Gazel
Gazel (arapski jez. غزل, Ġazal), arapska ljubavna pesma, vrsta ljubavnog pesništva.[1]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Gazel je arapska ljubavna pesma, preteča arapskog gazela je uvod kaside, koji se nazivao nesib, a u kojem pesnik opisuje svoju tugu zbog razdvajanja od voljene osobe. Svoj procvat kao poseban literarni rod gazel doživljava u 7. i 8. veku u Meki i Medini, gde ga je negovala aristokratija. U ovom periodu gazel se bavi odnosom prema voljenoj ženi u realističkom i osećajnom maniru.[2] U periodu od 8-9. veka u iračkim gradovima se razvija gazel koji ima dvorsko-viteški karakter u kojem je obožavana žena prikazana kao daleki, nedostižni ideal.[3]
Gazel u Španiji[uredi | uredi izvor]
U muslimanskoj Španiji gazel se dalje razvija u strofično pesništvo, a pesme su se često izvodile uz muziku i spevane po narudžbi za muzičare.[2]
Gazel u Persijskoj književnosti[uredi | uredi izvor]
Gazel se javlja i u persijskoj književnosti. Gazel se u persijskoj književnosti pojavio u 9. veku. Pretpostavlja se da gazel u persijskoj književnosti vodi poreklo od persijskih narodnih pesama, mada se ne isključuje veza sa arapskim gazelom. Razlika između arapskog i persijskog gazela je u tome što je u arapskom gazelu tematika isključivo ljubavna, dok je persijski gazel lirska pesma. Gazel u Persiji je imao svoj procvat između 13-16. v. Najistaknutiji pesnik gazela je Hafiz.[2]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Klasična arapska poezija”. Virtuelna biblioteka Srbije. Pristupljeno 2. 11. 2018.[mrtva veza]COBISS.SR 517301652
- ^ a b v Smailagić, Nerkez (1990). Leksikon islama. Sarajevo. str. 200. ISBN 978-86-01-01813-6.COBISS.SR 17764864
- ^ „Kulturno-istorijska uslovljenost nastanka arapske gradske ljubavne lirike-gazela”. Virtuelna biblioteka Srbije. Pristupljeno 2. 11. 2018.[mrtva veza]COBISS.SR 512995221
