Demografija Afrike

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Karta Afrike sa indeksom ljudskog razvoja (2021).

Populacija Afrike je brzo rasla tokom 20. veka[1] i shodno tome pokazuje da je više mladih ljudi, dodatno pojačan niskim životnim vekom ispod 50 godina u nekim afričkim zemljama.[2][3] Ukupna populacija do 2020. godine procenjena je na više od 1,3 milijarde[4], sa stopom rasta od više od 2,5% godišnje. Ukupna stopa fertiliteta (rođenja po ženi) za podsaharsku Afriku je 4,7 do 2018. godine, najviša u svetu prema Svetskoj banci.[traži se izvor] Najmnogoljudnija afrička država je Nigerija sa preko 206 miliona stanovnika do 2020. godine i stopom rasta od 2,6% godišnje.[5]

Populacija[uredi | uredi izvor]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Alternativne procene afričke populacije, 0–2018 godine (u hiljadama)[uredi | uredi izvor]

Izvor : Univerzitet Groningen[6]

Godina[6] 0. 1000. 1500. 1600. 1700. 1820. 1870. 1913. 1950. 1973. 1998. 2018. 2100.
(procena)
Afrika 16 500 33 000 46 000 55 000 61 000 74 208 90 466 124 697 228 342 387 645 759 954 1 321 000[7] 3 924 421[8]
Svet 230 820 268 273 437 818 555 828 603 410 1 041 092 1 270 014 1 791 020 2 524 531 3 913 482 5 907 680 7 500 000[9] 10 349 323[8]

Udeo Afrike i svetskog stanovništva, 0–2020. godine (% ukupnog svetskog stanovništva)[uredi | uredi izvor]

Izvor : Univerzitet Groningen[6]

Godine[6] 0 1000 1500 1600 1700 1820 1870 1913 1950 1973 1998 2020 2100
(procena)
Afrika 7.1 12.3 10.5 9.9 10.1 7.1 7.1 7.0 9.0 9.9 12.9 18.2[7] 37.9[8]

Vitalna statistika 1950–2021[uredi | uredi izvor]

Registracija vitalnih događaja u većini Afrike je nepotpuna. Sajt Naš svet u podacima pripremio je sledeće procene zasnovane na statističkim podacima Odeljenja za stanovništvo Ujedinjenih nacija.[10]

