Pređi na sadržaj

Gornja Vrežina

Koordinate: 43° 19′ 26″ S; 21° 59′ 26″ I / 43.323833° S; 21.9905° I / 43.323833; 21.9905
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Gornja Vrežina
Administrativni podaci
DržavaSrbija
Upravni okrugNišavski
GradNiš
Gradska opštinaPantelej
Stanovništvo
 — 2011.Pad 1147
Geografske karakteristike
Koordinate43° 19′ 26″ S; 21° 59′ 26″ I / 43.323833° S; 21.9905° I / 43.323833; 21.9905
Vremenska zonaUTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina295 m
Gornja Vrežina na karti Srbije
Gornja Vrežina
Gornja Vrežina
Gornja Vrežina na karti Srbije
Ostali podaci
Pozivni broj018
Registarska oznakaNI

Gornja Vrežina je naseljeno mesto u gradskoj opštini Pantelej na području grada Niša u Nišavskom okrugu. Nalazi se u istočnom kvadrantu Niške kotline u podnožju Gradca i Detljaka, na 8,5 km od centra Niša. Prema popisu iz 2002. bilo je 1180 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 1290 stanovnika). U naselju se nalaze odvojena odeljenja svih osam razreda osnovne škole „Čegar“.

Istorija[uredi | uredi izvor]

U atarskom prostoru evidentirani su preistorijski i antički nalazi. Na lokalitetu Zanoga, iznad desne rečne obale Nišave, a levo od ušća Suvodolskog potoka, u novoriljanim vinogradima 1934/35. godine nađeni su neolitsko-bronzani predmeti: tvrdo pečene urne bez šara, ćupovi, perle, hrbine itd. Isti lokalitet, pod nazivom Suvodol ispitivao je posle Drugog svetskog rata i Milutin Garašanin (arheolog), a nalaze objavio u delu Preistorija na tlu SR Srbije (Beograd, 1973). Niže današnjeg seoskog naselja prolazio je rimski put Naisus - Raciaria u rimskoj Daciji. Na srednjovekovnu naseljenost Gornje Vrežine posredno ukazuje turski popis 1498. godine, evidentirajući je, pod istim nazivom, kao spahiluk (zeamet) Ibrahim-bega iz Niša, sa 13 domova, 2 samačka, 1 udovičkim domom, sa 2 rajinske vodenice (koje rade cele godine) i sa dažbinama koje iznose 2.498 akči. Prema turskom popisu nahije Niš iz 1516. godine, mesto je bilo jedno od 111 sela nahije i nosilo je naziv Gornja Vrezina, a imalo je 13 kuća, 3 udovička domaćinstva, 4 samačka domaćinstva.[1] O ovom selu ima podataka i u vezi sa niškom bunom 1841. godine kad je zbog delimičnog paljenja dobila manje obeštećenje. Krajem 19. veka (1895. godine) imala je 96 domaćinstava i 946 stanovnika, a 1930. godine u njoj je živelo 160 domaćinstava i 1.254 stanovnika

Posle oslobođenja od Turaka 1878. godine, selo je počelo da jača napuštajući postepeno naturalne i prelazeći na tržišne oblike privređivanja, s primarnom orijentacijom na ratarstvo, stajsko stočarstvo i vinogradarstvo. Relativna blizina Niša doprinela je da se u Gornjoj Vrežini još u kapitalističkoj Jugoslaviji pojavi interes za radnička zanimanja. Posle Drugog svetskog rata, naročito od 1960/62. godine, ovaj interes se pojačao tako da se jedan broj domaćinstava iselio naročito u Naselje Nikola Tesla, većina domaćinstava je prešla na mešovitu privredu, a broj čistih poljoprivrednih domaćinstava se smanjio. Od 1970/75. godine, Gornja Vrežina je postala i imigraciono privlačna. U 1971. godini, u selu su živela 93 poljoprivredna, 170 mešovitih i 13 nepoljoprivrednih domaćinstava.

