Geografija Iraka
Geografija Iraka je raznovrsna i može se podeliti u četiri glavna regiona: pustinjski (zapadno od Eufrata), gornju Mesopotomiju (između Tigra i Eufrata), severno pobrđe Iračkog Kurdistana i donju Mesopotamiju, aluvijalnu ravan od Tikrita do Persijskog zaliva.
Planine na severoistoku su nastavak alpskog sistema koji se pruža na istok od Balkana kroz južnu Turski, severni Irak, Iran i Avganistan sve do Himalaja. Pustinjsk region se nalazi u jugozapadnim i centralnim pokrajinama uz granicu sa Saudijsku Arabiju i Jordan i geografski pripada Arabijskom poluostrvu.
U Iraku je pronađena glinena pločica koja se smatra za najstariju poznatu mapu. Pronađena je 1930. tokom iskopavanja u Nuzi Jorgan Tepeu, kod gradova Harana i Kirkuka, oko 320 km severono od Vavilona. Tablica, veličine 173 mm × 193 mm, se obično datuje u dinastiju Sargona od oko 2500-2300. p. n. e.
Položaj i granice[uredi | uredi izvor]
Irak se graniči sa Iranom (1.458 km) na istoku, Saudijskom Arabijom (814 km) i Kuvajtom (242 km) na jugu, Sirijom (605 km), Jordanom (181 km) i Turskom 331 (km) na zapadu. Dužina obale je 58 km.
Irak se nalazi između 29° i 38 °CGŠ i 39° i 49° IGD (mali deo Iraka se nalazi zapadno od 39° IGD). Zauzima površinu od 437.072 km² i po tome je 59. država na svetu.
Reljef[uredi | uredi izvor]
Većina geografa deli državu u četiri bolasti: pustinju na jugu i jugozapadu, oblast između gonjih tokova Tigra i Eufrata, pobrđe na severu i severoistoku i aluvijalnu ravnicu u donjem toku Tigra i Eufrata.
Gornja Mesopotamija[uredi | uredi izvor]
Gornja Mesopotamija se prostire između reke Tigar severno od grada SamaraSamare i Eufrara severno od Hita i deo je veće koja se širi u Siriju i TurskaTursku. Reke u ovoj ovlasti teku kroz dubore doline i navodanjavanje je ovde teže nego u donjem toku. Veći deo ove zone se može podvesti pod pustinju.
Donja Mesopotamija[uredi | uredi izvor]
Donja Mesopotamija je aluvijalna ravnica koja počinje severno od Bagdada i širi se prema Persijskom zalivu. Cela oblast je rečna delta isprepletena kanalima između dve reke Tigra i Eufrata.
Severni Irak i Irački Kurdistan[uredi | uredi izvor]
Sirijska i Arbijska pustinja[uredi | uredi izvor]
Klima[uredi | uredi izvor]
Irak se nalazi u suvoj klimatskoj zoni. Leta su vruća i s malo padavina, a zime blage i vlažne. Dok u Sirijskoj pustinji mogu proći godine a da ne padne kiša, u planinskoj regiji na severoistoku zemlje zimi pada sneg. Godišnji nivo padavina u ovom području prelazi 1000 milimetara, dok je u Mesopotamiji količina padavina uglavnom manja od 30 milimetara. U Bagdadu, koji je smešten i u njenom središtu, prosečna temperatura u januaru iznosi 9 °C, a u julu 33 °C. Temperaturne vrednosti neretko leti pređu ekstremnu granicu od 50 °C.
Hidrografija[uredi | uredi izvor]
Regija između reka Eufrata i Tigra naziva se Mesopotamija i predstavlja žitnicu bliskoistočnih zemalja. Reke teku kroz Irak sa severozapada prema jugoistoku. Središnji delovi njihovih tokova natapaju polja i plantaže agruma i palmi datulja podignute na mestu posečenih šuma u kojima su najzastupljenija bila stabla hrasta, platana, vrbe i topole. Donje tokove ovih reka prate močvarna područja s puno trske koja su stanište brojnih ptica selica. Oko 150 kilometara severno od ušća u Persijski zaliv Eufrat i Tigar se spajaju u reku Šat el Arab. Iračka morska obala duga je oko 60 kilometara. Na zapadu toka reke Eufrat reljef se postupno uspinje prelazeći u Sirijsku pustinju, koja se prostire i po susednim zeljama. U ovom prirodnom prostoru vegetacija je pustinjska s tek pokojim grmom trave ili trnovitim trajnicama.