Vlado Strugar

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
vlado strugar
Vlado Strugar
Lični podaci
Datum rođenja(1922-12-28)28. decembar 1922.
Mesto rođenjaDonji Ulići, kod Cetinja, Kraljevina SHS
Datum smrti24. avgust 2019.(2019-08-24) (96 god.)
Mesto smrtiBeograd, Srbija
Profesijavojno lice,
istoričar
Delovanje
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba
SlužbaNOV i PO Jugoslavije
Jugoslovenska narodna armija
1941 — 1971.
Činpukovnik
Odlikovanja
Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima
Orden narodne armije sa zlatnom zvezdom Orden za hrabrost Orden za vojne zasluge sa zlatnim mačevima
Partizanska spomenica 1941.

Vlado Strugar (Donji Ulići, kod Cetinja, 28. decembar 1922 — Beograd, 24. avgust 2019) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, srpski istoričar i književnik, pukovnik JNA, član Vojnoistorijskog instituta (VII) u Beogradu, Makedonske akademije nauka i umetnosti (MANU), Srpske akademije nauka i umjetnosti (SANU), Crnogorske akademije nauka i umjetnosti (CANU) i Senata Republike Srpske.[1][2][3]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je 28. decembra 1922. u mjestu Donji Ulići, kod Cetinja. Gimnaziju je učio u Cetinju i položio veliku maturu na proleće 1941. godine.[3]

Učesnik je Narodnooslobodilačke borbe od 1941. godine. Posle rata je imao čin pukovnika i nalazio se na raznim dužnostima u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA), od čega najviše u Vojnoistorijskom institutu (VII) u Beogradu.[3] Penzionisan je iz aktivne vojne službe 1971. godine.

U Sarajevu je započeo studije prava 1946. godine, koje nije završio. U Beogradu je slušao nastavu i završio: Institut društvenih nauka 1953. godine, zatim Višu vojnu akademiju JNA 1957, a 1964. godine je magistrirao na Filozofskom fakultetu u Beogradu.[4] Doktorirao je u oblasti istorijskih nauka na Akademiji nauka u Moskvi, 1968. godine[3], sa tezom Narodnooslobodilački rat Jugoslavije.

Član Crnogorske akademije nauka i umjetnosti (CANU) je postao od njenog osnivanja 1973,[5] Makedonske akademije nauka i umetnosti (MANU) 1981, a Srpske akademije nauka i umjetnosti (SANU) 1994. godine. Član je i Udruženja književnika Srbije (UKS). Senator Republike Srpske postao je u prvom sazivu Senata (1996—2008). Na Dvanaestom kongresu SKJ, 1982. godine, izabran je za člana Centralnog komiteta SKJ.

Bio glavni i odgovorni urednik naučnog časopisa Vojnoistorijski glasnik (1963—1967) i, posle, Jugoslovenskog istorijskog časopisa (1970—1973). Nalazio se među osnivačima, te je izabran za predsednika Crnogorskog sabora srpske sloge (1992—1997), rodoljubivog udruženja za prosvetu i kulturu.[5]

Dobitnik je nagrade „Zlatno pero Srpskog trojstva“, koju mu je Univerzitet u Prištini dodijelio 1997. godine.[3]

Nosilac Partizanske spomenice 1941. i drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem, Orden zasluga za narod sa srebrnim zracima, Orden narodne armije sa zlatnom zvezdom, Orden za hrabrost i Orden za vojne zasluge sa zlatnim mačevima.

Aktivno se zalagao za očuvanje državnog zajedništva Srbije i Crne Gore u okviru nekadašnje Savezne Republike Jugoslavije (1992—2003), a potom i u okviru Državne zajednice Srbije i Crne Gore (2003—2006). Početkom 2005. godine, postao je jedan od osnivača Pokreta za evropsku državnu zajednicu Srbije i Crne Gore u Srbiji.[6]

Bibliografija[uredi | uredi izvor]

Objavio je veliki broj knjiga iz istorije i književnosti. Dela su mu prevođena na ruski, poljski, češki, engleski i nemački jezik. Neka od njegovih dela su:

  • Dela iz istorije:
    • Socijalna demokratija o nacionalnom pitanju jugoslovenskih naroda (1956),
    • Rat i revolucija naroda Jugoslavije (1962),
    • Jugoslovenske socijalističke stranke 1914—1918. (1963),
    • Socijaldemokratija o stvaranju Jugoslavije (1965),
    • Jugoslavija 1941—1945. (1969),
    • Jugoslavija u ratu 1941—1945. (BIGZ, 1975),
    • Jugoslavija federacija i republika (1976),
    • Юgoslaviя v ogne voйnьі 1941—1945 (1985),
    • Velika buna Crne Gore 1988—1989 — izbor dokumenata (1990),
    • Povelja Jugoslavije (ustav države i društva) (1990),
    • Srbi, Hrvati, Slovenci i Treća Jugoslavija (1991),
    • Yugoslavia on the Boundary between East and West (1992),
    • Crnogorski sabor srpske sloge (1994),
    • Osamdeset godina jugoslovenske države (1999),
    • Jugoslavija u knjigama istoriografskim (2007),
    • Srpstvo Janka Vukotića i Mitra Martinovića (2008),
    • Vladar Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca (2010).

Vidite još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Preminuo akademik Vlado Strugar
  2. ^ Bt., D. (25. 8. 2019). „Poslednji iz plejade velikana”. Večernje novosti. Pristupljeno 3. 9. 2019. 
  3. ^ a b v g d „Vlado Strugar”. canu.me. Pristupljeno 4. 2. 2024. 
  4. ^ Vlado Strugar 2010, str. 285.
  5. ^ a b Vlado Strugar 2010, str. 286.
  6. ^ Večernje novosti (2005): I naša je Crna Gora

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Jugoslovenski savremenici — Ko je ko u Jugoslaviji. „Hronometar“, Beograd 1970. godina.
  • Strugar, Vlado (2010). Srpstvo Janka Vukotića i Mitra Martinovića — Beleška o autoru. Podgorica: Književna zadruga Srpskog narodnog vijeća Crne Gore. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Владо_Стругар&oldid=27351686”