Vlada Zečević

vlado zečević
Vlado Zečević u Mrkonjić Gradu, 1943
Lični podaci
Datum rođenja	(1903-03-21)21. mart 1903.
Mesto rođenja	Nikšić, Knjaževina Crna Gora
Datum smrti	26. oktobar 1970.(1970-10-26) (67 god.)
Mesto smrti	Beograd, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesija	sveštenik
Delovanje
Član KPJ od	21. marta 1942.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	Vojno-četnički odredi NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska armija
Čin	pukovnik u rezervi
U toku NOB	član Vrhovnog štaba NOV i POJ
Ministar unutrašnjih poslova FNRJ
Period	7. mart 1945 — 1. februar 1946.
Prethodnik	niko
Naslednik	Aleksandar Ranković
Odlikovanja	odlikovanja SFR Jugoslavije: odlikovanja Kraljevine Jugoslavije:

Vlado Zečević (Nikšić, 21. mart 1903 — Beograd, 26. oktobar 1970) bio je pravoslavni sveštenik, učesnik Narodnooslobodilačke borbe i društveno-politički radnik FNR Jugoslavije i NR Srbije. U periodu od 1945. do 1946. obavljao je dužnost prvog ministra unutrašnjih poslova FNRJ.

Odrastao je u Loznici, gde se njegova porodica preselila 1906. godine. Nakon Prvog svetskog rata i smrt oca, upisao je Bogosloviju u Sremskim Karlovcima, a nakon nje i Teološki fakultet. Od 1927. do 1941. bio je sveštenik u Krupnju, gde je aktivno učestvovao u društvenom i političkom životu. Bio je predsednik Zemljoradničke zadruge, Narodne čitaonice i Sportskog kluba. Posebno je bio angažovan na izgradnji Spomen-crkve u Krupnju i spomen-kosturnice na Mačkovom kamenu. Pripadao je najpre Zemljoradničkoj stranci, a potom Demokratskoj stranci i bio njen kandidat za poslanika na listi Udružene opozicije 1938. godine.

Nakon okupacije Jugoslavije, maja 1941. bio je zatvoren od okupatora, a nakon puštanja na slobodu napustio je Krupanj i otišao u manastir Tronošu i učestvovao u formiranju Vojno-četničkog odreda. Zajedno sa poručnikom Ratkom Martinovićem uspostavio je saradnju sa Valjevskim NOP odredom i sa njim tokom ustanka u Srbiji učestvovao u oslobođenju Krupnja i napadu na Šabac. U jesen 1941. kada je, za vreme Prve neprijateljske ofanzive, došlo do razlaza između partizana i četnika, zajedno sa poručnikom Martinovićem, napustio je četnike i sa svojim odredom od 500 boraca prešao u partizane.

Sredinom novembra 1941. postao je član Glavnog Narodnooslobodilačkog odbora za Srbiju u oslobođenom Užicu. Nakon pada Užičke republike, sa glavninom partizanskih snaga povukao se u Sandžak, ali je odatle sa grupom rukovodilaca vraćen na teren zapadne Srbije sa zadatkom da rade na organizovanju novih jedinica. Zbog nemogućnosti opstanka na ovom terenu, usled jake zime i stalnih napada Nemaca i legalizovanih četnika, sa grupom boraca Valjevskog odreda, početkom marta 1942. prebacio se preko Drine u istočnu Bosnu, gde se povezao sa partizanskim snagama. Potom je boravio u oslobođenoj Foči, gde je primljen je u članstvo Komunističke partije (KPJ), a maja 1942. za člana Vrhovnog štaba NOP i DVJ.

Zajedno sa Vrhovnim štabom i glavninom partizanskih snaga, tokom leta 1942, učestvovao je u pohodu u Bosansku krajinu. Na Prvom zasedanju AVNOJ-a, novembra 1942. izabran je za člana Izvršnog odbora, zaduženog za verska pitanja. Za vreme Četvrte neprijateljske ofanzive, početkom 1943. povlačio se zajedno sa članovima Izvršnog odbora AVNOJ-a prema Neretvi, a potom je u maju i junu učestvovao u borbama na Sutjesci. Iz istočne Bosne, u leto 1943, zajedno sa Ivanom Ribarom je otišao u Liku i boravio u oslobođenom Otočcu, a potom je sa Edvardom Kardeljom otišao u Sloveniju, gde je oktobra 1943. učestvovao na Kočevskom zboru.

Novembra 1943. na Drugom zasedanju AVNOJ-a u Jajcu, izabran je za člana Predsedništva AVNOJ-a i Nacionalnog komiteta oslobođenja (NKOJ), odnosno njegovog poverenika za unutrašnje poslove. Početkom 1944. sa delom članova Predsedništva AVNOJ-a boravio je u Gorskom kotaru i Kočevju, a u martu je došao u oslobođeni Drvar, gde se nalazio Vrhovni štab NOV i POJ. Aprila 1944. se razboleo, nakon čega je prebačen u Italiju, gde je operisan. Polovinom juna 1944. došao je na Vis, tadašnji centar slobodne teritorije i učestvovao u pregovorima sa Ivanom Šubašićem, predsednikom Kraljevske vlade u egzilu. U jesen 1944. došao je u oslobođeni Beograd, a marta 1945. je postao ministar unutrašnjih poslova u Privremenoj vladi DFJ.