Sredovečno stanovništvo Živorođeni (hiljade) Smrti (hiljade) Prirodne promene (hiljade) Gruba stopa nataliteta (po 1000) Gruba stopa smrtnosti (po 1000) Prirodne promene (po 1000) Stopa ukupnog fertiliteta Smrtnost odojčadi (po 1000 živorođenih) Životni vek (po godinama)
1950 227 549 10 949 6 063 4 886 48.1 26.6 21.5 6.59 186.6 37.62
1951   232 484   11 200   6 132   5 068 48.2 26.4 21.8 6.59 184.5 37.93
1952   237 586   11 448   6 155   5 293 48.2 25.9 22.3 6.60 181.3 38.44
1953   242 837   11 708   6 188   5 520 48.2 25.5 22.7 6.61 178.0 38.92
1954   248 245   11 941   6 234   5 708 48.1 25.1 23.0 6.61 174.7 39.30
1955   253 848   12 190   6 258   5 933 48.0 24.6 23.4 6.62 171.5 39.80
1956   259 631   12 453   6 312   6 141 47.9 24.3 23.6 6.63 168.9 40.17
1957   265 515   12 717   6 490   6 227 47.9 24.4 23.4 6.64 169.1 40.01
1958   271 430   12 982   6 556   6 427 47.8 24.1 23.7 6.65 166.5 40.30
1959   277 648   13 244   6 459   6 785 47.7 23.2 24.4 6.66 161.0 41.28
1960   284 288   13 538   6 553   6 985 47.6 23.0 24.6 6.67 158.6 41.48
1961   291 178   13 864   6 612   7 251 47.6 22.7 24.9 6.69 156.2 41.87
1962   298 334   14 205   6 670   7 535 47.6 22.3 25.2 6.71 153.9 42.32
1963   305 755   14 531   6 724   7 808 47.5 22.0 25.5 6.71 151.6 42.78
1964   313 466   14 864   6 773   8 090 47.4 21.6 25.8 6.72 149.3 43.25
1965   321 447   15 202   6 887   8 315 47.3 21.4 25.9 6.71 147.6 43.44
1966   329 658   15 559   7 054   8 505 47.2 21.4 25.8 6.72 146.8 43.43
1967   338 160   15 920   7 156   8 764 47.1 21.2 25.9 6.72 144.4 43.65
1968   346 980   16 292   7 210   9 082 46.9 20.8 26.2 6.72 142.6 44.10
1969   356 070   16 689   7 328   9 361 46.9 20.6 26.3 6.71 141.0 44.32
1970   365 450   17 086   7 384   9 702 46.7 20.2 26.5 6.71 139.2 44.78
1971   375 086   17 528   7 423   10 105 46.7 19.8 26.9 6.71 137.1 45.32
1972   384 930   17 939   7 572   10 367 46.6 19.7 26.9 6.71 135.6 45.41
1973   395 212   18 341   7 547   10 794 46.4 19.1 27.3 6.70 133.1 46.15
1974   406 069   18 817   7 658   11 160 46.3 18.9 27.5 6.70 132.0 46.46
1975   417 557   19 324   7 724   11 600 46.3 18.5 27.8 6.69 129.6 46.90
1976   429 573   19 818   7 710   12 109 46.1 17.9 28.2 6.68 126.1 47.64
1977   441 701   20 340   7 764   12 576 46.0 17.6 28.5 6.67 123.6 48.16
1978   454 463   20 861   7 841   13 019 45.9 17.3 28.7 6.66 121.3 48.57
1979   467 976   21 448   7 901   13 546 45.8 16.9 28.9 6.64 118.7 49.10
1980   481 543   21 984   7 986   13 998 45.6 16.6 29.0 6.60 116.4 49.51
1981   495 655   22 490   8 055   14 435 45.4 16.3 29.1 6.56 114.2 49.91
1982   510 540   23 060   8 146   14 914 45.2 16.0 29.2 6.51 111.7 50.28
1983   525 335   23 656   8 633   15 023 45.0 16.4 28.6 6.47 114.1 49.55
1984   540 183   24 153   8 774   15 379 44.7 16.2 28.5 6.41 112.0 49.71
1985   555 653   24 673   8 850   15 823 44.4 15.9 28.5 6.34 109.8 50.09
1986   571 646   25 161   8 891   16 270 44.0 15.6 28.5 6.26 107.0 50.55
1987   588 080   25 632   8 944   16 689 43.6 15.2 28.4 6.20 103.0 50.90
1988   604 511   26 013   9 360   16 653 43.0 15.5 27.5 6.11 105.1 50.43
1989   621 168   26 405   9 072   17 333 42.5 14.6 27.9 6.02 100.5 51.68
1990   638 157   26 758   9 278   17 480 41.9 14.5 27.4 5.91 99.8 51.65
1991   655 040   27 202   9 556   17 646 41.5 14.6 26.9 5.83 100.4 51.49
1992   671 932   27 649   9 850   17 798 41.1 14.6 26.5 5.76 99.7 51.24
1993   689 140   28 063   9 907   18 156 40.7 14.4 26.3 5.67 97.4 51.55
1994   706 488   28 449   10 476   17 973 40.2 14.8 25.4 5.59 96.5 50.52
1995   724 332   28 953   10 080   18 873 40.0 13.9 26.0 5.51 95.0 52.12
1996   742 765   29 395   10 282   19 113 39.6 13.8 25.7 5.42 94.0 52.13
1997   761 224   29 764   10 413   19 351 39.1 13.7 25.4 5.34 92.4 52.31
1998   779 908   30 212   10 806   19 406 38.7 13.8 24.9 5.27 91.7 51.90
1999   799 099   30 849   10 633   20 216 38.6 13.3 25.3 5.22 88.3 52.78
2000   818 952   31 448   10 614   20 833 38.4 13.0 25.4 5.18 85.9 53.35
2001   839 464   32 119   10 728   21 392 38.2 12.8 25.5 5.14 83.4 53.62
2002   860 611   32 750   10 799   21 951 38.0 12.5 25.5 5.10 80.9 54.00
2003   882 349   33 422   10 849   22 574 37.9 12.3 25.6 5.06 78.2 54.42
2004   904 781   34 130   10 876   23 254 37.7 12.0 25.7 5.02 75.5 54.90
2005   927 898   34 950   10 866   24 084 37.6 11.7 25.9 5.00 72.8 55.47
2006   951 740   35 735   10 807   24 928 37.5 11.3 26.2 4.97 70.2 56.14
2007   976 461   36 540   10 784   25 756 37.4 11.0 26.4 4.95 67.7 56.73
2008 1 001 981   37 411   10 769   26 642 37.3 10.7 26.6 4.93 65.3 57.31
2009 1 028 200   38 122   10 679   27 443 37.1 10.4 26.7 4.89 62.9 58.02
2010 1 055 233   38 920   10 652   28 268 36.9 10.1 26.8 4.86 60.9 58.61
2011 1 082 676   39 651   10 594   29 057 36.6 9.8 26.8 4.82 58.9 59.25
2012 1 110 797   40 262   10 562   29 700 36.2 9.5 26.7 4.77 57.0 59.81
2013 1 140 181   40 882   10 569   30 313 35.8 9.3 26.6 4.72 55.4 60.29
2014 1 170 299   41 517   10 590   30 927 35.5 9.0 26.4 4.67 53.9 60.75
2015 1 201 108   42 128   10 647   31 481 35.1 8.9 26.2 4.63 52.5 61.13
2016 1 232 112   42 515   10 652   31 863 34.5 8.6 25.8 4.56 51.3 61.59
2017 1 263 334   43 102   10 695   32 408 34.1 8.5 25.6 4.52 50.0 61.99
2018 1 295 265   43 713   10 763   32 950 33.7 8.3 25.4 4.47 48.8 62.34
2019 1 327 701   44 295   10 841   33 454 33.3 8.2 25.2 4.42 47.7 62.69
2020 1 360 677   44 807   11 390   33 417 32.9 8.4 24.6 4.36 46.4 62.23
2021 1 393 676   45 369   12 038   33 331 32.5 8.6 23.9 4.31 45.4 61.66

