Dušan Popović (političar)
| dušan popović | |
|---|---|
.jpg) Dušan Popović | |
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 25. novembar 1884. |
| Mesto rođenja | Volujak, kod Rekovca, Kraljevina Srbija |
| Datum smrti | 8. novembar 1918. (33 god.) |
| Mesto smrti | London, Ujedinjeno Kraljevstvo |
Dušan Popović (Volujak, kod Rekovca, 25. decembar 1884 — London, 8. novembar 1918)[1] bio je novinar, publicista i političar, jedan od vođa radničkog pokreta i Srpske socijaldemokratske partije.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Rođen je 6. januara 1885. (25. decembra 1884. po starom kalendaru) godine u selu Volujak, kod Rekovca (sada deo sela Dragova).[1] Njegovi roditelji otac Aleksa i majka Jevica, bili su poreklom iz Novog Sada, a u Srbiju su došli za vreme mađarske bune 1848. godine. Postoje tvrdnje da je rođen u učiteljskom stanu škole u Dragovu kod Rekovca.
Osnovnu školu je završio u Jagodini i tu je započeo gimnaziju. Peti i šesti razred gimnazije učio je u Užicu, a sedmi i osmi u Beogradu. Socijalističkom pokretu prišao je još kao učenik Užičke gimnazije, pod uticajem Dimitrija Tucovića. Maturirao je 1903. godine i potom upisao Pravni fakultet u Beogradu.
Bio je veliki borac za radnička prava i uvođenje opšteg glasačkog prava u Kraljevini Srbiji. Godine 1905. pristupio je Srpskoj socijaldemokratskoj stranci i u socijalističkim krugovima počeo da se afirmiše kao saradnik „Radničkih novina“. Godine 1907. je postao urednik, a maja 1908. glavni urednik „Radničkih novina“.
Maja 1909. godine postao je član Glavne partijske uprave Srpske socijaldemokratske partije, a septembra 1911, na predlog Dimitrija Tucovića bio je izabran za sekretara Glavne partijske uprave. Ovu dužnost obavljao je do septembra 1912. godine i ponovo od 1915. godine do smrti. Učestvovao je na Sedmom, Osmom, Devetom i Desetom kongresu SSDP i na njima podnosio referate o značajnim pitanjima socijalističkog pokreta.
Od 1908. do 1912. godine bio je predavač na partijskoj školi u Beogradu. Zajedno sa Dimitrijem Tucovićem pokrenuo je list Borba, koji je bio polumesečni časopis SSDP, koji je izlazio od 1910. do 1914. godine.
Boem po prirodi, blizak književnosti i piscima, napisao u Borbi 1910-14, nekoliko prikaza o stranim piscima (Arcibašev, Tolstoj, Plehanov, Anatol Frans) koji su kod nas prvi pokušaji razmatranja književnih i umetničkih pitanja sa marsističkog polazišta.[1]
Tokom Prvog svetskog rata, razvio je veoma živu političku aktivnost, a 1917. godine zajedno sa Trišom Kaclerovićem je emigrirao iz okupirane Srbije. Prvo je otišao u Stokholm, a pošto nije uspeo da pređe u Petrovgrad, otišao je u London. Bio je veoma zadivljen zbivanjima u Rusiji i izbijanjem Velike oktobarske socijalističke revolucije.
Bio je oženjen Ernom Milicom Lukšić (1897) sa kojom je imao ćerku Maru (1917—2007), udatu Protić.
Umro je 8. novembra (26. oktobra po starom kalendaru) 1918. godine u Londonu. Bio je sahranjen na londonskom groblju Hajget, pored groba Karla Marksa. Decembra 1959. godine njegovi posmrtni ostaci su prebačeni u Beograd i sahranjeni u Aleji velikana na Novom groblju u Beogradu.
Osnovna škola u Belušiću, naseljenom mestu grada Jagodine, nosi njegovo ime.
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Pero Morača i Stanislav Stojanović Komunisti Jugoslavije 1919-1979. „Eksport Pres“, Beograd 1979. godina.
- Popović D. A. & Katslerovic T. (1918) Memorandum by the Serbian Socialist Party upon the conditions in occupied Serbia Washington, D.C.: Serbian Press Bureau
Prvi srpski socijalisti | ||
|---|---|---|
Pioniri radničkog i socijalističkog pokreta u Srbiji tokom XIX i početkom XX veka | ||
| 19. vek |  | |
| 19/20. vek | ||
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ostale | |
