Galerija likovne i muzičke umetnosti SANU
| Galerija likovne i muzičke umetnosti SANU | |
| |
| Palata SANU u kojoj je u prizemlju smeštena Galerija | |
| Vrsta: | Državna ustanova |
| Osnovana: | 1969. |
| Sedište: | Knez Mihailovoj 35 Beograd  Srbija
|
| Upravnik: | Akademik Dušan Otašević |
| Zamenik upravnika: | Jelena Mežinski-Milovanović |
| Šef izložbenog salona: | Rada Maljković |
| Struktura: |
|
| Veb prezentacija | http://www.sanu.ac.rs |
Galerija likovne i muzičke umetnosti SANU jedna je od od organizacionih jedinica u sastavu Akademije, koja se pored sakupljanja i čuvanje predmeta iz oblasti likovne umetnosti, koji su u vlasništvu Srpske akademije nauka i umetnosti, bavi i organizovanjem izložbi iz oblasti umetnosti, nauke i kulture, izdavanje publikacija, organizovanjem predavanja, koncerata, promocija, stručnih skupova itd.
Sastavni deo Galerije čine umetnička dela sakupljena od osnivanja Društva srpske slovesnosti 1841. a zatim tokom delovanja Srpskog učenog društva (osnovanog 1986), kao i Srpske kraljevske akademije (osnovane 1986) koja ih je nasledila i koja je posle Drugog svetskog rata prvo delovala pod nazivom Srpska akademije nauka, a potom od 1960. kao Srpska akademija nauka i umetnosti.
Galerija spada u najposećenije u Srbiji. Na preko 190 izložbi, od velikog značaja za nacionalnu kulturu u najširem smislu, iz oblasti umetnosti i nauke, prosečan broj posetilaca po jednoj izložbi bio je oko 30 000, a prosečan godišnji broj posetilaca, samo izložbi, bio je oko 180.000.[1]
Aktuelni upravnik Galerije Srpske akademije nauka i umetnosti je akademik Dušan Otašević.
Položaj i smeštaj[uredi | uredi izvor]
Galerija u Beogradu[uredi | uredi izvor]
- Položaj
Galerija likovne i muzičke umetnosti SANU nalazi se u staroj četvrti Beograda u Knez Mihailovoj ulici broj 35. u palati SANU koja ima status spomenika kulture, i koja svojim izgledom i položajem dominira centrom Beograda i jednom od najlepših prestoničkih ulica.
Lokacija objekta u najprometnijoj pešačkoj zoni Beograda, između više muzeja fakulteta, biblioteka, galerija i stranih kulturnih centara, obezbeđuje Galeriji dobru pristupačnost i stalnu i veliku posećenost.[1]
- Smeštaj
Galerija Srpske akademije nauka i umetnosti smeštena je u adaptiranom delu palete SANU, izgrađene 1924. godine. Sam prostor je nenamenski kako za izložbene delatnosti tako i za čuvanje umetničkih dela.
Veliki broj umetaničkih dela koji je od osnivanja SANU smešten u brojnim prostorijama, holovima i svečanoj sali Akademije, kao sastavni deo njenog enterijera, poslužio je kasnije kao osnova za osnivanje Akademijine Umetničke zbirke.
Galerija raspolaže izložbenim prostorom površine od oko 550 m², kako za potrebe izložbene delatnosti, delimično ili u celini, tako i za povremeno izlaganje dela iz Umetničke zbirke SANU i održavanje koncerata, predavanja itd.
Galerija u Novom Sadu[uredi | uredi izvor]
Pored Galerije u Beogradu, Srpska akademija nauka i umetnosti ima izložbeni prostor i u svome Ogranku u Novom Sadu, u starom zdanju Platoneuma.[2]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Galeriju Srpske akademije nauka i umetnosti osnovala je SANU s kraja sedme decenije 20 veka. Od svog osnivanja Galerija nije samostalna, već je jedna od organizacionih jedinica u sastavu Akademije.[1] Galerija je po osnivanju smeštena u prostor na uglu ulica Knez Mihailove i Vuka Karadžića, za čiju adaptaciju je 1967. godine projekat uradio arhitekta Grigorije Samojlov. Odlično komponovani enterijer ostavio je prostor i mogućnosti za dodatno oplemenjivanje tokom narednih godina, tako da su ga do današnjih dana obogaćivali naši brojni eminentni umetnici.[3][4]
U saradnji sa Narodnim muzejem u Beogradu 1973. obučen je stručan konzervator i restaurator, što je Galeriji, omogućilo da osnuje konzervatorski atelje, i vodi brigu o umetničkim delima u posedu SANU. Danas se konzervacijom i restauracijom predmeta Umetničke zbirke SANU bave stručnjaci Narodnog muzeja u Beogradu.
