Druga austrougarska ofanziva na Srbiju

Druga austrougarska ofanziva na Srbiju
	Deo Srpskog fronta
	; Srpski drinski bataljon
Vreme	8. septembar – 4. oktobar 1914.
Mesto	Drina, Mačkov kamen
Ishod	Srpska pobeda; ofanziva zaustavljena
Sukobljene strane
; Austrougarska	; Kraljevina Srbija
Komandanti i vođe
Oskar Poćorek; Liborius Riter fon Frank	Radomir Putnik; Pavle Jurišić Šturm
Žrtve i gubici
17.500	18.500

Druga austrougarska ofanziva na Srbiju ili Drinska bitka predstavlja niz borbi koje su vodile snage Kraljevine Srbije, sa ciljem da zaustave drugi pokušaj Austrougarske da prodre u Srbiju, tokom 1914. godine. Posle teških i krvavih rovovskih borbi, srpska vojska je bila primorana na povlačenje, usled manjka hrane, ratnog materijala, a pogotovo artiljerijske municije. Povlačenje srpske vojske, povuklo je sa sobom i egzodus lokalnog stanovništva, koje se bojalo novih masakra od strane austrougarske vojske. U vezi sa ovom ofanzivom su bitke na Drini Mačkovom kamenu.

Pripreme, raspored snaga, planovi[uredi | uredi izvor]

Posle Cerske bitke, Druga austrijska armija prebačena je sa srpskog na ruski front, ostavivši samo jednu diviziju na Savi pod komandom generala Krausa. Peta armija se ulogorila na levoj obali Drine, na frontu Bijeljina - Batar, a Šesta armija, koja je ostavila jednu brdsku brigadu na gornjoj Drini, prebačena je bliže Petoj armiji, na prostor: Zvornik – Srebrenica - Vlasenica, gde je dovedena i strategijska rezerva - jedna divizija - iz Sarajeva.

Ofanziva i bitka na Drini[uredi | uredi izvor]

Ofanziva je otpočela 8. septembra. Po cenu gubitka šest bataljona i tri topa, koji su iz jedne divizije Druge srpske armije u cilju demonstracije, 6. septembra prebačeni na levu obalu Save istočno od Sremske Mitrovice, Prva srpska armija uspela je da pređe Savu prema Kupinovu i da preduzme uspešnu ofanzivu u Sremu. Ubrzo zatim, komandant austrijske Balkanske vojske Poćorek, u cilju pariranja ofanzive srpske vojske u Sremu, preduzima 8. septembra snažnu ofanzivu na Drini i to: sa Petom armijom protiv Druge srpske armije, a sa Šestom armijom protiv Treće srpske armije.

Srpska Vrhovna komanda obustavlja napredovanje i uspešnu ofanzivu Prve armije u Sremu i prebacuje obe njene pešadijske divizije preko Valjeva ka Krupnju na ugroženo levo krilo Treće armije, a konjičku diviziju upućuje kao dodatno pojačanje Drugoj armiji, i ako je ona uspela da Petu austrijsku armiju zaustavi na obalama Drine. Ofanziva austrijske Balkanske vojske je zaustavljena, ne samo upornim i krvavim borbama na frontu ojačane Treće i Druge armije, već i nastupanjem srpske Užičke vojske, uz sadejstvo sa Crnogorcima, ka Vlasenici i Sarajevu u pozadinu Šeste austrijske armije.

Nemajući snage da Srbe potisne na glavnom frontu, a sagledavši opasnost po desni bok i pozadinu svoje Šeste armije, Poćorek zahteva hitnu pomoć od Vrhovne Komande Celokupne austrijske vojske. Posle poziva Poćoreka, austrijskim snagama stiže pojačanje iz unutrašnjosti Monarhije, i organizovana je, ne samo zaštita boka Šeste armije, već je srpska Užička vojska potisnuta natrag ka Višegradu. Austrijanci su, od trupa u Sremu, posle odstupanja Prve srpske armije, formirali Kombinovani Korpus, pod komandom generala Krausa i prebacili ga preko Save severno od Šapca, da napadne desni bok i pozadinu Druge srpske armije. Nastale su ogorčene borbe na dugačkom frontu: Šabac – Mitrovica – Lešnica – Loznica – Krupanj – Ljubovija - Bajina Bašta - Višegrad, koje su prešle u jednu dugotrajnu pozicionu rovovsku bitku. Za vreme borbe, kod srpske vojske se osetila velika iscrpljenost u ljudstvu i opremi, jer regruti još nisu bili spremni za ratna dejstva, a pomoć u opremi svake vrste, pogotovo u artiljerijskoj municiji, koja se očekivala svakog dana, da preko Soluna stigne iz Francuske, nije pristizala.

Bitka na Mačkovom kamenu[uredi | uredi izvor]

Srpski 5. prekobrojni puk uz podršku poljske artiljerije je počeo napad na austrougarsku odbranu na M. ujutro 19. septembra, ali je zbog snažnog otpora odbijen. Da bi preoteo Mačkov kamen, komandant 16. au. korpusa napada ujutru 21. septembra sa 1., 2., i 7. brdskom brigadom. U zoru 22. septembra neprijatelj ponovo napada od Košutnje stope grebenom ka Mačkovom kamenu sa 1. i 2. brdskom brigadom i Skadarskim odredom (doveden iz Skadra), 7. brdskom od Užinališta, 6. brdskom na Perunici, i 13. brdskom od Lipničke glave (Lipnik) ka Crvenju. Poslije žestokih borbi sa naizmjeničnim uzastopnim jurišima i borbama prsa o prsa, austrougarske snage uspijevaju da odbiju srpske trupe zbog velike nadmoćnosti artiljerije. U jednom jurišu pogiba komandant 4. puka I poziva potpukovnik Dušan Purić. Poslije ovoga 4. puk počinje da odstupa, a oko 16 časova i ostali pukovi, na liniju Šanac-Rujevačke rudine-Obodnjik.

Zaustavljanje ofanzive[uredi | uredi izvor]

Nakon teških i krvavih borbi na obalama Drine i srpskog povlačenja sa Mačkovog kamena kaunutrašnjosti Srbije i Drini, srpska vojska je uspela da zaustavi ofanzivu austrougarske vojske.