Bogoljub Ilić

Bogoljub Ilić
Armijski general Bogoljub Ilić
Lični podaci
Datum rođenja	(1881-02-22)22. februar 1881.
Mesto rođenja	Požarevac, Kneževina Srbija
Datum smrti	23. april 1956.(1956-04-23) (75 god.)
Mesto smrti	Beograd, FNRJ
Vojna karijera
Služba	1898 — 1940. 1941 — 1942.
Vojska	Srpska vojska Jugoslovenska vojska Jugoslovenska vojska van otadžbine
Čin	Armijski general
Učešće u ratovima	Prvi balkanski rat Drugi balkanski rat Prvi svetski rat Drugi svetski rat
Odlikovanja	Orden Karađorđeve zvezde Orden Jugoslovenske krune
Standarta ministra vojske i mornarice Kraljevine Jugoslavije Standarta armijskog generala Kraljevine Jugoslavije

Bogoljub Ilić (Požarevac, 22. februar 1881 — Beograd, 23. april 1956) bio je visoki oficir srpske vojske i armijski general jugoslovenske vojske. Nakon Vojnog puča 27. marta 1941. godine, postavljen za ministra vojske i mornarice i tu dužnost je obavljao tokom boravka Jugoslovenske vlade u egzilu sve do njegovog penzionisanje tokom Kairske afere 1942. godine.

Biografija

Rođen je 22. februara 1881. godine u Požarevcu, od oca Stanka, trgovca i majke Julijane. Imao je tri brata: Danila (farmaceut), Borislava (farmaceut) i Branislava (lekar) i devet sestara. U vojsku je stupio 1898, kao pitomac 31. klase niže škole Vojne Akademije. Dalje školovanje je nastavio kao pitomac 13. klase više škole Vojne akademije. Po okončanju školovanja bio je na studijskom usavršavanju u Nemačkoj od 1907. godine.

Dva puta se ženio. Prvi put bio je oženjen Ljubicom, kćerkom Klaudija Priklmajera apotekara iz Valjeva. Prva žena mu je umrla 1914. godine. U prvom braku imao je kćerku Milicu koja je umrla 1932. godine. Od 1927. godine bio je oženjen Velinkom kćerkom Lazara Mihajlovića veleposednika i kafedžije iz Bajše.

Aktivna služba

Po završetku školovanja, prvim rasporedom određen je 1900. za vodnika baterije Drinskog artiljerijskog puka. 25. marta 1903. postao je vodnik 2. baterije brdskog artiljerijskog puka. Po okončanju ove dužnosti postao je 10. oktobra 1905. vodnik 3. diviziona Šumadijskog artiljerijskog puka a 10. oktobra sledeće godine vodnik u Artiljerijskoj podoficirskoj školi. Od 1907. godine bio je komandir 8. baterije Drinskog artiljerijskog puka. Tokom 1912. do početka Prvog balkanskog rata bio je pripravnik za generalštabnu struku. U Balkanskim ratovima 1912—1913. godine postavljen za komandanta železničke stanice u Lebanu za vreme mobilizacije i koncentracije snaga. U Drugom balkanskom ratu bio je ordonans u Štabu 3. armije zatim u Štabu primorskog odreda u Albaniji i na kraju rata bio je ponovo u Štabu 3. armije. Od 28. juna 1914. do početka Prvog svetskog rata bio je zastupnik načelnika štaba Kosovske divizijske oblasti. U Prvom svetskom ratu 1914—1918. postavljen je 28. jula 1914. godine za načelnika Štaba Krajinskog odreda. Godine 1916. postao je načelnik Štaba Drinske divizije pa na načelnik Štaba Vardarske (kasnije Jugoslovenske) divizije.

Po okončanju rata od februara 1919. godine postavljen je za načelnika Štaba Zetske divizijske oblasti. 4. maja 1920. imenovan načelnikom Đeneralštaba Potiske divizijske oblasti da bi već 15. marta 1921. godine bio postavljen za pomoćnika načelnika Štaba 2. armijske oblasti. Na ovom položaju zadržao se kratko jer je već 24. novembra 1921. godine imenovan za pomoćnika načelnika Štaba 3. armijske oblasti i komandant 21. pešadijskog puka. Na ovom položaju je ostao do 17. septembra 1923. kada je postavljen za vršioca dužnosti Načelnika Đeneralštaba 1. armijske oblasti da bi od 1924. bio i načelnik. U tom periodu bio je na usavršavanju šest meseci u Čehoslovačkoj. Od 29. oktobra 1924. bio je na dužnosti u Operativnom odeljenju Glavnog generalštaba. Ukazom od 4. aprila 1925. godine naznačen je za vršioca dužnosti načelnika Štaba 5. armijske oblasti a od januara 1926. postao je i načelnik. 11. aprila 1929. godine imenovan je za vršioca dužnosti komandanta 1. konjičkog diviziona. 16. septembra 1930. ukazom postavljen za komandanta Zetske divizijske oblasti, da bih već 15. decembra 1930. novim ukazom bio postavljen za vršioca dužnosti komandanta Dunavske divizijske oblasti. Od 23. novembra 1932. godine bio je komandant Boka kotorske. 11. maja 1933. postaje drugi pomoćnik načelnika Glavnog generalštaba a od 6. septembra 1936. i vršilac dužnosti pa komandant 2. armijske oblasti. 29. januara 1940. postao je pomoćnik Vrhovnog inspektora vojne sile kneza Pavla. Već 13. oktobra 1940. izašao je ukaz po kome se general Ilić imenuje za komandanta 5. armijske oblasti što je on odbio. Ubrzo je stavljen na raspolaganje 20. novembra 1940. godine a 6. decembra 1940. je penzionisan.

