Demokratska Kampućija

Demokratska Kampućija
Zastava Grb
Geografija
Prestonica		Pnom Pen
Društvo
Službeni jezik		kmerski
Politika
Oblik države		socijalistička republika
Vladari
— Predsednik		Hjeu Sampan
— Premijer		Pol Pot
Vladajuća partija		Komunistička partija Kampućije
Istorija
Istorijsko doba		Hladni rat
Događaji
— Proglašenje		17. april 1975.
— Pad Pnom Pena		7. januar 1979.
— Formiranje vlade u egzilu		22. jun 1982.
Geografske i druge karakteristike
Površina
— ukupno		181.035 km²
Valuta		nema
Zemlje prethodnice i naslednice Kambodže
Prethodnice:		Naslednice:
	Kmerska Republika	Narodna Republika Kampućija

Demokratska Kampućija (kme:) je bila socijalistička država pod vlašću Crvenih Kmera od 1975. do 1979. godine. Zemljom je vladala Komunistička partija Kampućije koja se narodu predstavljala pod imenom Angkar ("Organizacija").

Istorija

Godine 1970, kambodžanski premijer Lon Nol svrgnuo je s vlasti kralja Norodoma Sihanuka. Ovaj je iz egzila podupirao domaću gerilu u borbi za vlast, Crvene Kmere. Razvoj situacije u Vijetnamu 1975, američka tepih-bombardovanja i uticaj kralja Sihanuka povećavali su popularnost Crvenih Kmera među stanovništvom.

Crveni Kmeri su naposletku uspeli zauzeti glavni grad Pnom Pen 17. aprila 1975. godine. Sihanuk se vratio u zemlju i bio njen predsednik do 2. aprila 1976, kada je pod pritiskom dao ostavku. Kasnije je otišao u egzil u Kinu.

Januara 1976, proglašen je novi Ustav Demokratske Kampućije. Na vlasti su bili članovi Komunističke partije Kampućije, čiji je sekretar, Pol Pot, bio i predsednik vlade. Nova vlada ukinula je sve pravne institucije Kmerske Republike.

Ubrzo nakon doalska na vlast, Crveni Kmeri su stanovništvo iz većine gradova uputili u ruralne zajednice. Crveni Kmeri su opravdavali ove poteze tezama da su SAD planirale bombardovanje gradova i da su imali velikih teškoća sa transportom hrane u gradove. Rezultat ovakve politike bila je smrt velikog broja ljudi, neprilagođenih novim životnim uslovima i slabe organizacije.
Angkar je ukinuo organizovano školstvo, zdravstvo, novac, poštu, sve vidove javnog saobraćaja i telekomunikacije. Prekinuti su diplomatski odnosi sa svim zemljama osim Kine i DNR Koreje. Ogromna većina stanovništva je bila zarobljena na kolektivnim poljoprivrednim gazdinstvima gde su morali da rade satima i danima bez ikakvih prava i sloboda, često i bez hrane.
Svako ko bi bio sumnnjiv da je na bilo koji način sarađivao sa prethodnim režimom bi bio ubijan bez istrage i suđenja. Crveni Kmeri su za svoje ciljeve često zloupotrebljavali decu, koju su prisilno odvajali od roditelja kako bi ih obučili da budu surovi i beskrupulozni komunistički borci. Iako je poljoprivredna proizvodnja bila nešto veća nego u toku rata, vladala je nestašica hrane pošto su većinu proizvoda — pirinač, banane, bambus i ostale kulture uglavnom izvozili, kako bi mogli da dođu do novca za kupovinu oružja, goriva, građevinskog materijala i ostalih potreba. Procenjuje se da je pogubljeno ili umrlo od gladi nešto iznad jedne petine ukupne populacije. Strancima generalno nije bilo dozvoljeno da posećuju zemlju, osim malog broja diplomata i malobrojnih poseta stranih zvaničnika. Čuveni arheološki kompleks Angkor je zapušten. Televizija nije postojala, jedini mediji su bili Radio Pnom Pen i nedeljnik Komunističke partije "Zastava Revolucije".

