Voda (staroslovenska mitologija)

Vodene vile

Voda u staroslovenskoj mitologiji zauzima značajno mjesto i predstavlja neizostavan segment magijskih obreda i rituala.

Ljekovita voda

U magijskim ritualima i obredima važna je takozvana ljekovita voda. Voda koja se smatra ljekovitom i koja se koristi u ritualima može biti voda sa izvora ili voda koja se u toku rituala kupanja mrtvog sliva niz mrtvačke mošti. U ljekovitoj vodi se umiva ili kupa, a ponekad se ta voda pije. Koristili su je i kao sastojak u nekim složenijim magijskim recepturama. Korišćena je takođe za proricanje budućnosti. Ostaci kulta posvećenog vilama vide se u obredu prinošenja žrtava čuvaricama izvora i taj običaj je još veoma rasprostranjen. Prema vjerovanju Slovena, svako ko se napije vode iz nekog nepoznatog izvora treba da baci novčić u tu vodu, ili da na obližnje drvo ili grm okači krpicu, traku ili konac.

Nenačeta voda

Nenačeta voda se smatra veoma ljekovitom. Može se naći u pojedinim šumskim pećinama. Ime je dobila zbog toga što potiče iz htonskih zemljanih dubina i nije imala kontakta sa svjetlošću. Ovakva voda ima magijska dejstva. Koristila se za spremanje česnice, umivanje i kupanje djece za Božić.

Voda adžijazma

Kada se izvode posebni rituali nad nenačetom vodom, smatra se da je to voda andžijazma. Upotrebljavala se za borbu protiv vampira. Ova voda se smatra ljekovitom. Kapela Svete Petke u Beogradu se nalazi na izvoru vode koja se u narodu zove andžijazma. Vjeruje se da je ljekovita i da pomaže u liječenju očnih bolesti. Ta voda se smatra osvećenom i bogojavljenskom, zahvaćenom na kraju nekrštenih dana u rano jutro.

Voda sa nakovnja

Nakovanj se smatrao mističnim predmetom. Pred Božić ga kovači kade, posipaju vinom i tako se mole. Postoji veoma star običaj koji podrazumijeva da svi kovači određenog dana lupe čekićem od nakovanj da bi utvrdili magični lanac kojim je okovan đavo.

Voda Zaborava

Termin voda zaborava se odnosi na vodu koja je zamrznuta. Činom zamrzavanja voda dobija mistične osobine. U mitologiji ova voda izaziva gubitak pamćenja. Prema vjerovanjima, ko popije tu vodu izgubi pamćenje ili biva zaboravljen od svih.

Izvori:

• Nenad Gajić: Slovenska mitologija, Laguna, Beograd, 2011.
• Veselin Čajkanović: Stara srpska religija, Beograd 1994.
• Sreten Petrović: Srpska mitologija u verovanju, običajima i ritualima, Beograd, 2015.
• Spasoje Vasiljev: Slovenska mitologija, Srbobran, 1928.
• Dr Josip Mal: Istorija slovenskog naroda, Ljubljana, 1939.
• Timar Merseburški: Hronika, 1012-1018
• Helmold: Hronika Slovena, 1171.
• Povest minulih leta ili Nestorova hronika, XI vek