Debar Maalo
| Debar Maalo | |
|---|---|
 | |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Severna Makedonija |
| Grad | Skoplje |
| Opština | Centar |
| Stanovništvo | |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 00′ 02″ S; 21° 24′ 59″ I / 42.000556° S; 21.416389° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
  Debar Maalo Debar Maalo na karti Severne Makedonije | |
| Registarska oznaka | SK |
Debar Maalo je skopsko naselje u okviru Opštine Centar, na desnoj strani reke Vardar. Debar Maalo se graniči sa Centrom, Taftalidže, Karpošom, Zoološkim vrtom i Gradskim parkom.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Napravili su ga prognani Makedonci iz delova Zapadne Makedonije koji su nasilno raseljeni i svoje novo mesto stanovanja nazvali po etnografskom kraju iz kojeg su došli.
Mesto gde se nalazila ova mahala bilo je jedno od novijih predgrađa Skoplja. Pre toga na ovom mestu su bile bašte i njive. Prve kuće podigli su 1920. godine braća Petar i Andreja Mitrović i Jovan Popović. Došli su sa Golog Brda, Debarskog kraja, kraja koji je posle 1918. godine pripao susednoj Albaniji. Pomenuti Debarci su se 1919. godine naselili u Skoplju, gde su na teritoriji nekadašnje debarske mahale kupovali placeve i gradili kuće. Ovo područje se još uvek nije smatralo urbanim, već je pripadalo području sela Dolno Vodno. Tridesetih godina 20. veka, posle ekonomske krize, stanovnici starog dela Skoplja počeli su da se doseljavaju u Debar Maalo. Napuštanje starih oblasti u Skoplju bilo je posledica teškog privrednog života. Za prodato imanje u starom gradu ili kako su ga zvali Staro Skoplje, mogao se kupiti novi plac na periferiji kuće i namiriti dugovi porodice i sl.
Od Železničke kolonije i Učiteljske škole, do 1920. godine, Debar Maalo je razdvajao prazan prostor u kome su živeli doseljenici. Debarci su bili poznati zidari. Ovaj zanat se prenosio s generacije na generaciju. Retko se ko neki član zidarske porodice bavio drugim zanatom. Žene u Debar Maalu, osim što su radile sve ženske kućne poslove, bavile su se vezom i tako zarađivale[1].
Debar Maalo je uglavnom bilo naseljeno siromašnim ljudima, ali je bilo i „mnogo kuća na sprat“, odnosno kuća bogatijih porodica. Kuće u ovom naselju građene su od tvrdog materijala i šperploče, ali kako su građene prema ekonomskim mogućnostima svakog naseljenika, često su bile bespravne gradnje i bez plana. Unutrašnjost kuća Debar Maala bila je poluurbana, a u nekim porodicama ljudi su spavali na podu. Imali su nameštaj koji su doneli sa starog mesta stanovanja. Nameštaj su činili kreveti, ormarići, stolovi, stolice i sl.
Život u Debar Maalu je bio miran. Debarci su bili sposobni i vredni, a to se posebno odnosilo na Mijake. Međusobni odnosi su bili dobri, ali ipak uz izvesnu razdvojenost. Mijaci su se družili sa Mijačima, Skopljani sa Skopljanima, odnosno među njima je bilo više razumevanja nego sa meštanima doseljenim iz drugih krajeva.
U Debarskom Maalu je bilo nekoliko radnji koje su snabdevale stanovništvo. Nabrojane radnje, mlekare, pekare i dr. Služile su za podmirivanje dnevnih potreba, dok su svi ostali proizvodi snabdevani sa gradskih pijaca i dućana u čaršiji i u gradu. Ovakvim načinom života stanovnici ovog naselja postepeno su se prilagođavali gradskom životu.
Danas je Debar Maalo visoko urbanizovano naselje. Zbog činjenice da se nalazi u samom centru grada, naselje ima prilično visoke cene nekretnina. Debar Maalo je poznat po svom boemskom životu i danas postoji veliki broj restorana.
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Poplava 1962 -
Debar Maalo 2012. -
Debar Maalo 2013. -
Spomenik posvećen Goranu Stefanovskom (1952-2018). Avgust 2021.
U popularnoj kulturi[uredi | uredi izvor]
- Pomenuta u pesmi „Skopje” grupe Leb i sol na albumu Kao kakao.[2]
- U ovom delu Skoplja se nalazi FK Rabotnički.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Ilić, Ljubica (1936). „Debar maalo,”. Skopski Glasnik.
- ^ „Leb i sol - Skopje (Skopje) tekst + prevod na srpski ( Verzija #2)”. lyricstranslate.com (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2022-04-15.