Rast populacije[uredi | uredi izvor]

Većina afričkih zemalja ima rasto populacije oko 2%.

Populacija Afrike je 1950. godine iznosila 177 miliona, a porasla je 7,6 puta na više od 1,341 milijarde do 2020. godine.[3]

Porast stanovništva je eksplozivan, sa populacijom ispod 14 godina u fazi eksponencijalnog rasta, što je razlika od skoro ostatka sveta, koji je već u ravnoteži (SAD 1966, Evropa 1969, Meksiko 1990, Latinska Amerika 2000, Indija 2009, Azija 1977).

Od 2019. godine, ukupna populacija Afrike se procenjuje na 1,3 milijarde, što predstavlja 16 odsto svetske populacije.[traži se izvor] Prema procenama UN, populacija Afrike bi mogla da dostigne 2,49 milijardi do 2050. godine (oko 26% od ukupnog svetskog broja) i 4,28 milijardi do 2100. godine (oko 39% od ukupnog svetskog stanovništva).[11] Očekuje se da će broj beba rođenih u Africi u poređenju sa ostatkom sveta dostići približno 37% u 2050. godini.[11][12]

Broj stanovnika Afrike je prvi put premašio milijardu 2009. godine, sa vremenom udvostručenja od 27 godina (stopa rasta 2,6% godišnje).[13]

Rast stanovništva je nastavljen skoro istim tempom, a očekuje se da će ukupna populacija premašiti 2 milijarde do 2038. (vreme udvostručavanja 29 godina, 2,4% godišnje).[5]

