Vijetmin

Zastava Vijetmina

Vijetmin (skraćeno od Việt Nam Ðộc Lập Ðồng Minh Hội, u prevodu „Liga za nezavisnost Vijetnama“) je bila nacionalna oslobodilačka koalicija formirana u Pak Bou 19. maja 1941. Vijetmin je prvobitno osnovan da bi težio nezavisnosti Vijetnama od Francuske kolonijalne imperije. Kada je Japan okupirao Vijetnam, Vijetmin se suprotstavio Japanu uz podršku Sjedinjenih Država i Republike Kine. Nakon Drugog svetskog rata, Vijetmin se suprotstavio ponovnoj okupaciji Vijetnama od strane Francuske a posle i Sjedinjenim Državama tokom rata u Vijetnamu.

Drugi svetski rat

Tokom Drugog svetskog rata, Japan je okupirao Francusku Indokinu. Osim što se borio protiv Francuza, Vijetmin je započeo borbu protiv Japanaca. Zbog borbe protiv Japanaca, Vijetmin je dobio pomoć od Sovjetskog Saveza i Republike Kine. Nakon što se Japan predao, nacionalističke organizacije su proglasile nezavisnost Vijetnama a Ho je proglasio Demokratsku Republiku Vijetnam 2. septembra 1945.

Prvi rat u Indokini

Glavni članak: Prvi rat u Indokini

Međutim nakon par dana, kineska Kuomintang (nacionalistička) armija je došla u Vijetnam kako bi nadgledala repatrijaciju Japanske carske vojske. Demokratska Republika Vijetnam je tako postojala samo u teoriji i efektivno nije kontrolisala nikakvu teritoriju. Nekoliko meseci kasnije, Kinezi, Vijetnamci i Francuzi su došli do trilateralnog sporazuma. Francuzi su se odrekli određenih interesa u Kini, Vijetmin je pristao na povratak Francuza u zamenu za obećanja o nezavisnosti unutar Francuske Unije, a Kinezi su pristali da se povuku. Pregovori između Francuza i Vijetmina su ubrzo propali. Usledilo je gotovo deset godina rata protiv Francuske. Ovaj rat je poznat kao Prvi rat u Indokini, dok ga Vijetnamci nazivaju „Francuskim ratom“.

Francuski general Žan Etjen Vali je brzo izbacio Vijetmin iz Hanoja. Njegova francuska pešadija sa oklopnim jedinicama je prošla kroz Hanoj, vodeći manje bitke protiv izolovanih Vijetmin grupa. Francuzi su okružili bazu Vijetmina, Vijet Bak 1947. godine, ali nisu uspeli da poraze snage Vijetmina, i morali su ubrzo da se povuku. Ovaj pohod se danas smatra pobedom Vijetmina protiv dobro opremljenih francuskih snaga.

Vijetmin je nastavio borbu protiv Francuza do 1949, kada je granica Kine i Vijetnama povezana kao rezultat Graničnog pohoda. Novoformirana Narodna Republika Kina je omogućila Vijetminu pristup sigurnim bazama i teško naoružanje za borbu protiv Francuza. Pomoću dodatnog naoružanja, Vijetmin je bio u stanju da preuzme kontrolu nad mnogim ruralnim krajevima zemlje. Ubrzo potom je započelo napredovanje prema oblastima koje su okupirali Francuzi.

Severni Vijetnam i kraj Vijetmina

Nakon poraza kod Dijen Bijen Fua, Francuzi su započeli pregovore o napuštanju Vijetnama. Kao rezultat mirovnog sporazuma sastavljenog na Ženevskoj konferenciji, Vijetnam je podeljen na Severni Vijetnam i Južni Vijetnam duž 17. paralele. Ovo je predstavljalo privremenu meru do izbora 1956. nakon kojih bi došlo do ujedinjenja. Prenos uprave nad Severnim Vijetnamom Vijetminu je sproveden 11. oktobra 1954. Ho Ši Min je postavljen za premijera Severnog Vijetnama, koji je zamišljen kao socijalistička država. Ngo Din Zjem, koji je prethodno postavljen za premijera Južnog Vijetnama od strane cara Bao Đaija je na kraju preuzeo kontrolu nad Južnim Vijetnamom. Rečima predsednika Sjedinjenih Država, Dvajta Ajzenhauera:

Opšti stav je bio da da su izbori održani, Ho Ši Min bi bio izabran za premijera. Na nesreću, situacija je bila pogoršana gotovo potpunim nedostatkom vođstva od strane vijetnamskog šefa države, Bao Đaija, koji je, iako nominalno šef te države, više voleo da provodi veći deo svog vremena u evropskim banjama nego u svojoj zemlji vodeći svoje armije protiv komunističkih.

Južni Vijetnam i njegov glavni pokrovitelj, Sjedinjene Države, nisu bili potpisnici sporazuma iz 1954, ali su pristali da poštuju njegove odredbe. Međutim, Južni Vijetnam, uz podršku Sjedinjenih Država je odbio da održi ujediniteljske izbore, tvrdeći da se Ho Ši Minu ne može verovati zbog njegove veze sa komunizmom. Ovo je Vijetminu dalo povod da ujedini zemlju silom. Međutim, Vijetmin nije bio u poziciji da ovo uradi, usled sprovođenja partijske čistke „nelojalnih“ komunista, kao i disruptivni program zemljišnih reformi tokom dve godine od Ženevskog sporazuma. Loše obučeni kadrovi su poslati u sela gde su optužili hiljade lojalnih članova partije da su kontrarevolucionari. Vijetmin je usled ovoga toliko izgubio popularnost kao partija i revolucionarni pokret da nije bio u prilici da vodi efikasnu vladu na Severu niti gerilski pohod na Jugu. Izgubivši reputaciju, Vijetmin je postepeno bledeo kao revolucionarni pokret i partija. Godine 1960. zamenio ga je Nacionalni oslobodilački front, poznatiji kao Vijetkong, uspostavljen od strane južnovijetnamskih komunista u cilju vođenja gerilskog rata.

Napomena

Việt Nam Ðộc Lập Ðồng Minh Hội ne treba mešati sa Việt Nam Cách Mạng Ðồng Minh Hội (Liga za Vijetnamsku revoluciju, skraćeno Vijet kač) koju su osnovali Ngujen Hai Tan i Ho Ngok Lam, i koja se 1946. pridružila Vijetnamskoj nacionalnoj koaliciji.

Literatura

• Eisenhower, Dwight (1963). Mandate for Change, 1953-1956. Garden City, New York: Doubleday. str. 337-38. 
• Kolekcija zvaničnih dokumenata o istoriji Vijetnama Arhivirano na sajtu Wayback Machine (13. avgust 2012)
• Vijetnamska deklaracija o nezavisnosti Arhivirano na sajtu Wayback Machine (11. februar 2006)