Bitka na Moravi (1191)
| Bitka na Moravi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo [[]] | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
| Raška | Vizantija | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Stefan Nemanja | Isak II Anđel | ||||||
Bitka na Moravi se po svemu sudeći odigrala u jesen 1191. godine kod Južne Morave. Vojska vizantijskog cara Isaka II Anđela porazila je snage velikog župana Stefana Nemanje i povratila Niš, kao i glavni put prema tvrđavi Ravno, Braničevu i Beogradu. Nemanja je priznao vizantijsku carsku vlast, a mir je potvrđen državnim brakom između Nemanjinog srednjeg sina Stefana Prvovenčanog i vizantijske princeze.
Događaji koji su prethodili bici na Moravi[uredi | uredi izvor]
Nakon susreta Fridriha Barbarose i Stefana Nemanje u Nišu 27.07.1189. god. Krstaška vojska je nastavila napredovanje ka Sardici (današnja Sofija) i Hadrijanopolju (Jedrene) , a iza nje je nastupao Nemanja sa svojom vojskom, nastavljajući osvajanja vizantijske teritorije. Nakon osvajanja Hadrijanopolja i pripreme za opsadu Carigrada, vizantijski car Isak II, sklopio je primirje sa Barbarosom. Primirje je omogućilo Isaku II da se pripremi za napad na Stefana Nemanju i Bugarsku.[2]
Bitka[uredi | uredi izvor]
Bitka se odigrala u jesen 1190. godine, u području oko Južne Morave. Stefan Nemanja je predvodio srpsku vojsku, a Isak II Anđel vizantijsku vojsku. Vizantijska vojska je bez većih problema porazila srpsku vojsku, a onda nastavila sa pustošenjem srpskih krajeva. Vizantijska vojska je do temelja srušila grad iz koga je Stefan krenuo u bitku (nedaleko od Kuršumlije)[3]. Nemanja se nije predao već se povukao u planine i nastavio sa povremenim napadima. To je uslovilo da car Isak zatraži pregovore o miru[1]. O samom toku bitke postoji veoma malo zapisa.
Događaji koji su usledili nakon bitke[uredi | uredi izvor]
Stefan Nemanja je morao da odustane od velikog dela svojih osvajanja, istočno od reke Velike Morave i Južne Morave (Pernik, Zemen, Velbužd, Žitomisk, Stobi, Skoplje, Niš, Ravno i kontrolu nad rimskim vojnim putem), i prizna Vizantijskog cara za vrhovnu vlast, a car ga za uzvrat priznaje za Velikog župana.[1] I pored poraza srpske vojske Stefan Nemanja je sačuvao većinu teritorija. Tokom sklapanja mira je ugovoren i brak između Stefanovog sina Stefana Nemanjića, kasnije Prvovenčanog, i princeze Evdokije Angeline, kćerke Aleksija III Anđela, brata tadašnjeg vizantijskog cara Isaka II Anđela. Aprila 1195. u Vizantiji je došlo do prevrata kojim je na presto došao Aleksije III i tako je Stefan Nemanjić postao zet vizantijskog cara.[4] Ovo je bio poslednji sukob Vizantije i Raške, nakon čega je Raška ušla u Vizantijski komonvelt. Aleksej III, po dolasku na presto, dodelio je Stefanu visoko dostojanstvo - sevastokrator, koje je po rangu bilo odmah posle cara i despota.[5]
Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]
Bitka je ekranizovana u seriji Nemanjići — rađanje kraljevine.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v Byzantine Battles: Battle of Morava
- ^ Vladimir Ćorović, Istorija srpskog naroda (rukopis iz 1941)
- ^ Vladimir Ćorović, Istorija srpskog naroda Beograd 2001. Internet izdanje (www.rastko.rs)
- ^ Sveti Sava - Istorijska Biblioteka
- ^ Dušan-T-Bataković-Nova-istorija-srpskog-naroda
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Nekoliko zapažanja o bici na Moravi (Ivana Komatina, Istorijski institut, 2020.)
- Dušan Bataković: Nova istorija srpskog naroda (strana 16)
- Vladimir Ćorović, Istorija srpskog naroda (rukopis iz 1941)
 | Ovaj članak vezan za istoriju Srbije je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti. |