Razlog nekontrolisanog porasta stanovništva od sredine 20. veka je smanjenje mortaliteta novorođenčadi i opšte povećanje životnog veka bez odgovarajućeg smanjenja stope fertiliteta, zbog veoma ograničene upotrebe kontraceptivnih sredstava. Dalji faktori koji su generalno povezani sa smanjenom plodnošću uključuju bogatstvo, obrazovanje i učešće žena u radu.[traži se izvor] Nekontrolisani rast stanovništva preti da preplavi razvoj infrastrukture i da osakati ekonomski razvoj..[14][15] Kenija i Zambija sprovode programe za promovisanje planiranja porodice u pokušaju da obuzdaju stope rasta.[16]

Ekstremni rast stanovništva u Africi potaknut je Istočnom Afrikom, srednjom Afrikom i Zapadnom Afrikom, za koje se predviđa da će se tokom 21. veka svoje stanovništvo više nego petostruko povećati. Najekstremnija od njih je Srednja Afrika, sa procenjenim porastom stanovništva za 681%, sa manje od 100 miliona u 2000. na više od 750 miliona u 2100. (skoro polovinu ove brojke vodi Demokratska Republika Kongo, za koju se predviđa da povećanje sa 47 miliona u 2000. na 362 miliona u 2100). Predviđeni rast stanovništva je manje ekstreman u Južnoj Africi i Severnoj Africi, za koje se očekuje da neće sasvim udvostručiti ili utrostručiti svoju populaciju u istom periodu.[11]

  84.00–85.99
  82.00–83.99
  80.00–81.99
  78.00–79.99
  76.00–77.99
  74.00–75.99
  72.00–73.99
  70.00–71.99
  68.00–69.99
  66.00–67.99
  64.00–65.99
  62.00–63.99
  60.00–61.99
  58.00–59.99
  56.00–57.99
  54.00–55.99
  52.00–53.99
  no data
Life expectancy by region in 2021[17]

Population estimates by region (in billions):

2000 2050 2100
Istočna Afrika 0.26 0.85 (+227%, +1.8% p.a.) 1.45 (+458%, +0.6% p.a.)
Centralna Afrika 0.096 0.38 (+296%, +2.1% p.a.) 0.75 (+681%, +0.8% p.a.)
Severna Afrika 0.17 0.37 (+118%, +1.1% p.a.) 0.50 (+194%, +0.3% p.a.)
Južna Afrika 0.051 0.087 (+70%, +0.6% p.a.) 0.094 (+82%, -0.1% p.a.)
Zapadna Afrika 0.23 0.80 (+248%, +2.0% p.a.) 1.48 (+543%, +0.7% p.a.)
Afrika 0.81 2.49 (+207%, +1.7% p.a.) 4.28 (+428%, +0.6% p.a.)
Svet 6.14 9.73 (+58%, +0.5% p.a.) 10.88 (+77%, +0.0% p.a.)

Jezici Afrike[uredi | uredi izvor]

Grupe afričkih jezika
Mapa afričkih jezika

Afrički jezici se dele u pet velikih grupa:

  • afro-azijski jezici koristi se još i naziv semitsko-hamitski jezici - u Africi među njima su najrasprostranjeniji Arapski, Amhara, grupa berberskih jezika, grupa kušitskih jezika (Oromo, Somalijski), Hausa.
  • nilo-saharski jezici - u Keniji (Luo, Masai), u Ugandi (Lango, Ačoli), u Maliju i Nigeru (Songaj grupa, npr. Đerma), u Nigeru i Nigeriji (Kanuri), Sudan, Čad itd.
  • niger-kongoanski jezici - deli se na dve podgrupe: grupa jezika zapadne Afrike (najrasprostranjeniji su Joruba, Igbo, Fulani, Volofski, Mande grupa među kojima su Mandinka, Bambara) i Bantu grupa (najrasprostranjeniji su Svahili, Kirundi, Lingala, Kikongo, Zulu, Šona, Čičeva)
  • kojsanski jezici - govore se u jugoistočnoj Africi (Bocvana, Namibija, Angola) i tipično je prisustvo kliktanja jezikom pri izgovaranju reči, stanovništvo koje govori ove jezike su Bušmani i Hotentoti
  • malgaški jezik koji pripada grupi austronezijskih jezika

Pored ovih pet autohtonih grupa u Africi se govore i indoevropski jezici kao rezultat kolonizacije — afrikanerski je jezik koji se govori u Južnoafričkoj Republici. U bivšim britanskim, francuskim i portugalskim kolonijama su prisutni jezici ovih zemalja u njihovom uobičajenom obliku ili modifikovani u vidu Kreolskih jezika.

