Branibor Debeljković

Branibor Debeljković
Lični podaci
Datum rođenja	(1916-04-15)15. april 1916.
Mesto rođenja	Priština,
Datum smrti	13. jul 2003.(2003-07-13) (87 god.)
Mesto smrti	Montreal, Kanada

Branibor Debeljković (Priština, 15. april 1916 — Montreal, Kanada, 13. juli 2003) bio je srpski farmaceut, fotograf-umetnik, istraživač stare fotografije, pedagog.

Završio gimnaziju u Beogradu i studije farmacije u Zagrebu 1939. Fotografijom se bavio od 1935, najpre amaterski, kao član Foto-sekcije Srpskog planinarskog društva i Foto kluba „Zagreb“ (od 1936), potom je, sa grupom istomišljenika, u Beogradu učestvovao u osnivanju Klub foto amatera „Beograd“ (1939). Jedan od osnivača časopisa Fotografija u kome je sarađivao od prvog broja (avgust, 1948), do maja 1952 (a glavni i odgovorni urednik časopsia bio je Josip Bosnar).

Umetnički rad

Od najranijeg delovanja u fotografiji snimao prizore iz seoskog i gradskog života, decu, omladinu, i predele – teme koje su činile okosnicu i njegovog docnijeg rada pretežno izraženog u piktorijalnom maniru. Tokom pedesetih godina više se posvetio mogućnostima samog medija fotografije, u kojima je istraživao prirodne forme, strukture, optičke efekte. Pokazao je sposobnost univerzalnog stvaraoca da sa jednakim uspehom posvećuje pažnju raznim temama i različitim modalitetima iskazivanja u mediju fotografije, koliko i u intermedijalnim preplitanjima. Unosio je duh eksperimenta sa ciklusima „Guteogrami“ (1967), „Ja i moje ne-Ja“ (1984), „Makulaže“ (1971-96).

Istoriografski i pedagoški rad

Kao istoriograf srpske fotografije pionirski je istraživao srpsku fotografsku baštinu, i objavio dela Stara srpska fotografija (1977, drugo izdanje 2005) i Monografija o Prvoj izložbi fotoamatera u Beogradu 1901 (1989), kao i veći broj članaka i ogleda o pojavama u srpskoj fotografiji 19. veka i savremenog doba. Posthumno je objavljena njegova knjiga Beograd i Beograđani krajem 19. veka viđeni okom Marka Stojanovića (2008). "Više od pet decenija delovao i kao hroničar događanja u fotografiji i plodan polemičar čije su ideje, otvoreni pogledi i vatrene diskusije, često izazivali živa i plodotvorna kretanja na pozornici savremene srpske fotografije. Svojim obimnim, tematski raznorodnim i višeslojnim opusom – umetničkim, istraživačkim, istoriografskim, pedagoškim – zauzeo je mesto jedne od vodećih ličnosti u fotografiji kod Srba u drugoj polovini 20. veka." (G. Malić)

Izložbe

Fotografska dela izlagao je grupno ili samostalno na izložbama u Jugoslaviji (više puta), Poljskoj (1961), Finskoj (1980), Nemačkoj (1961), Bugarskoj (1986) i Kanadi (1998).

Literatura

• Goran Malić, „Fotografija“, 40 godina ULUPUDS-a 1953-1993, Beograd: ULUPUDS, 1994, str. 101-107;
• Dragica Vukadinović, „Mesto u prostoru“, Branibor Debeljković, Retrospektiva: prvih šezdeset pet godina (katalog), Čačak : Galerija „Nadežda Petrović“, 2001, str. 9-16;
• Enciklopedija srpskog naroda, Beograd: Zavod za izdavanje udžbenika, 2008, str. 272.
• Goran Malić, Letopis srpske fotografije 1839-2008. Beograd : Fotogram, 2009.