Grado

Grado Grado
Grado
Administrativni podaci
Država	Italija
Regija	Furlanija-Julijska krajina
Pokrajina	Gorica
Stanovništvo
Stanovništvo	‍
—	8.614
— gustina	75,52 st./km2
Geografske karakteristike
Koordinate	45° 40′ 40″ S; 13° 23′ 41″ I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	2 m
Površina	114,06 km2
Grado Grado na karti Italije
Ostali podaci
Gradonačelnik	Silvana Olivoto
Poštanski broj	34073
Pozivni broj	0431
Veb-sajt
www.comune.grado.go.it

Grado (ital. Grado, sloven. Градеж, u mesnom govoru Gravo) grad je u severoistočnoj Italiji. To je poznati gradić okruga Gorica u okviru italijanske pokrajine Furlanija-Julijska krajina.

Grado se smatra najsevernijim gradom na Jadranu. Nekada ribarsko naselje danas je poznato primorsko letovalište.

Prirodne odlike

Grad Grado nalazi se u severoistočnom delu Italije, 50 km zapadno od Trsta, sedišta pokrajine. Grado se smatra najsevernijim gradom na Jadranu, a pozadini se pruža močvarno područje istočne Padske nizije. Kod Grada se rečica Notisone uliva u more.

Grado je izgrađen u oblati močvare. Zbog isušivanja kroz naselje je prokopano više kanala, pa grad liči na „malu Veneciju“.

Istorija

Kao primorski grad, ovo mesto je počelo da dobija na značaju tokom 5. veka, u vreme varavarskih upada u severnu Italiju, kada je počelo da služi kao pribežište izbeglicama iz ugorženih gradova u zaleđu. Kada su Langobardi zauzeli obližnju Akvileju, tadašnji akvilejski mitropolit Pavlin se 568. godine sklonio u Grado. Od tog vremena, ovo mesto je postalo rezidencija akvilejskih mitropolita, koji su se vremenom prozvali i patrijarsima. Pošto je nasuprot njima naknadno obnovljena i suparnička jurisdikcija u staroj Akvileji, gradeški ogranak Akvilejske patrijaršije je vremenom postao poznat i kao Gradeška patrijaršija, koja je postojala sve do 1451. godine.

Stanovništvo

Prema rezultatima popisa stanovništva 2011. u opštini je živelo 8.462 stanovnika.

Demografija

1931.	1936.	1951.	1961.	1971.	1981.	1991.	2001.	2011.
5.896	6.005	8.733	9.666	10.043	9.808	9.073	8.728	8.462

Grado danas ima oko 8.500 stanovnika, mahom Italijana. Tokom proteklih decenija broj gradskog stanovništva stagnira.

Partnerski gradovi

• Sankt Lorenzen bei Knittelfeld
• Feistritz bei Knittelfeld

Galerija

• 
  Crkva sv. Evfemije
• 
  Gradsko kupalište
• 
  Vila Bjanki
• 
  Marina u Gradu

Literatura

• Krahwinkler, Harald (2005). „Patriarch Fortunatus of Grado and the Placitum of Riziano” (PDF). Acta Histriae. 13 (1): 63—78. 
• Meyendorff, John (1989). Imperial unity and Christian divisions: The Church 450-680 A.D. Crestwood, NY: St. Vladimir's Seminary Press. 
• Nicovich, John Mark (2009). „The poverty of the Patriarchate of Grado and the Byzantine-Venetian Treaty of 1082”. Mediterranean Historical Review. 24 (1): 1—16. 

Spoljašnje veze

• Zvanični veb-sajt