Prva postavka iz Umetničke zbirke Srpske akademije nauka i umetnosti u Galeriji izložena je 1982. godine pod nazivom Umetnička zbirka SANU. Postavka se od tada neprestano preuređuje, dopunjava i povremeno prikazuje javnosti, bilo u prostoru Galerije bilo u obliku zbirki manjeg obima (oko 50 dela), kao tematska celina, u brojnim galrijama i muzejima izvan SANU.
Umetnička zbirke SANU[uredi | uredi izvor]
Na skupu održanom 1969. godine u Odeljenju likovne i muzičke umetnosti SANU Ljubica Sokić, dopisni član SANU, predložila je zaposleni u novoosnovanoj Galeriji da popišu umetnička dela u vlasništvu SANU prema muzeološkim principima. Ta godina se formalno smatra i godinom početka evidentiranje i formulisanje Umetničke zbirke Srpske akademije nauka i umetnosti. U aprilu 1970. Odeljenje je zaključilo da u daljoj budućnosti Akademija treba da predvidi osnivanje stalne Galerije, u kojoj bi bili zastupljeni naši najbolji likovni predstavnici“. Tako je definisana potreba za formiranjem stalne postavke Akademijine Zbirke.
Sistematsko otkupljivanje umetničkih dela za Umetničku započeto je 1972. godine. Zbirka se neprestano uvećavala, otkupima ali mnogiobrojnim poklonima umetnika članova SANU, njihovih porodica i drugih darodavaca, koje je odobravala Komisija za otkupe i poklone SANU. Zbirka danas broji oko 2.800 inventarskih jedinica (zbirka ima i do 3.500 predmeta, jer mnogi nose jedan inventarni broj sa različitim indeksima).[5]
U vreme konačnog „uobličavanja i ozvaničenja“ Umetničke zbirke Srpske akademije nauka i umetnosti 1968/1969. godine kolekciju je činilo devedeset dela.
Umetnička zbirka Srpske akademije nauka i umetnosti koja pretežno sakuplja, dela članova Akademije od njenog osnivanja, odnosno dela vezana za određeni period, uglavnom 19. i 20. vek, trentno poseduje predmete iz oblasti likovne umetnosti oko 270 umetnika, od toga 50 članova SANU (njih je ukupno 72, ali Galarija ne poseduje dela svih akademika).[5]
Kada je reč o tehnikama Umetnička zbirka Galerije SANU poseduje; slike - ulja, tempere, pastele, zatim crteže i grafike u različitim tehnikama, skulpture u bronzi, gipsu, kamenu, drvetu, radove u kombinovanoj tehnici, akvarelisane fotografske portrete itd.
Rukovođenje i finansiranje[uredi | uredi izvor]
Galerijom rukovodi direktor u skladu sa odlukama koje donosi Stručni savet Galerije, a nad njom prava i dužnosti osnivača vrši SANU.
Osnovnu delatnost Galerije, neposredno finansira SANU, sredstvima Ministarstvo za nauku, tehnologiju i razvoj. Pojedine projekte Galerije dodatnim sredstvima finansira Ministarstvo za kulturu Republike Srbije i Sekretarijata za kulturu Skupštine grada Beograda. Manji deo sredstva Galerija povremeno obezbeđuje od donatora (sponzora).[5]
Delatnosti[uredi | uredi izvor]
Osnovna delatnost Galerije Srpske akademije nauka i umetnosti je;
- organizovanje problemskih, studijskih, tematskih, retrospektivnih, monografskih izložbi iz oblasti umetnosti, nauke i kulture,
- izdavanje publikacija,
- organizovanje predavanja vezanih za izložbe,
- sakupljanje i čuvanje predmeta iz oblasti likovne umetnosti koji su u vlasništvu Srpske akademije nauka i umetnosti.
- organizovanje stalnog muzičkog programa – koncerata,
- organizacija predavanja – praćena filmskim i projekcijama slajdova,
- organizacija promocija,
- organizacija stručni skupova,
- dodele nagrada iz Fonda Ivan Tabaković i fonda Stanojlo Rajičić.[1]
Izdavačka delatnost Galerije SANU[uredi | uredi izvor]
Izdavačka delatnost Galerije Srpske akademije nauka i umetnosti odvija se paralelno sa izložbenom delatnošću, od 1968. godine, i sastoji se u izdavanju publikacija koje prate sve izložbe. Ako se odnose na izložbu umetnika člana SANU, publikacije imaju formu monografije. Publikacije su sa studijskim tekstovima istoričara umetnosti, kritičara, književnika, uglednih istraživača.[6]
Za urednika prvog kataloga izložbe u Galeriji Srpske akademije nauka i umetnosti, publikacije koja je vođena kao „vanserijsko izdanje Predsedništva SANU“, u tiražu od 1.300 primeraka, članovi Odeljenja izabrali su dopisnog člana Nedeljka Gvozdenovića. On je ubrzo određen i za stalnog odgovornog urednika nove edicije Akademijinih publikacija koje je pripremala Galerija. Ivan Tabaković je davao grafička rešenja tih prvih kataloga.