Prema procenama u Africi se govori oko 2.000 jezika.[18] Velika lingvistička raznolikost afričkih država (samo u Nigeriji se govori oko 250 jezika, što ujedno predstavlja i jednu od najvećih koncentracija lingvističke raznolikosti u svetu) je dovela do toga da je jezička politika jedna od važnih tema u post-kolonijalnom periodu. U 21. veku su afričke države postale u potpounosti svesne vrednosti koju predstavlja njihova jezička baština. Jezička politika se danas usmerava najviše u smeru multilingvizma. Afrička unija je 2006. godinu proglasila godinom afričkih jezika.[19] Iako se sve češće afrički jezici koriste u medijima ili u obrazovanju, a neki jezici su dobili status državnih jezika kao što je na primer slučaj u Demokratskoj Republici Kongo gde su pored francuskog državni jezici i Lingala, Kikongo, Čiluba i Svahili.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Zinkina J., Korotayev A. Explosive Population Growth in Tropical Africa: Crucial Omission in Development Forecasts (Emerging Risks and Way Out). World Futures 70/2 (2014): 120–139 Arhivirano 23 avgust 2016 na sajtu Wayback Machine.
  2. ^ See List of countries by life expectancy; according to the 2012 CIA Factbook, 4 of 53 countries show a life expectancy at birth below 50 years
  3. ^ a b „Population of Africa (2019) – Worldometers”. www.worldometers.info (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 8. 3. 2018. g. Pristupljeno 2019-04-17. 
  4. ^ „Fertility rate, total (births per woman) - Sub-Saharan Africa”. The World Bank. Arhivirano iz originala 13. 5. 2020. g. Pristupljeno 29. 5. 2020. 
  5. ^ a b „World Population Prospects – Population Division – United Nations”. esa.un.org. Arhivirano iz originala 24. 1. 2018. g. Pristupljeno 2017-11-29. 
  6. ^ a b v g Maddison (27. 7. 2016). „Growth of World Population, GDP and GDP Per Capita before 1820” (PDF). Arhivirano (PDF) iz originala 12. 2. 2021. g. Pristupljeno 17. 7. 2019. 
  7. ^ a b „Africa Population (LIVE)”. worldometers.info. Arhivirano iz originala 2. 9. 2020. g. Pristupljeno 17. 7. 2019. 
  8. ^ a b v „Five key findings from the 2022 UN Population Prospects”. Our World in Data. Pristupljeno 2022-07-23. 
  9. ^ „World Population Day: July 11, 2018”. United States Census Bureau. 11. 7. 2018. Arhivirano iz originala 18. 7. 2019. g. Pristupljeno 18. 7. 2019. 
  10. ^ „Population & Demography Data Explorer”. Our World in Data. Pristupljeno 2022-07-22. 
  11. ^ a b v „United Nations Department of Economic and Social Affairs, World Population Prospects, 2019”. Arhivirano iz originala 22. 1. 2021. g. Pristupljeno 2021-01-31. 
  12. ^ „What to do about Africa's dangerous baby boom”. The Economist. 2018-09-22. ISSN 0013-0613. Arhivirano iz originala 25. 9. 2018. g. Pristupljeno 2020-12-27. 
  13. ^ „Africa population tops a billion”. BBC. 18. 11. 2009. Arhivirano iz originala 9. 11. 2020. g. Pristupljeno 18. 11. 2009. "World Population Prospects: The 2004 Revision" Arhivirano 22 avgust 2017 na sajtu Wayback Machine United Nations (Department of Economic and Social Affairs, population division)
  14. ^ Bloom, David E.; Canning, David; Fink, Günther; Finlay, Jocelyn E. (2009-06-01). „Fertility, female labor force participation, and the demographic dividend”. Journal of Economic Growth (на језику: енглески). 14 (2): 79—101. ISSN 1573-7020. doi:10.1007/s10887-009-9039-9 Слободан приступ. 
  15. ^ Eliya Zulu, "How to defuse sub-Saharan Africa’s population bomb" Архивирано 6 април 2018 на сајту Wayback Machine, New Scientist, 26 April 2012. Jeffrey Gutman and Nirav Patel, "Urban Africa: Avoiding the perfect storm" Arhivirano 6 april 2018 na sajtu Wayback Machine, Foresight Africa, 26 January 2018.
  16. ^ Joseph J Bish, "Population growth in Africa: grasping the scale of the challenge" Arhivirano 30 novembar 2016 na sajtu Wayback Machine, The Guardian, 11 January 2016. "African fertility has not fallen as expected. Precipitous declines in fertility in Asia and Latin America, from five children per woman in the 1970s to around 2.5 today, led many to believe Africa would follow a similar course. [...] Unfortunately, since the early 1990s, family planning programmes in Africa have not had the same attention [as in other parts of the world], resulting in slow, sometimes negligible, fertility declines. In a handful of countries, previous declines have stalled altogether and are reversing. [...] A few heroic efforts, such as Family Planning 2020, are attempting to stimulate family planning programmes across the continent, and there are some signs of success. Recent figures from Kenya and Zambia show substantial strengthening of contraceptive use among married women. In Kenya, 58% of married women now use modern contraception, and in Zambia this measure has risen from 33% to 45% in the last three years. In both cases, the catalysts for improvements were government commitment and commensurate budget financing. The virtuous circle may not be completely out of reach, but many more African governments must make haste and make substantial investments in contraceptive information and access for their people."
  17. ^ „Life expectancy at birth, total”. The World Bank Group. 29. 6. 2023. Pristupljeno 6. 7. 2023. 
  18. ^ „Africa”. UNESCO. 2005. Arhivirano iz originala 02. 06. 2008. g. Pristupljeno 1. 3. 2009. 
  19. ^ African Union Summit 2006 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. maj 2006) Khartoum, Sudan. SARPN

