Boranja

Boranja
Geografske karakteristike
Najviša tačka	Crni vrh
Ndm. visina	856 m
Koordinate	44° 22′ 34″ S; 19° 15′ 32″ I
Geografija
Boranja
Države	Srbija

Boranja je dinarska planina u Podrinju u zapadnom delu Srbije. Boranja se pruža drugačije od svih Podrinjsko - valjevski planina - od jugozapada ka severoistoku, odnosno poprečno na Gučevo, Sokolske planine i Jagodnju. Njena najviša tačka je Crni vrh (856m) i spada u red nižih Podrinjsko-valjevskih planina. Od razvođa rečne doline su upravljene mahom prema zapadu i severozapadu a neke prema jugu i jugoistoku. Doline su često krivudave te su zbog toga i razvođa mestimično krivudava i razlomljena, a negde i stupnjevita. Svaki od stupnjeva predstavlja erozivni pod, koji su stanovnici iskoristili za podizanje kuća. Kod nekih boranjskih dolina, donji delovi su dublji nego gornji, što je retka pojava na planinama. Takođe, erozivni podovi na razvođima su mnogo uži u donjem nego u gornjem delu Boranje, naročito u ataru sela Planine. Pojava disekcija donjih delova rečnih dolina kao i slivova je posledica usecanja Drine, koja podstiče i jača usecanje potoka i rečica koji joj pritiču sa Boranje. Na Boranji se jasno može videti granit a na nekim mestima i kristalasti škriljci. Pored puteva, na usecima nalaze se znatne količine peska grusa koji nastaje raspadanjem granita. Od ovog peska stvara se debela glinovita podloga, koja usled jakih kiša prouzrokuje površinske vodotokove, nakon čega dolazi do bujanja vegetacije. Planina se smestila između Krupnja, Loznice i Malog Zvornika i pruža se pravcem jugozapad-severoistok. Najviša tačka planine je Crni vrh visok 856 m.

Izuzetno je bogata šumama, šumskim plodovima (najkvalitetnije pečurke), divljači, raznovrsnim biljnim zajednicama, izvorištima i mineralima (posebno kamen granit). Bogata je i rudama olova, cinka i antimona.

Na istočnoj strani Boranje nalazi se rezervat bukvi koji se prostire na više od 15 hektara, od čega je više od polovine tertorije pod zaštitom države još od šezdesetih godina prošlog veka. Rezervat bukvi je pod nadležnošću JP Srbijašume, odnosno Šumskog gazdinstva „Boranja“ iz Loznice.

Na planini postoji planinarski dom „Šarena bukva“, vlasništvo Planinarskog društva Gučevo iz Loznice.

Na planini se nalazi i više planinarskih lovačkih objekata. Lovište Boranja prostire se osim Boranje i na planini Gučevo. Od Loznice je udaljeno 10 km. Obuhvata površinu od 9.230 hektara i pripada grupi brdsko-planinskih lovišta. Zahvaljujući bujnoj i očuvanoj prirodi, stanište u „Boranji“ su pronašli srneća divljač, divlja svinja i zec.

Boranja je 1914. godine u Prvom svetskom ratu, bila poprište žestokih borbi između srpske i austrougarske vojske.

Spoljašnje veze

• Srpska porodična enciklopedija, Narodna knjiga i Politika 2006. knjiga 4. str. 116.

Literatura

• Mala enciklopedija Prosveta (3 izd.). Beograd: Prosveta. 1985. ISBN 978-86-07-00001-2. 
• Marković, Jovan Đ. (1990). Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije. Sarajevo: Svjetlost. ISBN 978-86-01-02651-3.