Nakon oslobođenja Jugoslavije, nalazio se na dužnostima ministra građevina i saobraćaja u Vladi NR Srbije, predsednika Saveznog veća Savezne skupštine, člana Saveznog izvršnog veća i dr. Biran je za saveznog narodnog poslanika i člana Saveznog odbora Socijalističkog saveza radnog naroda i Predsedništva Saveznog odbora Saveza udruženja boraca NOR.

Napisao je knjige — U noći, susret, I to da se zna i Raste ustanak. Odlikovan je Ordenom narodnog oslobođenja. Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Biografija

Porodica Vlada Zečevića poticala je iz Nikšića. Njegov deda Andrija Zečević imao je trojicu sinova — Marka, Neša i Đoka. Marko i Đoko su se bavili trgovinom, a Nešo je bio kazandžija. Pošto su teško živeli, najstariji Marko odlučio je krajem 19. veka da ode u Kraljevinu Srbiju. Došao je u Loznicu, gde je sa jednom udovicom otkupio kafanu, koja je ubrzo postala poznato lozničko okupljalište. Pošto mu je dobro krenulo, nakon par godina, pozvao je sebi najmlađeg brata Đoka, koji se 1906. sa porodicom preselio u Loznicu. Odmah po dolasku otvorio je trgovačku radnju i počeo sa trgovinom jagnjećom, jarećom i lisičijom kožom i ćumurom. Jedno vreme, uoči austrougarske aneksije Bosne i Hercegovine, bio je vojni liferant, pa je Srpsku vojsku snabdevao kožom i brašnom.

Đoko Zečević i njegova žena Miluša, rodom iz porodice Latković iz Podgorice, imali su osmore dece — Daru, Đurđinu, Milevu, Andriju, Mila, Vlada, Marka i Mariju. Dvoje najmlađih rođeni su u Loznici, a ostali u Nikšiću. Najstariji sin Andrija, umro je kao đak gimnazije u Nikšiću, a najmlađa Marija, u Leskovcu na početku Prvog svetskog rata, za vreme bežanije pred austrougarskom vojskom. Vlado Zečević rođen je 21. marta 1903. godine u Nikšiću. Zbog čestih poslovnih putovanja svoga oca, Vlado i njegova braća i sestre odrastali su sa majkom. Otac, poreklom Hercegovac, umeo je lepo i slikovito da priča, pa je često kada je bio kući deci pričao o starom kraju i bojevima sa Turcima.

Školovanje

Osnovnu školu pohađao je u Loznici, a 1913. je upisao Lozničku gimnaziju, ali je njegovo dalje školovanje prekinuo početak Prvog svetskog rata. Avgusta 1914. Loznica se našla na udaru austrougarskih snaga, koje su preko Drine prešle iz Bosne u Srbiju. Odmah po zauzeću mesta, austrougarski vojnici su otpočeli sa vršenjem brojnih zločina prema civilnom stanovništvu, a u grupi za streljanje bio je i Vladov otac Đoko, ali je u poslednjem momentu uspeo da pobegne. Nakon Cerske bitke, srpska vojska je oslobodila Loznicu, ali se ona septembra 1914. ponovo našla na udaru austrougarskih snaga, koje su predvođene generalom Oskarom Poćorekom, krenule u ponovnu ofanzivu na Srbiju. Nakon bitke na Drini, novembra 1914. usledila je treća austrougarska ofanziva, tokom koje se Podrinje našlo u jednoj od najkrvavijih bitaka. Pošto su se jedinice Drinske divizije, pod udarom nadmoćnijih austrougarskih snaga, morale povući iz Podrinja, za njima su krenuo i narod, koji je bio u strahu od austrougarske odmazde. U bežaniju je tada krenula i porodica Zečević, koja je stigla čak do Leskovca, gde je ostala do proleća 1915. godine. Nakon povratka u Loznicu, Vlado je radio na očevom imanju, jer je gimnazija bila zatvorena. U leto 1917. okupatorski vojnici su napali njegovog oca i teško ga ranili, nakon čega se dugo lečio od trovanja rane i u mukama umro u jesen 1919. godine.

