Georgije Pisida

Georgije Pisida (grč. Γεώργιος ὁ Πισίδας) bio je vizantijski književnik i istoričar iz 7. veka.

Rođen je u oblasti Pisidija u unutrašnjosti jugozapadne Male Azije.

Georgije Pisida pripada među najznačajnije vizantijske pesnike profane poezije, koja je u Vizantiji u načelu doživela neuspeh. Pisida je za vreme vladavine cara Iraklija (610.–641.) bio đakon sv. Sofije i hartofilaks (čuvar arhiva) u Carigradu. Smatran je najboljim profanim pesnikom Vizantije: jednostavan je, tečan i dosledno veran jampskom trimetru. Heksametrom piše samo jednu jedinu pesmu. Od Pisidinih pesama sačuvano je dosta: pesma posvećena Iraklijevom dolasku u Carigrad, pohvala povodom Iraklijeve pobede nad Persijancima, pesma o odbijanju napada Avara i Slovena na Carigrad 626, Iraklijada, koja slavi cara i zaštitnika u dva epska pevanja, pesma u čast pronalaženja svetoga krsta, poetsko razmatranje O ljudskom životu, pesma O taštini života, dogmatska didaktička pesma protiv jeretika Sevira Antiohijskog, himna posvećena Hristovom vaskrsenju i mnogo drugih pesama, kao i mnogobrojne epigrame na duhovne i svetovne teme.

Najopširnije Pisidino delo jeste Šestodnev (Ἑξαἤμερον), filozofsko-teološka didaktička pesma posvećena stvaranju sveta, s mnogobrojnim istorijskim osvrtima; od toga dela načinjen je jedan slovenski prevod. U Šestodnevu koristi jampski trimetar, a i da bi ispričao istoriju Iraklijevih pohoda primenio je taj isti metar, a da bi bio u skladu sa zakonitostima književnog roda, svoja pričanja je ukrasio retoričkim obrascima. Tako, na primer, odmah posle prikazivanja svetog Trojstva nailazi digresija o Homeru. On upoređuje Iraklija sa Mojsijem koji se bori sa novim faraonom, ili kad je pao car Foka, onda je Iraklije bio sličan Heraklu. Pisida je u Vizantiji uživao veliko poštovanje, a Mihailo Psel se pitao ko je veći pesnik – Euripid ili Pisida.

Literatura

• Barišić, Franjo (1955). „Georgije Pisida”. Vizantiski izvori za istoriju naroda Jugoslavije. 1. Beograd: Vizantološki institut. str. 151—158.