Boško Šiljegović

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
boško šiljegović
Boško Šiljegović
Lični podaci
Datum rođenja(1915-05-06)6. maj 1915.
Mesto rođenjaMirkovac, kod B. Dubice, Austrougarska
Datum smrti2. mart 1990.(1990-03-02) (74 god.)
Mesto smrtiBeograd, SR Srbija
SFR Jugoslavija
Profesijavojno lice
Delovanje
Član KPJ odseptembra 1940.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
Jugoslovenska narodna armija
1941 — 1963.
Čingeneral-pukovnik
Heroj
Narodni heroj od20. decembra 1951.
Odlikovanja
Orden narodnog heroja Orden ratne zastave Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem
Orden zasluga za narod sa zlatnim vencem Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem Orden za vojne zasluge sa velikom zvezdom
Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem Orden za hrabrost Partizanska spomenica 1941.

Boško Šiljegović (Mirkovac, kod Bosanska Dubice, 6. maj 1915 — Beograd, 2. mart 1990) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-pukovnik JNA, društveno-politički radnik i narodni heroj Jugoslavije.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 6. maja 1915. godine u selu Mirkovcu, kod Bosanske Dubice. Bio je najmlađi, deveti, sin sveštenika Blagoja Šiljegovića. Osnovnu školu je završio u Međuvođu i Dvorištu, a gimnaziju u Prijedoru i Banjoj Luci.

U banjalučkoj učiteljskoj školi se povezao sa članovima, Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) i Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), i zajedno sa Milošem Popovićem i Slobodanom Kokanovićem bio jedan od vodećih boraca za učenička prava. Posle sukoba sa direktorom bio je izbačen iz škole, a bio mu je i zabranjen upis u učiteljsku školu u Pakracu. Upisao se u karlovačku učiteljske školu iz koje je ubrzo izbačen zbog učešća u učeničkom štrajku. Posle završene učiteljske škole u Negotinu, upisao se na Filozofski fakultet u Skoplju. Ali je septembra 1940. godine, zbog učešća u studentskom štrajku, morao da prekine studije i vrati se u rodni kraj, pod Kozaru. Septembra 1940. godine primljen je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije i postao sekretar partijske ćelije u Međuvođu.

Poslije savetovanja u Orlovcima, na Kozari, održanog 25. jula 1941. godine pod rukovodstvom Đure Pucara Starog, buntovno Knežpolje se pokrenulo i slilo u ustaničku maticu. Zajedno sa, ostalim članovima KPJ, Nikolom Luketićem, Milošem Šiljegovićem i Dragojem Miljatovićem Švarcom uspeo je da savlada ustaničku stihiju i organizuje položaj prema Bosanskoj Dubici. Od tada, pa sve do kraja 1943. godine, Boško se nalazio u središtu borbe naroda Bosanske krajine.

Bio je, zajedno sa dr. Mladenom Stojanovićem, inicijator sastanka na Knežici, 15. avgusta 1941. godine, na kojem je odlučeno da se ukinu frontovi i formiraju pokretne partizanske jedinice. Bio je prvi politički komesar Druge partizanske čete, a kasnije i Drugog krajiškog partizanskog odreda. Tokom septembra i oktobra 1941. godine organizovao je vojno-političu obuku i učestvovao u pobjedonosnim akcijama kozarskih partizana na Podgradce, Mrakovicu, Prijedor i Ljubiju. Kao član Oblasnog komiteta KPJ za Kozaru, značajno je doprineo političkoj aktivizaciji naroda pod Kozarom.

U vrijeme velike ofanzive na Kozari, juna 1942. godine, zatekao se, sa tek formiranom Prvom krajiškom brigadom, i kao član Operativnog štaba za Bosansku krajinu, usmeravao njena dejstva prema Bosanskom Novom, Dobrljinu, Kostajnici i Bosanskoj Dubici, zbog olakšavanja teškog položaja opkoljenog Drugog krajiškog odreda. Kada je 22. septembra 1942. godine formirana Peta krajiška kozaračka brigada, Boško je postavljen za političkog komesara. Sa Josipom Mažarom Šošom, komandantom brigade, uspeo je ponovo, da iz neprijateljskog obruča oko Kozare, izvuče brigadu i novembra 1942. učestvuje u bihaćkoj operaciji.

Boško Šiljegović sahranjen je na seoskom groblju u Mirkovcima

Ulaskom Pete krajiške udarne brigade, u sastav Četvrte krajiške divizije, Boško je izabran za člana Okružnog komiteta KPJ za Bosansku krajinu. U teškim uslovima, posle neprijateljske ofanzive na Grmeču, radio je na razvoju i učvršćivanju narodne vlasti i partijskih organizacija.

Maja 1943. godine ponovo se vratio u jedinicu i postavljen je za političkog komesara Četvrte krajiške divizije, koju je proveo kroz žestoke okršaje na Glamoču i Cazinskoj krajini, Mrkonjić-Gradu i Sanskom Mostu, a posle kapitulacije Italije u Dalmaciji, oko Sinja, Splita, Livna i Kupresa.

Januara 1944. godine Boško je postavljen za političkog komesara Osmog dalmatinskog korpusa, koji je, u proljeće iste godine, pod komandom Vlada Ćetkovića, izvršio desantne operacije na Mljet, Korčula, Brač i Šoltu, čime je počelo definitivno oslobođenje Dalmacije (vidi Desant 26. divizije na Korčulu). Sa Četvrtom armijom, kao njen politički komesar, kojom je komandovao Petar Drapšin, učestvovao je u završnim operacijama za oslobođenje Like, Gorskog kotara, hrvatskog i slovenačkog primorja, Istre i Trsta.

