić je bila prva na repertoaru "Meseca srpske kulture u Mađarskoj", manifestacije koju organizuje Eparhija budimska. [12] O izložbi su, pored autorke, govorili akademski slikar Milan Đurić, osnivač i predsednik Udruženja mladih umetnika Krug, glumica Vjera Mujović i ministar Đorđe Milićević koji je izložbu proglasio zvanično otvorenom za posetioce. Autorka izložbe prof. Svetlana Matić je naglasila „da nam je danas potrebno jedinstvo više nego ikada pre i da promovišući život i delo Mine Karadžić, želi da kroz kulturnu diplomatiju predstavi Evropi i svetu srpski narod na najbolji mogući način, kao što je i Vukova kćerka gradila mostove kulture i saradnje između srpskog i austrijskog naroda u 19. veku”.
Nakon kraćeg izlaganja u Domu Vukove zadužbine, [13] izložba je prikazana u Narodnoj biblioteci "Vuk Karadžić" u Kragujevcu. [14] Direktorka Biblioteke Anđela Ognjanović je pohvalila trud i predani rad profesorke Matić na tome da Minin lik i delo otrgne od zaborava, istakavši da je takav rad rezultirao sa više projekata i akcija koje su imale veliki značaj za srpsku dijasporu u Beču. Dušan Borisavljević se zahvalio prisutnima i istakao da je simbolika izlaganja u Kragujevcu tim veća, zbog toga što je Vuk svoj rad na sakupljanju srpske kulture baštine započeo baš u Šumadiji, kao i to je da se, zbog činjenice da je on iz Kragujevca, ova izložba tretira kao zavičajna u gradu na Lepenici.
"Stoglav" i "Novine srbske"[uredi | uredi izvor]
Na poziv Austrijsko-srpskog kulturnog društva „Vilhelmina Mina Karadžić" u Beču su, u prostorijama Konzulata Republike Srbije, 13. novembra 2023., predstavljeni reprinti „Novina srbskih", prvih novina u Kneževini Srbiji, koje su se pojavile 17. januara 1834. godine u Kragujevcu i „Stoglava", koji je đakon Joasaf napisao 1743. godine. [15]
Ove dva značajna fototipska izdanja, poklon su Narodne biblioteke „Vuk Karadžić" iz Kragujevca, biblioteci "Mina Karadžić" u Beču. Ovom značajnom kulturnom manifestacijom, dat je doprinos obeležavanju 210 godina od pojavljivanja „Novina serbskih" u carskom gradu. Prigodno predavanje o istorijatu "Knjigopečatnje" (prve štamparije u Srbiji) održale su Anđela Ognjanović, direktorka Narodne biblioteke, i Gordana Vučković, rukovodilac Zavičajnog fonda Biblioteke. [16]
Povelja "Mina Karadžić"[uredi | uredi izvor]
Društvo je ustanovilo povelju koja nosi ime Mine Karadžić i koja se dodeljuje svake godine za izuzetan doprinos očuvanju kulturnog identiteta Srba u rasejanju. Dosadašnji dobitnici povelje su:
- Nj.E. doktor Nebojša Rodić, ambasador Republike Srbije u Austriji;
- doktor Marko Lopušina, publicista i novinar
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „O nama - Mina Karadzic”. minakaradzic.com (na jeziku: srpski). 12. 05. 2020. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ „Ciljevi društva - Mina Karadzic”. minakaradzic.com (na jeziku: srpski). 12. 05. 2020. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ „RTS :: Vesti :: Otkrivena spomen ploča Mini Karadžić u Beču”. www.rts.rs. 29. 06. 2021. Pristupljeno 2023-11-13.
- ^ „Otkrivena spomen ploča Mini Karadžić u Beču | Dunav.at” (na jeziku: bošnjački). 29. 06. 2021. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ „Otvara se nova biblioteka u Beču”. Serbischegemeinde (na jeziku: srpski). 05. 09. 2020. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ „PREDSTAVLjAMO - Mina Karadzic”. minakaradzic.com (na jeziku: srpski). 11. 08. 2020. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ „U BEČU OTVORENA IZLOŽBA O MINI KARADŽIĆ: Autorka istakla da je ćerka Vuka Karadžića nepravedno skrajnuta i zaboravljena”. NOVOSTI (na jeziku: srpski). 25. 04. 2023. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ „Beč: Otvaranje izložbe „Vilhemina Mina Karadžić“ | Ministarstvo spoljnih poslova”. mfa.gov.rs (na jeziku: srpski). 21. 04. 2023. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ „RTS :: Vesti :: U Beču svečano otvorena izložba posvećena Mini Karadžić”. www.rts.rs. 26. 04. 2023. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ „Otvorena izložba "Vilhemina Mina Karadžić" u galeriji "Atrijum" BGB”. Tanjug. 17. 07. 2023. Pristupljeno 13. 11. 2023.
- ^ RTHN (13. 08. 2023). „U Kući nobelovca Iva Andrića izložba posvećena Vilhelmini Karadžić - RTHN” (na jeziku: srpski). Pristupljeno 17. 08. 2023.
- ^ Katarina (2023-10-04). „Izložba posvećena Mini Karadžić autorke Svetlane Matić ovoga meseca se može videti u Mađarskoj - RASEJANJE.info”. https://www.rasejanje.info/ (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-02. Spoljašnja veza u
|website=(pomoć) - ^ Urednik (2023-11-01). „Izložba: Vilhelmina Mina Karadžić”. Vukova zadužbina (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-02.
- ^ „MINA KARADŽIĆ STIGLA I U KRAGUJEVAC: Otvorena izložba o ćerki Vuka Karadžića, autorke Svetlane Matić”. NOVOSTI (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2024-01-02.
- ^ „RTS :: Vesti :: "Stoglav" i "Novine srbske" predstavljene u Konzulatu Republike Srbije u Beču”. www.rts.rs. Pristupljeno 2024-01-02.
- ^ „U Konzulatu Srbije u Beču predstavljeni “Stoglav” i “Novine srbske” | Dunav.at” (na jeziku: bošnjački). 2023-11-16. Pristupljeno 2024-01-02.