Belo Polje (Peć)
Belo Polje | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Kosovo i Metohija |
| Upravni okrug | Pećki |
| Opština | Peć |
| Stanovništvo | |
| — 2011. |  1.272[1] |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 38′ 28″ S; 20° 17′ 08″ I / 42.6411° S; 20.2856° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 545 m |
.svg)  Belo Polje Belo Polje na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 39000 |
| Pozivni broj | 039 |
| Registarska oznaka | ПЕ |
Belo Polje kod lokalnog stanovništva je uobičajen naziv Bijelo Polje (alb. Bellopojë/Rranza) je naseljeno mesto u opštini Peć, na Kosovu i Metohiji. Prema popisu stanovništva iz 2011. u naselju je živelo 1.272 stanovnika.
Položaj[uredi | uredi izvor]
Atar naselja se nalazi na teritoriji katastarske opštine Belo Polje površine 2883 ha. Ovo je prigradsko naselje Peći na oko dva kilometra jugozapadno[2] od grada.
Istorija[uredi | uredi izvor]
U turskom popisu iz 1485. godine u selu je zabeleženo ukupno 129 hrišćanskih obveznika, među kojima su poimence pomenuta dva pravoslavna popa i jedna kaluđerica udovica.
U selu i njegovoj neposrednoj okolini postoje ostaci triju crkava. Prva je Crkva Vavedenja presvete Bogorodice, o kojoj nema nikakvih pisanih dokumenata. Jedini podatak koji vremenski određuje podizanje prvobitne crkve u 14. vek je pominjanje sela Belo Polje, u Povelji Stefana Dečanskog iz 1327. godine, kao i nadgrobna mermerna ploča sa uklesanim natpisom iz 14. veka naknadno ugrađena u pod crkve. Oko crkve se nalazi staro groblje sa nekoliko nadgrobnih spomenika u vidu kamenih krstova. Starija crkva je porušena u nekom od perioda turske okupacije. Nova crkva je podignuta 1868. godine, na temeljima starije crkve, angažovanjem dečanskog arhimandrita Kirila Andrejevića, a uz materijalnu pomoć tadašnje ruske carice Marije Aleksandrovne. U crkvi se nalazila i zbirka od 30 ikona, neproučenih i neobjavljenih, sa natpisima na srpskoslovenskom i grčkom jeziku, a ima i natpisa na arabici i turskom jeziku.[3] Ova crkva je 1964. godine registrovana kao spomenik kulture.[4] Crkva je paljena 1999. godine, a 2013. su stručnjaci čistili njene freske.[5]
Ostaci druge crkve, koja je verovatno bila posvećena Bogojavljenju, nalaze se iznad sela, na brdu zvanom Krst. Iznad sela su i ostaci pećine Careve stolice, za koju predanje kaže da je bila isposnica neke carice.
Vladika raško-prizrenski i kasniji Patrijarh srpski Pavle u svom izveštaju Svetom Arhijerejskom Sinodu SPC, pored ostaloga, navodi podatak da je u ovom selu 7. avgusta 1984. silovana jedna pravoslavna Srpkinja od 54 godine. Nasilje je izvršio jedan Albanac.[6]
Mada je u ovom naselju bilo većinsko srpsko stanovništvo, sa oko 300 kuća i 1200 stanovnika[2], tokom 1999, većinsko stanovništvo je „napustilo“[7] Belo Polje. Već 2003. godine organizovan je njihov nadgledani povratak, zašta su izgrađene 73 nove kuće, koje su zatim zapaljene od strane albanskih demonstranata u martovskom pogromu Srba 2004. Zapravo, u dva navrata su spaljeni celo selo[3], crkva[7] i školski objekat. Za ovaj zadnji je planirano da se uredi i osposobi. Povratnici su pretežno starije osobe, njih oko 60,[2] odnosno sada u selu ima oko 20 srpskih porodica. Najčešća prezimena porodica u naselju jesu: Pavlović, Ćirković, Savići i Ratkovići i mnogi drugi.U zadnjih par godina rođene su dve bebe, kojima se zajednica ponosi.[8] Povratnici međutim i dalje žive u strahu i pod pretnjama.[9]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Naselje je do 1999. godine imalo 90% srpskog i crnogorskog stanovništva. Prema popisu iz 2011. godine, Belo Polje ima sledeći etnički sastav stanovništva:
| Nacionalnost[1] | 2011.[a] |
| Albanci | 1.227 (96,46%) |
| Egipćani | 17 (1,34%) |
| Romi | 15 (1,18%) |
| Srbi | 8 (93,27%) |
| Bošnjaci | 1 (0,07%) |
| Turci | 1 (0,07%) |
| nedostupno | 3 (0,25%) |
| Ukupno | 1.272 |
| Demografija[1][10] | ||
|---|---|---|
| Godina | Stanovnika | |
| 1948. | 588 | |
| 1953. | 672 | |
| 1961. | 883 | |
| 1971. | 1.496 | |
| 1981. | 772 | |
| 1991. | 971 | |
| 2011. | 1.272 | |
Organizacija i infrastruktura[uredi | uredi izvor]
Mesto ima dobru vezu sa gradom, električnu, vodovodnu i kanalizacionu mrežu. Postoji lekarska ambulanta i organizovane su lekarske posete jednom nedeljno. Ljudi pretežno žive od socijalne pomoći, penzija i manjim delom od poljoprivrede. Mnogi često putuju za Srbiju i nemaju stalan boravak u ovom naselju.[2]
Napomene[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Etnički sastav stanovništva na Kosovu i Metohiji iz 2011. godine (jezik: engleski)
- ^ a b v g NVO “Syri i Vizionit: Strategija delovanja za srpsku zajednicu u Pećkoj opštini za 2009—2011, Peć, decembar 2008, Pristupljeno 25. 1. 2013.
- ^ a b SPC: Crkva vavdenja presvete Bogorodice u Belom Polju Arhivirano na sajtu Wayback Machine (12. jul 2012), Pristupljeno 25. 1. 2013.
- ^ Spomenici kulture u Srbiji: Crkva Svete Bogorodice
- ^ Čišćenje živopisa u Crkvi Vavedenje Presvete Bogorodice („Politika“, 11. avgust 2013)
- ^ Stojčević, Pavle (2019). Pravoslavlje, br. 1247, 1. mart, Tekst: Sa raspetog Kosova i Metohije. Beograd: SPC. str. 4.
- ^ a b Vidovdan: Nezavisni pakao o suverenom košmaru, Miodrag Milojević[mrtva veza], Pristupljeno 26. 1. 2013.
- ^ SPS: Nastavak nasilja na Kosovu i Metohijij, 23. 1. 2013. Arhivirano na sajtu Wayback Machine (24. septembar 2015), Pristupljeno 25. 1. 2013.
- ^ Novosti: Ponovo pale srpske kuće!, 22. 1. 2013., Pristupljeno 25. 1. 2013.
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Gugl satelitska mapa (Maplandia) (jezik: engleski)
- Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain) (jezik: engleski)