Nakon završetka rata, 1918. Vlado je upisao Treći razred gimnazije, jer je odlukom prosvetnih organa svim učenicima bio priznat jedan razred više. Zajedno sa još dvadesetak učenika, iz proređene ratne generacije lozničkih učenika, 1920/21. položio je niži tečajni ispit. Kako je smrću oca, a godinu dana ranije i strica Marka, porodica ostala bez hranitelja, Vlado je juna 1921, po želji svoje majke Miluše, upisao Bogosloviju u Sremskim Karlovcima. Tokom petogodišnjeg školovanja, najviše se zanimao za dogmatičko bogoslovlje, istoriju hrišćanske i srpske crkve i istoriju filozofije. Dogmatiku mu je predavao, tada mladi profesor Justin Popović. Januara 1925. kada su bogoslovi radili nagradni svetosavski temat, Vlado je odabrao temu Hrišćanstvo i socijalizam, koji je po oceni komisije bio najbolji svetosavski rad. Tokom školovanja, u bogatoj biblioteci Karlovačke bogoslovije, Vlado je pronašao i čitao dela Marksa, Engelsa, Darvina, Bebela, kao i druge publikacije s racionalističkom filozofijom. Pored čitanja, aktivno je učestvovao u radu fudbalske ekipe, kao i dramske i horske sekcije, a posebno u literarnoj družini. Juna 1926. položio je bogoslovski ispit sa vrlo dobrim uspehom.

U jesen 1926. godine upisao je Bogoslovski fakultet u Beogradu, gde je najpre bio redovni, a potom vanredni student. Fakultet je završio marta 1936. godine. Školske raspuste provodio je kući u krugu porodice ili sa školskim drugovima na imanju manastira Ljubostinja. Tokom jednog leta je dva meseca proveo sa putujućom pozorišnom grupom iz Beograda. Šestomesečni vojni rok odslužio je krajem 1926. i početkom 1927. u bolničkoj četi u Valjevu. Nakon povratka iz vojske, oženio se Marijom Arsović iz Umke, koju je upoznao prilikom njene posete Loznici, gde joj je ujak bio predsednik opštine. Sklapanje braka bio je jedan od uslova da se zapopi. Za đakona je rukopoložen 2. juna 1927. prilikom osvećenja crkve u selu Crna Bara, kod Bogatića, pred vladikom Mihailom episkopom šabačko-valjevskim. Sutradan je postavljen za kapelana krupanjskom parohu Grujičiću, a 19. oktobra 1927. postao je samostalni sveštenik krupanjske parohije i na toj dužnosti je ostao do 1941. godine. Njegova parohija je pored Krupnja, zahvatala sela Šljivovu, Banjevac, Kržavu, Tomanj i Bogošticu.

U braku sa suprugom Marijom, tokom službovanja u Krupnju, dobio je petoro dece — sinove Milana, Zorana i Velička i ćerke Oliveru i Milušu.

Paroh u Krupnju

Iako je nevoljno pošao u bogosloviju, Vlado je sveštenički poziv obavljao savesno, pre svega zbog poštovanja prema narodu. Kao protivnik raznih formalnih običaja i normi ponašanja sveštenika, svojim postupcima unosio je novinu u svešteničkom radu. Oštro se protivio raznim ustaljenim običajima, kojima su njegovi prethodnici dobijali razne darove od seljaka. Narod krupanjskog kraja ga je brzo zavoleo i kao sveštenika i kao čoveka, zbog čega su ga često pozivali na porodične svečanosti. Svesrdno se angažovao na pomoći oko izgradnje Spomen-crkve Vaznesenja Gospodnjeg, koja je podignuta u spomen izginulim junacima na Mačkovom kamenu i borbama oko Krupnja 1914. godine. Radovi na izgradnji crkve, počeli su još pre njegovog dolaska, ali je on odmah od dolasku postao član Odbora za njenu izgradnju i ubrzo jedan od najaktivnijih članova. U vreme podizanja Spomen-kosturnica na Mačkovom kamenu, 1929. godine Vlado je i po tri puta dnevno obilazio radove na vrhu Jagodnje, a pored toga organizovao je prevlačenje kamena iz Planine i pomagao u sakupljanju rasutih kostiju poginulih ratnika.

Stara i nova crkva u Krupnju

Spomen-crkva u Krupnju građena je tri godine. Pod krov je stavljena 1928, a unutrašnji radovi su izvođeni od 1930. i 1932. godine. Kao veliki aktivista na prikupljanju priloga za obavljanje završnih radova, Vlado je sa decom iz Krupnja, organizovao sadnju borića oko spomenika na Mačkovom kamenu. U znak priznanja za aktivnost oko izgradnje spomen-crkve u Krupnju i spomen-kosturnice na Mačkovom kamenu, Vlado je oktobra 1932. odlikovan Ordenom Svetog Save petog reda, a od vladike Mihaila, episkopa šabačko-valjevske eparhije, dobio je crveni pojas. Novembra 1935, kada je u Krupnju ustanovljeno novo crkveno namesništvo, postavljen je za vršioca dužnosti arhijerejskog namesnika. Godinu dana kasnije, na predlog Crkvenog suda u Šapcu, episkop Simeon ga je razrešio dužnosti, jer se jedne večeri napio u kafani. Bio je veliki protivnik krute crkvene hijerarhije i nikada se nije plašio šabačko-valjevskog episkopa. Više puta je optuživan zbog nepoštovanja normi crkvenog života, pa mu je jednom prilikom pretila opasnost da mu oduzmu crveni pojas, ali su crkvene vlasti zazirale od sukoba sa njim.