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Childs, G. Tucker (2003). An Introduction to African Languages. Amsterdam: John Benjamin.
  • Chimhundu, Herbert (2002). Language Policies in Africa. (Final report of the Intergovernmental Conference on Language Policies in Africa.) Revised version. UNESCO.
  • Cust, Robert Needham (1883). Modern Languages of Africa.
  • Ellis, Stephen (ed.) (1996). Africa Now: People - Policies - Institutions. The Hague: Ministry of Foreign Affairs (DGIS).
  • Elugbe, Ben (1998) "Cross-border and major languages of Africa." In K. Legère (editor), Cross-border Languages: Reports and Studies, Regional Workshop on Cross-Border Languages, National Institute for Educational Development (NIED), Okahandja, 23–27 September 1996. Windhoek: Gamsberg Macmillan.
  • Ethnologue.com's Africa: A listing of African languages and language families.
  • Greenberg, Joseph H. (1983). 'Some areal characteristics of African languages.' In Ivan R. Dihoff (editor), Current Approaches to African Linguistics, Vol. 1 (Publications in African Languages and Linguistics, Vol. 1), Dordrecht: Foris, 3-21.
  • Greenberg, Joseph H. (1966). The Languages of Africa (2nd edition with additions and corrections). Bloomington: Indiana University.
  • Heine, Bernd and Derek Nurse (editors) (2000). African Languages: An Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.
  • Webb, Vic and Kembo-Sure (editors) (1998). African Voices: An Introduction to the Languages and Linguistics of Africa. Cape Town: Oxford University Press Southern Africa.
  • Westphal, E. O. J. (1963). „The Linguistic Prehistory of Southern Africa: Bush, Kwadi, Hottentot, and Bantu Linguistic Relationships”. Africa: Journal of the International African Institute. 33 (3): 237—265. JSTOR 1157418. S2CID 143635864. doi:10.2307/1157418. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Демографија_Африке&oldid=27678432”