Edvard Vajt

Edvard Vajt
Edvard Vajt
	Vajt kao astronaut NASA
Lični podaci
Puno ime	Edvard Higins Vajt II
Datum rođenja	14. novembar 1930.
Mesto rođenja	San Antonio, Teksas, SAD,
Datum smrti	27. januar 1967. (36 god.)
Mesto smrti	Kejp Kanaveral, Florida, SAD
Grob	Groblje Vest Point
Državljanstvo	SAD
Nacionalnost	Amerikanac
Obrazovanje	AVA (BS, 1952); UM (MS, 1959)
Zanimanje	astronaut; opitni pilot; vazduhoplovni inženjer
Karijera
Tip	Astronaut NASA
Status	poginuo na vežbi
Čin	Potpukovnik (ARV)
Vreme u svemiru	4 dana 1 sat 56 minuta
Svemirske šetnje	1 (36 minuta)
Selekcija	Nasina grupa 2 iz 1962.
Misije	Džemini 4, Apolo 1
Logo misija
Odlikovanja

Edvard Higins "Ed" Vajt II (engl. Edward Higgins "Ed" White II; San Antonio, 14. novembar 1930 — Kejp Kanaveral, 27. januar 1967) bio je američki pilot, inženjer, astronaut. Izabran je za astronauta 1962. godine. Posthumno je odlikovan Kongresnom svemirskom medaljom časti.

Pre nego što je izabran za astronauta, leteo je kao borbeni i test pilot u Američkom ratnom vazduhoplovstvu. Nakon završene letačke obuke 1953, leteo je kao borbeni pilot u Zapadnoj Nemačkoj. Studirao je na master studijama Univerziteta Mičigen vazduhoplovnu tehniku i posle sticanja diplome master inženjera, upućen je u elitnu školu za probne pilote ARV u vazduhoplovnoj bazi Edvards, Kalifornija, odakle izlazi kao test pilot i uskoro biva angažovan od strane NASA. Od devet izabranih astronauta, Vajt je bio najmlađi. Leteo je jednom u svemir i prvi je američki astronaut koji je izveo svemirsku šetnju, na misiji Džemini 4, juna 1965. godine. Nakon toga je bio rezerva za let Džemini 7, ali je ubrzo prekomandovan u Apolo program. U vreme smrti 27. januara 1967. bio je stariji pilot na letu Apolo 1, imao je 36 godina i čin potpukovnika. Iza sebe je ostavio suprugu i dvoje dece.^[1] Njegovo ime se našlo na plaketi Pali astronaut koju su astronauti Apola 15 ostavili na Mesečevoj površini 1971. godine u znak sećanja na kolege koji su položili svoje živote u ime osvajanja kosmičkih prostranstava. Sahranjen je na groblju Vest Point, dok su Grisom i Čafi sahranjeni na Nacionalnom groblju Arlington.

Tokom karijere je zabeležio preko 3.000 časova leta, od toga 2.200 na mlaznjacima. U svemiru je proveo četiri dana.

Po završetku srednje škole 1948. godine, upisao se na Vojnu akademiju SAD u Vest Pointu, na kojem je diplomirao 1952. godine, a magistrirao je vazduhoplovnu tehniku na Univerzitetu Mičigen 1959. godine. Vajt je u mladosti bio član Mladih izviđača SAD, imao čin Second Class Scout^[2], a takođe je bio i dobar atletičar. Vajtov otac, Edvard Higins Vajt stariji (1901—1978) bio je visoki oficir u Ratnom vazduhoplovstvu SAD, dok mu je mlađi brat Džejms (1942—1969) bio pilot, koji je poginuo pri padu aviona u Laosu, tokom Vijetnamskog rata.^[3] Član je nekoliko kuća slavnih i nosilac brojnih društvenih priznanja, civilnih i vojnih odlikovanja, od kojih je većinu počasti zavredeo posthumno.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Vajt kao astronaut NASA, 1963. godine
Vajt i Džim Makdivit sa planom Džemini 4 misije, 1965. godine
Vajt u otvorenom kosmosu, 1965. godine
Vajt tokom leta Džemini 4, 1965. godine
Vajt tokom istorijske svemirske šetnje, 1965. godine

Vajt u vojnoj uniformi, 1966. godine
Vajt u sredini, zajedno sa kolegama Apola 1, Gasom Grisomom (levo) i Rodžerom Čafijem (desno), 1967. godine
Ime Edvarda Vajta (drugi otpozadi) na plaketi uz figuricu Palog astronauta na Mesecu
Imena Vajta, Grisoma i Čafija na Svemirskom memorijalnom ogledalu
Vajtov sin dodiruje ime svog oca ugraviranog na Svemirskom memorijalnom ogledalu, 2007. godine