Na zahtev crkvenih vlasti, bio je određen da u osnovnoj školi u Krupnju, drži časove veronauke. Nije mogao da odbije ovu dužnost, ali se retko pojavljivao na časovima. Znao je da okupi đake i da im priča o bojevima na Mačkovom kamenu, Gučevu, Ceru ili ranijim bojevima na Čokešini, Drini i dr. Ponekad bi spojio dva-tri časa, pa bi učenike vodio na Mačkov kamen, gde su uređivali okolinu Spomen-kosturnice.

Društvena aktivnost

Pored toga što je bio protivnik stroge crkvene hijerarhije, pop Vlado Zečević bio je kritizer svih negativnih pojava u društvu i politici i to je javno isticao. Jednom prilikom, u godinama uoči Drugog svetskog rata, na dan Dan ujedinjenja 1. decembra, nakon službe, kojoj su prisustvovali i najviši predstavnici vlasti u Krupnju, sreski načelnik, policijski pisari, komandir žandarmerijske stanice, starešina suda i sudije, predsednik opštine i predstavnici opština iz rađevačkog sreza, ugledni trgovci, prvaci političkih stranaka i drugi visoki činovnici, Vlado je javno kritikovao vladajući režim Kraljevine Jugoslavije. Sutradan je bio pozvan na razgovor kod sreskog načelnika Bože Milovanovića i kažnjen sa tri dana zatvora. Kako po Ustavu Srpske pravoslavne crkve, državna vlast nije mogla, bez odobrenja eparhijskih vlasti, da zatvori svešteno lice, kazna mu je pretvorena u novčanu.

Krupanj nakon Prvog svetskog rata

Nedugo po dolasku na službu u Krupanj, u jesen 1927. Vlado se upisao u krupanjsku Zemljoradničku kreditnu zadrugu. Kao veliki zagovornik zadružnog pokreta, dosta je radio na širenju zadrugarstva, pa je marta 1928. bio izabran za njenog predsednika, na predlog starog sveštenika Grujičića, koji je otišao u penziju. U to vreme Zadruga je doživljavala uspon. Uspela je da kupi zgradu za svoje prostorije, izgradila je veliki magacin, jačala fondove, uprkos tome što je Agrarna banka znatno oštetila naplatom seljačkih dugovanja. Godine 1937. Zadruga je izdvojila svoj voćarski odeljak i formirala Voćarsku zadrugu, a naredne godine je osnovana i Zemljoradničko-nabavljačka zadruga, koja je zadrugare snabdevala boljom i jeftinijom robom nego trgovci. Upravni odbor se zalagao da zadrugari nabave što bolje sprave za obradu zemlje, da gaje što bolje rase stoke i podižu što bolje sorte voća, da razvijaju svilarstvo, pčelarstvo, voćarstvo, vinogradarstvo i dr. Zadružni pokret u Srbiji je 1930-ih godina zapao u krizu, usred rascepa u vrhu rukovodstva pokreta, stvorena su dva Glavna saveza zemljoradničkih zadruga — stari na čelu sa Mihailom Avramovićem i novi Savez Jagodinaca, na čelu sa Vojom Đorđevićem, članom Radikalne stranke. Vlado Zečević i članovi Upravnog odbora Krupanjske zadruge, odlučili su da se drže po strani u ovom sukobu, ali im je to donelo dosta teškoća. Novi Savez Jagodinaca, odobravao je kredite samo onim zadrugama, koje su ga podržavale.

Nekoliko godina, Vlado je rukovodio Narodnom krupanjskom čitaonicom i rađevskom bibliotekom u Krupnju, koja je bila najstarija ustanova ove vrste u celom Podrinju. Zauzimanjem profesora Žike Popovića iz Šapca i Dragoljuba Jovičića, novinara Politike i člana ilegalne Komunističke partije, povedena je akcija da se u Krupnju podigne nova zgrada za knjižnicu i čitaonicu. Zalaganjem Vlada Zečevića, kao i prilozima krupanjskih zanatlija i trgovaca, kao i mnogi uglednih građana, u centru Krupnja je podignut Dom kulture, koji je svečano otvoren 1935. godine. Za prvog predsednika knjižnice, u znak zahvalnosti za aktivnost na njenom podizanju, bio je postavljen pop Vlado. Kao predsednik stalno se starao da biblioteka nabavi nove knjige, a posebno dela Stevana Jakovljevića, Branimira Ćosića, Tihomira Đorđevića i dr. Organizovao je priredbe i predavanja, okupljao ljude, a naročito omladinu. Svakog petka, organizovao je predavanja za seljake. Nakon oslobođenja Krupnja, septembra 1941, Narodna knjižnica je postala prvi Dom kulture na oslobođenoj teritoriji, u kojoj je izdavan list Glas slobode. Prilikom nemačkog napada na Krupanj, 20. oktobra 1941. prva zgrada koju su zapalili bio je Dom kulture.