Publikacije koje su pratile tematske izložbe sadrže naučnoinformativne tekstove i kataloške priloge. Do sada je štampano 112 knjiga u ovoj seriji koja nosi naziv Galerija Srpske akademije nauka i umetnosti.
Pored kataloga Galerija objavljuje i vodiče, deplijane i kataloge manjeg obima za one delove Umetničke zbirke koji su bili izlagani kao celine, a od 1982. godine Galerija izdaje publikacije koje prate koncerte.
Štampaju se i mesečni repertoari, plakati i programi koncerata,[a] pozivnice i različite prigodne reprodukcije umetničkih dela.
Muzički program Galerije SANU[uredi | uredi izvor]
Sa redovnim organizovanjem koncerata, Galerija je započela 1982. godine. Ideju Odeljenja likovne i muzičke umetnosti SANU o održavanju koncerata u SANU realizovao je kompozitor, akademik Stanojlo Rajičić, koji je ovu aktivnost osnovao i vodio je do kraja života. Pod njegovim rukovodstvom u organizovano je preko hiljadu koncerata.
Muzički program Galerije danas uređuje akademik Dejan Despić, kompozitor i sekretar Odeljenja likovne i muzičke umetnosti.
Do marta 1984. koncerti su se u toku muzičke sezone (koja traje od početka oktobra do kraja juna) redovno održavali jedanput, a od tada dva puta nedeljno. Što se programa tiče, u početku naglasak je bio na autorskim koncertima članova SANU, usledile su potom večeri muzike, da bi potom preovladao standardni repertoar jedne koncertne sale (umetnička svetska i domaća muzika nastala u periodu od srednjeg veka do savremenog doba) i povremeni koncerti srpske tradicionalne muzike.
Galerija je januara 1996. nabavila i novi, kvalitetan koncertni klavir marke „Bechstein“. Godine 2001. SANU je osnovala Fond Stanojlo Rajičić, koji služi za nagrađivanje najboljeg solističkog koncerta u jednoj sezoni. Izvođači redovno i bez izuzetka koncertiraju bez ikakvog honorara.
Do kraja koncertne sezone 2006/2007. u Galeriji su održana 1.722 koncerta. Trenutno je u toku 26. sezona i broj održanih koncerata prelazi 1.750.[7]
Koncerti u Galeriji održavaju se ponedeljkom i četvrtkom od 18 časova, a koncertna sezona traje od početka oktobra do kraja juna svake godine. Odziv publike je odličan, pored ostalog i zato što je ulaz slobodan.
Radno vreme[uredi | uredi izvor]
- Izložbeni salon
- Radno vreme Izložbenog salona Galerije, tokom koncertne sezone, je svakog dana, osim ponedeljka, od 10 do 21 čas, izuzev četvrtkom kada je radno vreme od 11 do 16 časova.
- Kada se u Galeriji ne održavaju koncerti (izvan koncertne sezone), radno vreme Galerije za posetioce izložbi je svakog dana od 10 do 21 čas.
- Koncertni podijum
- U vreme koncertne sezone, koja traje od početka oktobra do kraja juna u Galeriji se održavaju koncerti ponedeljkom i četvrtkom od 18 časova.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Galerija svake godine izdaje knjigu Programi koncerata u Galeriji.
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g „Galerija SANU”. Arhivirano iz originala 13. 05. 2016. g. Pristupljeno 25. 5. 2016.
- ^ „Izložbena delatnost Galerije SANU”. Arhivirano iz originala 10. 05. 2016. g. Pristupljeno 25. 5. 2016.
- ^ M. Prosen, Posleratni opus arhitekte Grigorija Samojlova, DaNS 49, Novi Sad 2005, 46–48.
- ^ M. Prosen, Arhitekta Grigorije Samojlov, katalog izložbe, Beograd 2006.
- ^ a b v „Umetnička zbirka SANU”. Arhivirano iz originala 12. 05. 2016. g. Pristupljeno 25. 5. 2016.
- ^ „Izdavačka delatnost Galerije SANU”. Arhivirano iz originala 12. 05. 2016. g. Pristupljeno 25. 5. 2016.
- ^ „Muzički program Galerije SANU”. Arhivirano iz originala 11. 06. 2016. g. Pristupljeno 25. 5. 2016.