Zbog sve učestalijih pograničnih incidenata do početka 1978. godine, vijetnamska vlada odlučila je pomagati marksističkim provijetnamskim gerilcima koji su se borili protiv Crvenih Kmera. Dana 3. decembra 1978, Radio Hanoj objavio je da je formiran Nacionalni ujedinjenih front narodnog spasa Kampućije (KNUFNS), grupa koja se sastojala od komunističkih i antikomunističkih prognanika, koji su hteli srušiti vlast Pola Pota.

Dana 22. decembra 1978, Vijetnam je pokrenuo veliku ofanzivu s ciljem rušenja vlade Demokratske Kampućije. Dana 7. januara 1979, vijetnamske snage ušle su u Pnom Pen. Nakon toga je bila obrazovana provijetnamska Narodna Republika Kampućija.

Pol Pot i većina njegovih pristalica pobegli su iz Kambodže, ali su ubrzo posle toga 1982. formirali vladu u egzilu. Većina zemalja, uključujući i SAD, priznavale su Pol Potovu vladu u egzilu, uglavnom zbog pretrpljenog poniženja u Vijetnamskom ratu.

Oružane snage

Nikolaje Čaušesku i njegova supruga Elena u poseti Polu Potu i Hjeuu Samfanu 1978. godine

Kambodžanske narodnooslobodilačke oružane snage, Crvenih Kmera, aprila 1975. brojale su 68.000 boraca. Nakon dolaska Crvenih Kmera na vlast, postale su regularna vojska nove države, a naziv im je promenjen u Revolucionarna armija Kampućije (RAK).

Komandant armije bio je kasniji ministar odbrane, Son Sen. RAK se sastojala od 230 bataljona u 35 do 40 regimenti unutar 12 do 14 brigada. Komandnu strukturu unutar svake vojne jedinice činile su tri osobe, od kojih je politički komesar bio nadređen komandantu i njegovom zameniku.

Kambodža je bila podeljena u zone, unutar kojih su dejstvovale određene vojne jedinice. Po potrebi su jedinice iz jedne zone prelazile u drugu radi održavanja reda i discipline.

Zanimljivosti

Jedini strani novinari koji su tokom ovog perioda posetili Demokratsku Kampućiju su bili reporteri Televizije Beograd koje je predvodio Nikola Vitorović. Oni su 1978. prvi snimili ulice potpuno praznog, slupanog i demoliranog Pnom Pena, ali i kolektivni rad na polju, scene iz malobrojnih fabrika i gradilišta saobraćajne infrastrukture. Ovaj snimak se nalazi u programskoj arhivi TV Beograd i smatra se materijalom najviše vrednosti. Ono što srpski snimatelji i reporteri na njihovu veliku sreću nisu videli i snimili jer su bili samo u Pnom Penu, nisu videli nikakve leševe i ubijene ljude, kao i logor i Polja smrti u unutrašnjosti zemlje samo nešto više od 200 kilometara dalje.

Vođe Demokratske Kampućije

Predsednici

• Predsednik Državnog prezidijuma
  • Norodom Sihanuk (1975. — 1976)
  • Hjeu Samfan (1976—1982; od 1979. u egzilu)
  • Norodom Sihanuk (1982—1992)

Premijeri

• Predsednik vlade
  • Samdeh Pen Nut (1975. — 1976)
  • Hjeu Samfan (1976)
  • Pol Pot (1976—1982; od 1979. u egzilu)
  • Son San (1982—1992)

Vidi još

• Istorija Kambodže
• Komunistička partija Kampućije
• Crveni Kmeri
• Narodna Republika Kampućija

Literatura

• Beang, Pivoine & Wynne Cougill (2006). Vanished Stories from Cambodia's New People Under Democratic Kampuchea. Phnom Penh: Documentation Center of Cambodia. ISBN 978-99950-60-07-7. 
• Dy, Khamboly (2007). A History of Democratic Kampuchea (1975–1979). Phnom Penh, Cambodia: Documentation Center of Cambodia. ISBN 978-99950-60-04-6.  Foreword
• Etcheson, Craig (1984). The Rise and Demise of Democratic Kampuchea. Westview special studies on South and Southeast Asia. Boulder, Colo: Westview. ISBN 978-0-86531-650-8. 
• Pescali, Piergiorgio (2010). Indocina. Bologna: Emil. ISBN 978-88-96026-42-7. 
• David Chandler & Ben Kiernan, ur. (1983). Revolution and its Aftermath. New Haven.