Vlado je takođe bio aktivan i u sportskom klubu „Radojlović”, nazvanom po rađevskom kapetanu Petru Radojloviću, koji se borio protiv Turaka. Od 1930. do 1932. igrao je fudbal i bio predsednik Kluba, koji je okupljao srednjoškolsku omladinu, radnike i službenike. Sportski klub je pored fudbalske, imao i dramsku, recitatorsku i horsku sekciju. Posebno su bile aktivne horska i dramska sekcija, koja je u Krupnju i okolini pripremala i izvodila Nušićevu Ožalošćenu porodicu, Veselinovićevog Hajduk Stanka i dr. Sa ovim komadima sekcija je nastupala prilikom gostovanja fudbalske ekipe u Ljuboviji, Peckoj, Loznici, Zvorniku i dr. Sportski klub je stalno rastao i osamostaljivao se, a u sportskoj aktivnosti, Vlada su sledili mlađi sveštenici, pa je jedno vreme u klubu igralo čak pet sveštenika, među kojima su se isticali Gvozden Jovanović iz Selanaca, Dragan Dimitrijević iz Mojkovića i Sreten Todorović iz Cvetulje.

Politička aktivnost

Kao otvoreni protivnik vladajućeg režima Kraljevine Jugoslavije, Vlado je pored društvenog, učestvovao i u političkom životu. Početkom 1935, pred parlamentarne izbore zakazane za 5. maj, na nagovor zadrugara, kandidovao se za narodnog poslanika na list Zemljoradničke stranke, čiji je bio član. Bilo je to vreme oštrih političkih borbi, u čitavoj zemlji, pa i na području Rađevine, gde je glavnu reč vodila režimska Jugoslovenska nacionalna stranka i njen predstavnik Uroš Nedeljković, trgovac, kafedžija, policijski pisar i dugogodišnji narodni poslanik. Nedeljković je bio svemoćan čovek, kome je retko ko pokušavao da se suprotstavi, ali ga se pop Vlado nije plašio. Polovinom marta 1935. u Krupnju je održavana redovna Godišnja skupština zadruge, ali je na njoj došlo do sukoba između pristalica popa Vlada i Uroša Nedeljkovića. Inženjer Mijajlović, koji je bio upravnik voćnog rasadnika, predložio je Nedeljkovića za predsednika Upravnog odbora zadruge, dok je većina zadrugara podržavala Zečevića. Nakon verbalnog sukoba, Vlado je ponovo izabran za predsednika Upravnog odbora, ali je uvređeni Nedeljković napisao optužujući izveštaj Sreskom načelstvu i Savezu zemljoradničkih zadruga u Beogradu, nakon čega je Zemljoradnička stranka povukla kandidaturu Vlada Zečevića sa svoje liste. Na taj način, Nedeljković, koji je od Žitarske zadruge dobio lažno uverenje da je njen osnivač i član Upravnog odbora, uspeo je da diskvalifikuje popa Vlada kao svog protivkandidata i bio izabran za narodnog poslanika.

Spomenik Vladi Zečeviću u Loznici, rad Antuna Augustinčića iz 1973.

Uprkos neuspešnom kandidovanju za poslanika, Vlado je nastavio svoju političku aktivnost. Zemljoradnička levica bila je veoma popularna u Krupnju i Rađevini, gde je uspela da održi političku inicijativu, organizujući niz zborova, na koje su dolazili poznati opozicioni lideri — Ivan Ribar, Dragoljub Jovanović, Ninko Petrović, Života Đermanović i dr. Na većini ovih zborova, jedan od govornika bio je i pop Vlado. U Krupnju je 1936. održan veliki politički zbor Udružene opozicije, na kome je prisustvovalo oko dve hiljade ljudi iz varošice i njene okoline. Na zboru su govorili publicista Dragoslav Smiljanić, advokat Ninko Petrović, student Momčilo Đurić i novinar Dragoljub Jovičić. Kako bi sprečili održavanje ovog skupa, pristalice vladajuće Jereze, iz Cerove su došli sa gvozdenim šipkama, nakon čega se umešala žandarmerija. Uprkos zabrani žandarmerije, zbor je održan u susednom Mojkoviću, gde je potom došlo do opšte tuče pristalica Ujedinjene opozicije, Jereze i žandarma. Iste večeri pop Vlado je bio napadnut u Mojkoviću, ali je uspeo da se spase bekstvom.

Posebnu političku aktivnost Vlado Zečević je ispoljio u vreme Konkordatske krize u leto 1937. godine. Vlada Milana Stojadinovića je još jula 1935. potpisala konkordat sa Vatikanom, ali ga je tek u jesen 1936. iznela pred Narodnu skupštinu, što je izazvalo nezadovoljstvo naroda, ali i Srpske pravoslavne crkve, čiji je Arhijerejski sabor doneo odluku da se svim snagama suprotstavi njegovom usvajanju. Otpor konkordatu dostigao je vrhunac jula 1937. kada je Narodna skupština tesnom većinom usvojila sporazum sa Vatikanom. U vreme bitka protiv konkordata, pop Vlado je u svojim propovedima oštro napadao režim. Sa grupom sveštenika, išao je u Valjevo na protestni zbor, koji je održan u crkvenoj porti. Avgusta 1938. ponovo je u svojoj propovedi napao režim i njegove podanike iz Rađevine, zbog čega je bio pozvan na saslušanje u Sresko načelstvo.