U toku Narodnooslobodilačkog rata, bio je većnik Drugog zasedanja AVNOJ-a i većnik ZAVNOBiH-a.

Posleratna karijera[uredi | uredi izvor]

Posle oslobođenja Jugoslavije, nastavio je profesionalnu vojnu karijeru u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA). Završio je Višu vojnu akademiju JNA i vršio je razne odgovorne dužnosti. Bio je načelnik Vojnoistorijskog instituta, glavni urednik prvog izdanja „Vojne enciklopedije“, načelnik Političke uprave JNA, šef Kabineta Vrhovnog komandanta maršala Tita i dr. Godine 1963. je demobilisan i preveden u rezervu u činu general-pukovnika JNA.

Više puta je biran za narodnog poslanika Savezne skupštine, a bio je i član Spoljnopolitičkog odbora Savezne skupštine. Na Sedmom (1958) i Osmom kongresu SKJ (1964) biran je za člana Centralnog komiteta SKJ, a na Devetom kongresu, održanom 1969. godine, za člana Predsedništva Saveza komunista Jugoslavije.

Bio je član jugoslovenske delegacije na kongresu Komunističke partije Francuske 1964. u Parizu. Tom prilikom dobio je sliku Pabla Pikasa koja se čuva u Kozarskoj Dubici.[1]

Zajedno sa Vojom Todorovićem, bio je urednik prvog izdanja Vojne enciklopedije (1958—1969). Njegov rođeni brat, Miloš Šiljegović, takođe je bio jedan od poznatijih partizanskih komandanata i general-major.

Umro je 2. marta 1990. u Beogradu, a sahranjen je na seoskom groblju u rodnom mestu.[2][3]

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih stranih i jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su - Orden ratne zastave i Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem. Ordenom narodnog heroja odlikovan je 20. decembra 1951. godine.

Legat biblioteka "Boško Šiljegović"[uredi | uredi izvor]

U odjeljenju zavičajne zbirke smještena je Legat biblioteka „Boško Šiljegović“. To je vrijedna zbirka bibliotečke građe u kojoj se nalazi 2.372 monografske publikacije, 2390 serijskih publikacija, 2 umjetničke slike, 46 umjetničkih grafika, album sa 27 poštanskih maraka, 6 albuma sa 213 fotografija i Plaketa AVNOJ-a. Boško Šiljegović je uz knjige biblioteci poklonio i dvije umjetničke slike i četrdeset šest grafika od kojih je najvrijednija grafika Glava muškarca (Autoportret) slikara Pabla Pikasa. Pikasovu grafiku Boško Šiljegović je dobio kao šef delegacije Komunističke partije Jugoslavije na kongresu Komunističke partije Francuske u maju 1964. godine.[4] U zbirci se još nalazi šest albuma sa 213 fotografija i Plaketa AVNOJ-a koju je Boško dobio kao učesnik Drugog zasjedanja AVNOJ-a u Jajcu 1943. godine.

U knjižnom fondu legata nalaze se vrijedna i rijetka djela iz različitih naučnih oblasti i veliki broj enciklopedija od kojih su najvažnije Narodna enciklopedija srpsko-hrvatsko-slovenačka u četiri toma Stanoja Stanojevića iz 1929. godine i Hrvatska enciklopedija u četiri toma od kojih je četvrti tom štampan 1942. godine za vrijeme NDH. U ovom dijelu fonda značajan je prvi tom prvog izdanja Vojne enciklopedije u kome je Boško Šiljegović bio glavni i odgovorni urednik. Najviše naslova u zbirci ima iz oblasti istorije i drugih društvenih nauka. Boško Šiljegović je kao istaknuta društveno-politička ličnost sarađivao sa mnogim političarima i drugim društvenim radnicima od kojih je dobijao knjige sa posvetama. Jedno vrijeme Boško Šiljegović je bio Šef kabineta Vrhovnog komandanta Josipa Broza Tita i susretao se sa istaknutim državnicima. Američki Državni sekretar Henri Kisindžer poklonio je Bošku svoju knjigu sa posvetom „Obnovljeni svijet“. Knjigu sa posvetom poklonio mu je i Predsjednik Sjeverne Koreje Kim Il Sung. U zbirci legata nalazi se 90 naslova iz oblasti umjetnosti i 700 naslova iz svjetske i srpske književnosti. U fondu serijskih publikacija najvažniji naslovi su: Savremenik, Putevi, Izraz, Filmska kultura, Pregled, Most, Enciklopedija moderna, Treći program i drugi.[5]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Kozarska Dubica: Pronađeno Pikasovo delo („Večernje novosti“, 1. april 2014)
  2. ^ „Umro Boško Šiljegović”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 3. 3. 1990. str. 6. 
  3. ^ „Sahranjen Šiljegović”. arhiv.slobodnadalmacija.hr. Slobodna Dalmacija. 7. 3. 1990. str. 32. 
  4. ^ „Pronađeno Pikasovo djelo”. Večernje novosti. Pristupljeno 06. 05. 2017. 
  5. ^ „Legat biblioteka "Boško Šiljegović"”. JU Narodna biblioteka Kozarska Dubica. Pristupljeno 06. 05. 2017. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Бошко_Шиљеговић&oldid=26829108”