Bahrija Nuri-Hadžić
Bahrija Nuri-Hadžić | |
|---|---|
| Datum rođenja | 4. mart 1904. |
| Mesto rođenja | Sarajevo, Austrougarska |
| Datum smrti | 24. oktobar 1993. (89 god.) |
| Mesto smrti | Beograd, SRJ |
Bahrija Nuri-Hadžić,[1] kasnije Nuri-Kuralt[2] (Sarajevo, 4. mart 1904 — Beograd, 24. oktobar 1993) bila je srpska operska pevačica,[3][4][5][6] sopran, čiji dometi na internacionalnoj operskoj sceni spadaju među najveće.[7]
Bila je prvakinja Beogradske opere od 1931. do 1960. godine.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Bahrija Nuri-Hadžić ranu mladost i detinjstvo provela je u Mostaru, u dobrostojećoj i veoma obrazovanoj porodici. Nakon uobičajenog muslimanskog osnovnog obrazovanja – nastavlja školovanje kod časnih sestara, a uporedo sa tim roditelji su joj s obzirom na interesovanje za muziku obezbedili časove klavira i violine. Postavši svestan da u Mostaru neće dobiti adekvatno obrazovanje – otac odlučuje da se porodica preseli u Beograd, gde se Bahrija upisuje u Srpsku muzičku školu (danas Mokranjac),[7] gde nastavlja učenje klavira, ali profesorka pevanja Ivanka Milojević je uzima u svoju klasu i uskoro obaveštava roditelje da se radi o vanserijskom talentu koji treba da nastavi školovanje u nekom od najboljih centara. 1923. polaže prijemni ispit na Muzičkoj akademiji u Beču, gde je studirala pevanje kod čuvenog profesora Lirhamera narednih pet godina, a i kasnije tokom karijere su povremeno radili zajedno. Prvi angažman imala je u Bernu, gde se zadržala od 1928. do 1931. godine. Za to vreme je otpevala veliki broj uloga, od toga su 23 bile premijere ili premijerne obnove. Tada je prvi put pevala Salomu u istoimenoj operi, ulogu koja se smatra njenim najvišim umetničkim dometom, a i najboljim tumačenjem Salome uopšte.[8]
Najveći deo karijere provela je kao prvakinja Beogradske opere od 1931. do 1960. godine, zbog čega je na scenama u centralnoj Evropi bila najavljivana kao „Veličina iz Beograda” (Eine Grösse aus Belgrad). U Beogradu je s povremenim prekidima živela od 1921. godine do kraja života.
Poslednje priznanje koje je dobila bila je Sedmojulska nagrada SR Srbije za životno delo 1988. godine.[8]
Porodica i privatni život[uredi | uredi izvor]
Otac joj je bio književnik, publicista i funkcioner, poznati Srbin musliman Osman Nuri-Hadžić[9] (1869–1937), a majka Almasa Sokolović je bila potomak čuvenog Mehmed Paše Sokolovića, Velikog vezira Osmanskog carstva.[1] Imala je tri mlađe sestre – Šemsu, pesnikinju, Rabiju, profesorku nemačkog jezika u mostarskoj gimnaziji, i Nadžidu, koja je bila predsednica Antifašističkog fronta žena (AFŽ) BiH, ali je i pored toga tri i po godine bila zatočena u logoru Goli otok.[10]
Za života se izjašnjavala kao Srpkinja[2] islamske veroispovesti (ispravljala bi strance koji bi je ponekad najavili kao Turkinju), a od jezika je govorila srpski, nemački, francuski i engleski.[1]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Taylor, Stephen (1935). Who's who in Central and East-Europe 1933/34 (na jeziku: engleski). Zürich: The Central European Times Publishing. str. 703.
- ^ a b Mimica, M.; Popovski, J.; Šinkovec, I.; Gajić, M.; Janković, S.; Jakšić, A.; Aritonović, V. (1957). Ko je ko u Jugoslaviji: biografski podaci o jugoslovenskim savremenicima (I izd.). Beograd: Sedma sila. str. 503. „NURI-KURALT BAHRIJA, operska pevačica, solista Opere Narodnog pozorišta u Beogradu, r. 1904, Srpkinja.”
- ^ Đurić-Klajn, Stana (1972). A Survey of Serbian Music Through the Ages (na jeziku: engleski). Belgrade: Association of Composers of Serbia. str. 149.
- ^ Mosusova, Nadežda, ur. (1995). Srpska muzička scena: Zbornik radova sa naučnog skupa održanog od 15. do 18. decembra 1993. godine povodom 125. godišnjice Narodnog pozorišta (PDF). Beograd: Muzikološki institut Srpske akademije nauka i umetnosti. str. 18, 262, 387.
- ^ Rōmanou, Kaitē (2009). Serbian and Greek Art Music: A Patch to Western Music History (na jeziku: engleski). Intellect Books. str. 30, 34, 37, 52.
- ^ Fairclough, Pauline (2016) [First published 2013]. Twentieth-Century Music and Politics: Essays in Memory of Neil Edmunds (na jeziku: engleski). Routledge. str. 246—248.
- ^ a b „Bahrija Nuri-Hadžić: Lepota zvuka”. Strane. Arhivirano iz originala 31. 01. 2019. g. Pristupljeno 31. 1. 2019.
- ^ a b „Ko je Bahrija Nuri-Hadžić, velika evropska operska primadona?”. Impulsportal. Arhivirano iz originala 31. 01. 2019. g. Pristupljeno 31. 1. 2019.
- ^ Skarić, Vladislav; Nuri-Hadžić, Osman; Stojanović, Nikola (1935). Stanojević, Stanoje, ur. Bosna i Hercegovina pod Austro-Ugarskom upravom. Srpski narod u XIX veku. XV. Beograd: Geca Kon a.d.
- ^ „HADŽIĆ OSMANA NADŽIDA”. goliotok.uimenaroda.net.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Pavlović, Mirka (1997). Rajičić, Stanojlo, ur. „Veličina iz Beograda – Bahrija Nuri Hadžić (1904–1993)”. 125 godina Narodnog pozorišta u Beogradu: Zbornik radova sa naučnog skupa održanog 16–19. novembra 1994. godine. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti: 417—426.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- „Bahrija Nuri Hadžić”. teatroslov.mpus.org.rs. Muzej pozorišne umetnosti Srbije.