U jesen 1937. na vašaru u Beloj Crkvi, opoziciona masa predvođena Vladom Zečevićem i Lukom Stevićem iskoristila je priliku za obračun sa poslanikom Urošem Nedeljkovićem. Tada je došlo do tuče, pa je ponovo morala da interveniše žandarmerija, a Nedeljković se sakrio u zgradi osnovne škole. Sutradan je pop Vlado, zajedno sa Lukom Stevićem i tridesetak meštana morao na saslušanje u Sresko načelstvo u Krupnju. Decembra 1938. godine, održavani su parlamentarni izbori, a protivkandidati Urošu Nedeljkoviću, kandidatu Jugoslovenske radikalne zajednice (Jereza) bili su Vlado Zečević na listi Demokratske stranke i Ninko Petrović, na listi Zemljoradničke stranke. Po ugledu na popa Vlada, u političkoj borbi su se angažovali i drugi sveštenici, a posebno dva mlada popa iz Bele Crkve. Uprkos velikoj predizbornoj aktivnosti, Uroš Nedeljković uspeo je uz pomoć policije, ucena, pretnji i otvorenog potplaćivanja glasača, da pobedi na izborima.

Pred početak Drugog svetskog rata u Jugoslaviji, 1940. Vlado Zečević se razboleo i na predlog jednog prijatelja otišao u Valjevo kod doktora Miše Pantića, poznatog narodnog lekara i člana Okružnog komiteta KPJ za Valjevo. Pantić do tada nije lično poznavao popa Vlada, ali je čuo za borbenog sveštenika iz Krupnja i bilo mu je drago što ga je upoznao. Žandarmi koji su motrili na kuću i ordinaciju Pantića, kao poznatog komuniste, videli su popa Vlada kako izlazi iz njegove ordinacije, zbog čega su ga pretresli u hotelu Brankovina, gde je odseo.

Aprilski rat i okupacija

Kao veliki rodoljub i protivnik vlasti, Vlado Zečević oštro je reagovao na vest o potpisivanju Trojnog pakta, koji je 25. marta 1941. učinila Vlada Cvetković-Maček. Sa velikim oduševljenjem primio je 27. marta vest o vojnom puču i svrgavanju Vlade i kneza-namesnika Pavla Karađorđevića. Zajedno sa Milijanom Jeremićem, članom KPJ i drugim opozicionarima, pop Vlado se nalazio na čelu kolone građana koja se uz zastave i pesmu kretala glavnom krupanjskom ulicom. Uzvikujući antifašističke parole, grupa omladinaca, tada je zasula kamenicama kuće apotekara Franca Ciglera i Kafedžije Dragog Rosića, koji su bili poznati germanofili. Čitavog dana masa se veselila dajući podršku puču, a pop Vlado je bio među govornicima, koji su se ispred zgrade Sreskog načelstva obratili prisutnima.

Nekoliko dana nakon dobijanja vesti o bombardovanju Beograda i napadu Sila osovine na Jugoslaviju, aprila 1941. napustio je Krupanj i pošao ka Užicu, a potom prešao Drinu kod Višegrada, pokušavajući da nađe zborno mesto svoje jedinice. Usled brzog sloma Jugoslovenske vojske i potom njene kapitulacije, nije uspeo da pronađe svoju ratnu jedinicu, pa se zajedno sa drugim razočaranim dobrovoljcima vratio kući. Nedugo potom, 13. aprila 1941. nemačke jedinice su ušle u Krupanj, a grupa predratnih političara i policijskih činovnika — Cigler, Rosić i Nedeljković otvoreno se stavila u službu okupatora. Zajedno sa crkvenjakom Sretenom Milovanovićem Babom, prvih dana okupacije, uspeo je da u spomen-crkvi sakrije nekoliko pušaka i jedan pištolj, koji su zaostali iza Jugoslovenske vojske. Znajući Vlada kao opozicionara i buntovnika, Nedeljković i Cigler su ga optužili kod Nemaca, koji su ga krajem maja 1941. uhapsili i zatvorili u podrum bolnice. U međuvremenu, crkvenjak Baba je uspeo da sakrivene puške iznese iz crkve i prebaci na sigurnije mesto, pa je Vlado nakon tri nedelje saslušavanja i maltretiranja, bio pušten sredinom juna 1941. godine.