Saobraćaj[uredi | uredi izvor]

Do Gornje Vrežine se može doći prigradskim linijama 16 PAS Niš - Donja Vrežina - Gornja Vrežina - Malča - Jasenovik - Vrelo, linijom 17 PAS Niš - Donja Vrežina - Gornja Vrežina - Malča - Pasjača - Oreovac i linijom 17L PAS Niš - Donja Vrežina - Gornja Vrežina, kao i linjom PAS Niš— Gornja Vrežina (linija br. 17L).

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Gornja Vrežina živi 952 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 43,1 godina (42,0 kod muškaraca i 44,5 kod žena). U naselju ima 326 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,52.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija[2]
Godina Stanovnika
1948. 1.531
1953. 1.560
1961. 1.539
1971. 1.299
1981. 1.298
1991. 1.290 1.278
2002. 1.147 1.193
Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍[3]
Srbi
  
 1.157 98,05%
Romi
  
 16 1,35%
Crnogorci
  
 3 0,25%
Makedonci
  
 1 0,08%
Jugosloveni
  
 1 0,08%
nepoznato
  
 2 0,16%


Stanovništvo prema polu i starosti[4]
m
ž
? 0
  
  
 1
80+ 10
  
  
 16
75—79 16
  
  
 35
70—74 35
  
  
 30
65—69 42
  
  
 46
60—64 40
  
  
 33
55—59 35
  
  
 35
50—54 48
  
  
 37
45—49 51
  
  
 49
40—44 41
  
  
 43
35—39 39
  
  
 30
30—34 36
  
  
 34
25—29 38
  
  
 42
20—24 47
  
  
 25
15—19 42
  
  
 31
10—14 37
  
  
 28
5—9 39
  
  
 27
0—4 23
  
  
 19
Prosek : 40,3 44,0
Domaćinstva
Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.
Godina popisa 1948. 1953. 1961. 1971. 1981. 1991. 2002.
Broj domaćinstava 227 251 283 276 301 324 342
Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.
Broj članova 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 i više Prosek
Broj domaćinstava 34 77 72 78 38 32 8 1 2 0 3,45
Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu
Pol Ukupno Neoženjen/Neudata Oženjen/Udata Udovac/Udovica Razveden/Razvedena Nepoznato
Muški 520 137 344 30 9 0
Ženski 487 62 344 76 5 0
UKUPNO 1.007 199 688 106 14 0
Stanovništvo po delatnostima koje obavlja
Pol Ukupno Poljoprivreda, lov i šumarstvo Ribarstvo Vađenje rude i kamena Prerađivačka industrija
Muški 291 78 0 0 122
Ženski 213 125 0 0 41
UKUPNO 504 203 0 0 163
Pol Proizvodnja i snabdevanje Građevinarstvo Trgovina Hoteli i restorani Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški 5 15 25 0 15
Ženski 0 0 17 6 2
UKUPNO 5 15 42 6 17
Pol Finansijsko posredovanje Nekretnine Državna uprava i odbrana Obrazovanje Zdravstveni i socijalni rad
Muški 0 1 6 4 9
Ženski 1 1 1 2 13
UKUPNO 1 2 7 6 22
Pol Ostale uslužne aktivnosti Privatna domaćinstva Eksteritorijalne organizacije i tela Nepoznato
Muški 5 0 0 6
Ženski 3 0 0 1
UKUPNO 8 0 0 7

Sport[uredi | uredi izvor]

Fudbalski klub Sloboda iz Gornje Vrežine koji je osnovan 1948. trenutno se takmiči u prvoj niškoj ligi.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ „Istorijski arhiv Niš: „DETALjNI POPIS NAHIJE NIŠ IZ 1516. GODINE“”. Arhivirano iz originala 15. 3. 2012. g. Pristupljeno 15. 7. 2010. 
  2. ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9. 
  3. ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9. 
  4. ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Enciklopedija Niša: Priroda, prostor, stanovništvo; izdanje Gradina - Niš, 1995. g. pp. 20.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Горња_Врежина&oldid=26854439”