Velika carica
| ||||
| Velika carica | ||||
|---|---|---|---|---|
| na egipatskim hijeroglifima |
Velika carica (staroegipatski: ḥmt nswt wrt), je titula koju je nosila glavna žena faraona u starom Egiptu, i koja je obavljala više zvaničnih funkcija.
Opis[uredi | uredi izvor]
Iako su brakovi starih Egipćana bili monogami, muški faraon imao bi i druge, manje važne žene i konkubine pored Velike carice. Ovakvo uređenje je omogućavalo faraonu da stupa u diplomatske brakove sa savezničkim princezama, kao što je bio običaj starih vladara. [1]
U prošlosti se smatralo da redosled nasledstva u starom Egiptu polazi od kraljeve žene. Ova teorija, koja se naziva Teorija nasleđivanja, bila je odbačena tokom studija o kraljevstvu 18. dinastije iz 1980-ih godina.[2][3] Presto je nasleđivao verovatno najstariji sin faraona.
Majka naslednika nije uvek bila Velika carica, ali kada je faraon krunisan, moguće da je njegova majka dobijala titulu Velika carica, zajedno sa drugim titulama. Na primer, kao što je: Izis, majka faraona Tutmosa III,[4] Tija, majka faraona Tutmosa IV[2] i Mutemvija, majka faraona Amenhotep III.[5]
Meretseger, glavna žena Sesostrisa III, možda je prva kraljica čije se ime pominje sa ovom titulom, ona je bila prva supruga faraona čije je ime napisano na kartušu.[6] Međutim, on se sreće samo u periodu Novog kraljevstva[7] tako da titula može biti anahronizam. Možda je prvi nosilac ove titule bila Nubhes u Drugom prelaznom periodu.
Posebno mesto u istoriji Velikih carica zauzima Hatšepsut. Ona je bila Velika carica kao žena svog polubrata Tutmosa II. U tom vremenu HAtšepsut postaje Supruga boga Amuna (vrhovna sveštenica u Amunovom hramu u Karnaku). Posle smrti svog supruga, ona postaje regent zato što je njen pastorak bio maloletan, on je bio jedini muški naslednik (čija je majka bila Izis), a kasnije je postao faraon Tutmos III. Iako su ostale žene pre nje vladale Egiptom, Hatšepsut je bila prva žena koja je nosila titulu faraona jer je to bio novi izraz za vladare, a nije bio korišćen pre osamnaeste dinastije. Kada je postala faraon, proglasila je svoju ćerku Neferure, kao Suprugu boga Amuna da obavlja dužnosti sveštenice. Njena kćerka moguće da je bila Velika carica kao supruga faraona Tutmosa III, ali nema jasnih dokaza za postojanje ovog braka.[8]
Na drugim mestima, u kraljevini Kuš i drugim većim državama u staroj Africi, vladari su često strukturirali svoje porodice nagore opisani način.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Shaw 2012, str. 48, 91–94
- ^ a b O'Connor and Cline (Editors), Amenhotep III: Perspectives on his reign, pp. 6
- ^ G. Robins, A Critical examination of the Theory that the Right to the Throne in Ancient Egypt Passed through the Female Line in the Eighteenth Dynasty. GM 62: pp. 67-77
- ^ O'Conner and Cline, Thutmose III: A new biography,2006
- ^ Fletcher, Joann (2000). Egypt's Sun King – Amenhotep III. London: Duncan Baird Publishers. str. 167. ISBN 978-1-900131-09-4.
- ^ Dodson, Aidan; Hilton, Dyan (2004). The Complete Royal Families of Ancient Egypt. Thames & Hudson. str. 25-26. ISBN 978-0-500-05128-3.
- ^ L. Holden, in: Egypt’s Golden Age: The Art of Living in the New Kingdom, 1558-1085 B.C., Boston 1982, S. 302f.
- ^ Tyldesley, Chronicle of the Queens of Ancient Egypt, pp. 110
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Shaw, Garry J. (2012). The Pharaoh, Life at Court and on Campaign. Thames and Hudson. str. 48, 91-94.