Nakon puštanja na slobodu, pop Vlado je napustio Krupanj i otišao u manastir Tronošu. Ubrzo za njim, razišla se i njegova porodica — supruga Marija je sa ćerkom Milušom i sinom Veličkom otišla na Umku, kod roditelja; sinovi Milan i Zoran su otišli kod Vladovog brata Mila u Loznicu, a najstarija ćerka Olga kod Vladove sestre Dare u Beograd. Nekoliko dana po dolasku u manastir, preko radija je čuo vest o napadnu Nemačke na SSSR, a polovinom jula 1941. čuo je za akcije rađevačkih partizana. Na Ilindan, 2. avgusta 1941. nakon službe u manastiru, pop Vlado je okupljeni narod pozvao na oružanu borbu, a ubrzo potom, oko manastira se okupio veći broj naoružanih ljudi, od kojih je uz pomoć Georgija Bojića, starešine manastira Tronoše i Sretena Todorovića, sveštenika iz Cvetulje, formirao vojno-četnički odred. Tih dana u Tronošu je stigla grupa oficira i podoficira bivše Jugoslovenske vojske, koji su bili poverenici pukovnika Dragoljuba Mihailovića — generalštabni potpukovnik Veselin Misita, koga je Mihailović uputio za komandanta četničkih snaga oko Loznice, poručnik Neško Nedić, artiljerijski kapetan Dragoslav Račić, generalštabni major Boško Todorović i dr. Sredinom meseca, sa dvadesetak četnika, stigao je i poručnik Ratko Martinović.

Ustanak u Srbiji 1941.

Kako su oficiri i podoficiri, upućeni sa Ravne Gore, imali naređenje Draže Mihailovića, da ne stupaju u otvorenu borbu protiv okupatora i da čekaju pogodno vreme, Vlado Zečević i poručnik Ratko Martinović, su prema dogovoru sa potpukovnikom Veselinom Misitom, u drugoj polovini avgusta 1941. krenuli da obilaze sela u okolini Krupnja i okupljaju ljude. Za nekoliko dana okupili su više desetina boraca i svoj odred nazvali Vojno-četnički odred Zečević—Martinović. Na Veliku Gospojinu, 28. avgusta 1941. došli su na Mačkov kamen, gde se svake godine održavao narodni zbor i vašar i održali govor okupljenom narodu. Potom su otišli na zakazani razgovor sa rukovodiocima Valjevskog partizanskog odreda — Mišom Dudićem i Čedom Milosavljevićem, komandirom i političkim komesarom Rađevačke partizanske čete; Zdravkom Jovanovićem, komandantom Valjevskog odreda i Milošem Minićem, instruktorom Pokrajinskog komiteta KPJ za Srbiju pri Okružnom komitetu KPJ za Valjevo. Čedu Milosavljevića, učitelja iz Pecke poznavao je od pre rata, a za Mišu Dudića, sina Dragojla Dudića znao je iz Dragojlovih priča. Tokom razgovora postignut je sporazum o saradnji i zajedničkom napadu na Krupanj, formiran je zajednički Štab i upućen zajednički proglas. Nakon dogovora sa partizanima, Vlado i Martinović su otišli u Banjevac, gde su se nalazili njihovi borci. Tu su 1. septembra od kurira dobili vest iz manastira Tronoša o iznenadnom četničkom napadu na Loznicu i pogibiji potpukovnika Miste. Uspeli su da okupe oko 300 boraca, raspoređenih u tri čete i sa njima krenu ka Krupnju.

Partizanska spomenica 1941.

Nakon oslobođenja rudnika Stolice, 2. septembra 1941. otpočela je borba za oslobođenje Krupnja, gde se nalazio nemački garnizon jačine oko 300 vojnika. Napad je počeo u toku noći koncentričnim napadom ustanika — partizani su napadali sa severa, a pripadnici vojno-četničkog odreda Zečević—Martinović sa juga. Kako su Nemci očekivali napad, pripremili su se za odbranu i utvrdili u zgradi bolnice i u zgradama topionice antimona. Iz ovih objekata oni su unakrsnom mitraljeskom vatrom branili prilaze zgradama u kojima su se nalazili. Do jutra 3. septembra partizansko-četnike snage su uspele da uđu u Krupanj, ali nisu uspeli da savladaju nemačka uporišta. Kako se bolnica, nalazila na mestu pogodnom za odbranu, za sledeći napad se čekala naredna noć. U toku dana nemačko-ustaška avijacija je sa šest aviona bombardovala Krupanj i okolna mesta, a iz Valjeva je bila upućena jedna nemačka jedinica, ali je ona kod sela Zavlake zaustavljena od strane ustaničkih snaga i naterana na povlačenje ka Valjevu. U noći 3/4. septembar obnovljeni su napadi, koji su bili odbijeni žestokim otporom, a u zoru 4. septembra otpočeo je novi vazdušni napad na ustaničke položaje. Za vreme bombardovanja, nemačke snage su u nekoliko kolona napuštale bolnicu, krećući se ka Zavlaci, gde su upale u partizansko-četničke zasede. U borbama je zarobljeno 108 nemačkih vojnika, među kojima oko 30 ranjenika. Oslobođenjem Krupnja bio je utvrđen centar prve slobodne teritorije u zapadnoj Srbiji i istovremeno na teritoriji čitave Srbije.