Bogoljub Ilić u svom govoru na zaklinjanju volontera bataljona Jugoslovenske Kraljevske Garde septembra 1941.

27. marta 1941. po izvršenju puča od strane oficira predvođenih armijskim generalom Dušanom Simovićem i brigadnim generalom Borivojem Mirkovićem, pozvan je u novu vladu da preuzme resor Ministra vojske i mornarice od armijskog generala Petra Pešića koji je penzionisan. Ovu dužnost je prihvatio. Po izbijanju Aprilskog rata zajedno sa vladom i kraljem je emigrirao. Funkciju ministra vojske, vazduhoplovstva i mornarice obavljao je u Jerusalimu i Kairu, kada je formirana Jugoslovenska vojska van otadžbine.

U izbeglištvu

Između dve grupe pučističkih oficira pojavile su se razmirice. Prva grupa su bili stariji oficir predvođeni generalima Simovićem, Mirkovićem i Ilićem koji su držali malo komandnih mesta koje su Jugosloveni zadržali u emigraciji, dok su druga grupa predvođena majorom Živanom Kneževićem bili mlađi oficiri u Londonu i Kairu koji su s prvom grupom učestvovali u puču od 27. marta. Mlađi oficiri su bili nezadovoljni jer im učestvovanje u puču nije donelo više činove ili veći uticaj pri donošenju vladinih odluka. Živanov brat Radoje Knežević je bio ministar dvora, čiji je položaj zbog mladosti i neiskustva Petra II bio vrlo uticajan. Tako su mlađi oficiri uticali da kralj Petar u svom obraćanju iz decembra 1941. sve zasluge za izvođenje puča pripiše mlađim i srednjim oficirima jugoslovenske vojske, čime su negirane svake Mirkovićeve i Simovićeve zasluge. Posle Simovićeve smene i postavljanja Slobodana Jovanovića za predsednika izbegličke vlade, uticaj Lige majora se uvećao. Liga majora je imala cilj da se reši starijih oficira i osiguraju podelu vlasti nakon završetka rata sa Dragoljubom Mihailovićem, pa je zbog toga morala da se reši starijih oficira. Simović, Ilić i Mirković su imali podršku većine oficira u emigraciji koji su nosili pukovnički čin, podršku skoro svih vazduhoplovnih oficira i mnogih oficira nižeg čina. Odmah po Jovanovićem postavljanju, general Ilić je 15. januara 1942. godine smenjen sa mesta načelnika Vrhovne komande i stavljen na raspolaganje, dok je Mirkovićeva funkcija ukinuta. Za vršioca dužnosti načelnika Vrhovne komande je postavljen potpukovnik Miodrag Lozić, član Lige majora, iako su se u emigraciji nalazila još četiri generala i osam pukovnika. Ilić i Mirković su odbili da prihvate svoju smenu i za pomoć su se obratili kraljici Mariji. Vlada je stoga penzionisala Ilića po drugi put 11. februara 1942. godine. Do kraja Drugog svetskog rata proveo u Londonu kada se na intervenciju armijskog generala Dušana Simovića vratio u Jugoslaviju. Uslov da se vrati bio je da mu se mlađi brat oslobodi iz zatvora što je učinjeno. Preminuo je 23. aprila 1956. godine.

Oficirsko napredovanje i odlikovanja

Unapređen je u čin: kapetana prve klase 1908; majora 1913; potpukovnika 1915; pukovnika 14. oktobra 1920; brigadnog generala 1. decembra 1925; divizijskog generala 6. septembra 1930; i armijskog generala 6. septembra 1937.

Odlikovan je Ordenom Karađorđeve zvezde IV stepena, Ordenom Jugoslovenske krune II i III stepena i mnogim drugim.

Bibliografija

• Memoari armijskog generala 1898—1942, Bogoljub S. Ilić, Srpska književna zadruga, Beograd 1994.

Literatura

• Bjelajac, Mile (2004). Generali i admirali Kraljevine Jugoslavije 1918—1941. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. str. 160—161. ISBN 978-86-7005-039-6. 
• Tomasevich, Jozo (1975). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: The Chetniks. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-0857-9.