Nakon oslobođenja Krupnja, pop Vlado i poručnik Martinović su ponovo održali sastanak sa partizanskim rukovodstvom. Bilo je tada predloga da se njihov vojno-četnički odred uključi u Valjevski partizanski odred, ali se od toga odustalo. Martinović se posle sastanka uputio u Loznicu, a Vlado Zečević je nakratko ostao u Krupnju. Kao poznata i popularna ličnost među stanovnicima Krupnja, angažovao se na stvaranju organa narodne vlasti. Zajedno sa Milošem Minićem, Dragojlom Dudićem i Mićom Jeremićem, obilazio je krupanjska sela i razgovarao sa ljudima koji su predlagani za odbornike. Učestvovao je u formiranju Narodnooslobodilačkog odbora u Krupnju i tom prilikom govorio okupljenom narodu. Iako je imao dosta obaveza u zajedničkom Štabu i oko Vojno-četničkog odreda, često je prisustvovao sednicama Narodnooslobodilačkog odbora i učestvovao u njegovom radu na formiranju partizanske bolnice za lečenje i negu ranjenika i naroda, akcijama prikupljanja dobrovoljnih priloga u odeći i obući i dr. Posle formiranja narodne vlasti, Zečević se pridružio Martinoviću u Loznici, gde su vlast uspostavili četnici pod komandom igumana Georgija Bojića Džidže. Iako su Bojić i Vlado bili dobri poznanici, on nije blagonaklono gledao na njegovu i Martinovićevu saradnju sa partizanima, zbog čega sa njima nije želeo da razgovara oko organizacije komandovanja nakon Mistine pogibije. Bez njihovog znanja poslao je kurira na Ravnu Goru i tražio od pukovnika Mihailovića da imenuje novog komandanta. Na insistiranje popa Vlada i Ratka Martinović, Bojić je organizovao preki sud koji je na smrt osudio kafedžiju Lazu Hajdukovića, osumnjičenog za ubistvo Veselina Misite.

Narodnooslobodilački rat

Član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) postao je 1942. godine. U ratu je bio zamenik političkog komesara Valjevskog partizanskog odreda, član Vrhovnog štaba NOV i POJ, član Izvršnog odbora AVNOJ-a i poverenik Verskog odsjeka Prvog zasjedanja AVNOJ, član Nacionalnog komiteta oslobođenja Jugoslavije (NKOJ) i poverenik za unutrašnje poslove.

Posleratni period

Posle oslobođenja Jugoslavije, nalazio se na raznim odgovornim dužnostima. Bio je ministar unutrašnjih poslova FNRJ u Vladi FNRJ; ministar građevina i saobraćaja u Vladi NR Srbije (1952—1953); predsednik Saveznog veća Savezne narodne skupštine (1954—1960); predsednik Odbora za organizaciju vlasti i upravu Savezne skupštine. Član Saveznog izvršnog veća (SIV) bio je od januara 1953. godine. Bio je poslanik Republičke Ustavotvorne i Savezne narodne skupštine, član Saveznog odbora SSRN Jugoslavije, Predsedništva Saveznog odbora SUBNOR i drugo. Imao je čin rezervnog pukovnika JNA.

Preminuo je u Beogradu, 26. oktobra 1970. godine. Sahranjen je u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.

Knjige i odlikovanja

Napisao je tri knjige:

• U noći, susret, Beograd 1963.
• I to da se zna, Beograd 1968. i
• Raste ustanak, Zagreb 1968.

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden narodnog oslobođenja, Orden partizanske zvezde prvog reda, Orden Republike sa zlatnim vencem, Orden zasluga za narod prvog reda, Orden bratstva i jedinstva prvog reda i dva Ordena za hrabrost.

Galerija

• 
  Vlado Zečević sa grupom boraca Pratećeg bataljona
• 
  Vlado Zečević i Fjodor Mahin, 1942. godine
• 
  Vlado Zečević
• 
  Vlado Zečević sa grupom rukovodilaca NOB
• 
  Vlado Zečević i Mitra Mitrović, novembra 1943.
• 
  Vlado Zečević i mitropolit Josif novembra 1944.
• 
  Spomenik u Loznici

Literatura

• Ko je ko u Jugoslaviji — biografski podaci o jugoslovenskim savremenicima. Beograd: Sedma sila. 1957.  COBISS.SR 4864263
• Ko je ko u Jugoslaviji — jugoslovenski savremenici. Beograd: Hronometar. 1970.  COBISS.SR 4897031
• Enciklopedija Jugoslavije tom VIII. Zagreb: Jugoslavenski leksikografski zavod. 1971.  COBISS.SR 48253703
• Vojna enciklopedija tom X. Beograd. 1975.  COBISS.SR 73016839
• Mitrović, Dojčilo (1975). Srbija u Narodnooslobodilačkoj borbi — Zapadna Srbija 1941. Beograd: Nolit.  COBISS.SR 127148039
• Mladenović, Stanko (1975). Pop Vlada Zečević. Beograd: Rad.  COBISS.SR 117476103
• Martinović, Ratko (1979). Od Ravne Gore do Vrhovnog štaba. Beograd: Rad.  COBISS.SR 33920015
• Popović, Razumenka Zuma (1981). Spomenici Narodnooslobodilačke borbe i revolucije SR Srbije 1941—1945. Beograd: Narodna armija.  COBISS.SR 49469447

Spoljašnje veze

• „Vlada Zečević: Polsednji susret sa Lolom”. yugopapir.com. n.d.